Środowiskowe uwarunkowania gotowości szkolnej
Przygotowanie dziecka do pierwszej klasy jest w dużej mierze zadaniem rodziców i przedszkola, jeżeli dziecko miała okazję do niego uczęszczać. Głównym zadaniem rodziców będzie przedstawienie dziecku szkoły jako etapu koniecznego, ale radosnego. Rodzic nie może wypowiadać o szkole opinii negatywnych, a tym bardziej
o nauczycielu. Mają przedstawić szkołę jako miejsce ciekawe, gdzie spotka ono wiele nowych rzeczy .
Jak podaje B. Wilgocka-Okoń istnieje wyraźna zależność gotowości szkolnej
od środowiska. Według przeprowadzonych badań istnieje duża różnica między dziećmi mieszkającymi na wsi i w mieście, która doprowadziła do powstania znacznych różnic
w poziomie gotowości dzieci do szkoły. Kolejnym czynnikiem jest poziom dojrzałości umysłowej dzieci matek z wykształceniem podstawowym, a dzieci matek z wykształceniem średnim oraz wyższym. Warunki kulturalne domu rodzinnego w istotny sposób wpływają na rozwój intelektualny, a także osiągnięcia szkolne uczniów. Rodzic wykształcony wykazuje na ogół duże zainteresowanie problemami szkolnymi własnego dziecka, zdolni są do okazania dziecku pomocy, pomagają w odrabianiu prac domowych. Stawia dziecku większe wymagania, motywuje, wspiera, ma aspiracje w stosunku do jego przyszłości. Rodzic powinien rozbudzać w dziecku zainteresowania przyrodą, światem, kulturą, naszym językiem .
Od poziomu dochodów, sytuacji mieszkaniowej, wyposażenia gospodarstwa domowego będzie zależało, jak dana rodzina będzie zaspokajała potrzeby dziecka. Ważne jest to czy dziecko będzie racjonalnie odżywione, zaopatrzone w potrzebną odzież i obuwie, czy będzie miało miejsce do nauki, odpoczynku oraz zabawy. Czyli warunki materialne także wpływają na to czy dziecko osiągnie dojrzałość szkolną.
Środowisko rodzinne ma istotny wpływ na rozwój dziecka, a w szczególności
na rozwijanie się jego sfery intelektualnej oraz emocjonalnej. Struktura rodziny, osobowość rodziców, stosunki między rodzicami, postawy rodziców wobec dzieci oraz atmosfera panują w domu także wpływa na rozwój dziecka. O do tego jak rodzice odnoszą się do siebie czy dzieci , zależy sposób reagowania dzieci w różnych sytuacjach szkolnych. Dziecko powinno wynieść z domu , że należy uwzględniać prawa i potrzeby drugiego człowieka: nie krzyczeć na nikogo, nie przeszkadzać, nie złościć się i obrażać na innych, czyli panować nad swoimi emocjami. Reakcje dziecka będą w dużej mierze naśladowaniem zachowań rodzica .
Ważne jest, aby rodzic spędzał ze swoim dzieckiem każdą wolną chwilę. W domu, na wakacjach, bawiąc się , opowiadając rodzic obserwuje i stymuluje rozwój dziecka, a także świętuje z nim wszystkie sukcesy i porażki. Dziecko jest dobrym obserwatorem. Rodzice uczą odróżniać dobro od zła oraz tego, co w życiu jest ważne i wartościowe .
Dom rodzinny jest najważniejszym środowiskiem jaki kształtuje młodego człowieka. To zadaniem rodzica jest przygotować dziecko do szkoły. Aby mogło osiągnąć gotowość szkolną rodzice powinni postępować według następujących rad:
- atmosfera w jakiej wyrasta dziecko, musi zapewnić mu potrzebę bezpieczeństwa;
-dziecko musi czuć, że jest kochane przez najbliższych;
-rodzice powinni wdrażać swoje dziecko do obowiązków domowych tj. prace porządkowe, samoobsługa, ustalenie zasad związanych z zabawą i nauką;
-rodzice powinni szanować siebie nawzajem i uczyć szacunku dla innych ludzi;
-wychowaniu powinna towarzyszyć konsekwencja i zgodność podejmowanych decyzji;
-rodzic musi stwarzać warunki do rozwoju dziecka i kształtowaniu u niego pożądanych nawyków; cierpliwie odpowiadać, pokazywać , zachęcać, wyjaśniać, uczyć słuchania, itd.;
-rodzice powinien poświęcić dzieciom to, co najcenniejsze- swój wolny czas; uczyć zachowań społecznych poprzez ustalenie zasad postępowania;
-rodzice powinni stwarzać warunki do kontaktu dziecka z rówieśnikami w czasie wolnym;
-współpracować z wychowawcą przedszkola, a potem szkoły .
Do środowiskowych uwarunkowań gotowości szkolnej możemy zaliczyć pobyt dziecka w przedszkolu. Większość dzieci nie uczęszcza do przedszkola z dwóch bardzo ważnych powodów. Pierwszy powód to kwestia finansowa rodziny, a drugi powód to miejsce zamieszkania rodziny. Autorzy zmian ustawowych polskiej edukacji zwracają uwagę na to, aby państwo starało się wyrównywać szanse edukacyjne dzieci. Związane
ma to być z tworzeniem dobrego środowiska wychowania i kształcenia już na poziomie
przedszkola. Wiek przedszkolny jest najintensywniejszym okresem rozwoju człowieka,
w którym najłatwiej stymulować i wyrównywać różne braki, potrzeby i niedoskonałości. Dlatego tak ważne jest to , aby podjąć działania zmierzające do upowszechnienia wychowania przedszkolnego w różnych typach placówek przedszkolnych. Realizacja podstawy programowej może się odbywać w innych formach wychowania przedszkolnego, jakimi są zespoły wychowania i punkty przedszkole .

Analiza wymagań programowych wychowania przedszkolnego w zakresie gotowości szkolnej

O tym czy dziecko jest gotowe do podjęcia nauki decyduje nie tylko wyposażenie intelektualne, ale rozwój emocjonalno-społeczny i estetyczny. Dlatego też przedszkole powinno przede wszystkim stworzyć warunki, aby zapewnić wychowankowi prawo pełnego, podmiotowego rozwoju.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego wyraźnie określa,
że „przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych oraz inne formy wychowania przedszkolnego w równej mierze pełnią funkcję opiekuńcze, wychowawcze i kształcące. Zapewniają dzieciom możliwość wspólnej zabawy i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych i dostosowanych do ich potrzeb rozwojowych” .
Wychowanie przedszkolne przygotowuje dzieci do osiągnięcia dojrzałości szkolnej poprzez realizację określonych celów zawartych w podstawie programowej. Według podstawy celem wychowania przedszkolnego jest:
- „wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności
intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji;
-budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej
orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe;
- kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego
radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek;
- rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi;
- stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych;
- troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych;
- budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych;
-wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne;
- kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej;
-zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich
ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości
i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej” .
Realizacja wyżej wymienionych celów przy współpracy z środowiskiem rodzinnym, odpowiednimi warunkami materialnymi oraz dobrym stanem zdrowia powinny pomóc w osiągnięciu gotowości szkolnej przez dziecko.
Analizując programy wychowania przedszkolnego pragnę powołać się na program M. Kwaśniewskiej i W. Żaby-Żabińskiej „Nasze przedszkole. Program edukacji przedszkolnej”, który jest spójny z nową podstawą programową i który realizujemy w pracy z dziećmi.
Podstawa programowa określa w jakich obszarach należy wspomagać rozwój, wychowywać i kształcić dzieci, aby osiągnąć cele wychowania przedszkolnego. Program wychowania przedszkolnego jaki realizuje nasza szkoła jest bardzo szczegółowy i daje rzeczywisty obraz dziecka kończącego wychowanie przedszkolne. Główne cele wychowania przedszkolnego określone w podstawie programowej zostały rozbite na cele szczegółowe.
W rozdziałach określone są jako cele edukacyjne ora cele operacyjne. W podstawie programowej są wymienione obszary edukacyjne oraz zapis co dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej powinno umieć .
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego wyróżnia 15 obszarów:
- Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
- Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku.
- Wspomaganie rozwoju mowy dzieci.
- Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.
- Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci.
- Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych.
- Wychowanie przez sztukę-dziecko widzem i aktorem.
-Wychowanie przez sztukę – muzyka i śpiew, pląsy i taniec.
- Wychowanie przez sztukę- różne formy plastyczne.
- Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych.
-Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń.
- Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt.
-Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną.
-Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania.
- Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne .
Aby dziecko było gotowe do podjęcia nauki w szkole nauczyciele jest zobowiązany do prowadzenia i dokumentowania obserwacji pedagogicznej mającej na celu poznanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci. Z początkiem roku poprzedzającego rozpoczęcie nauki przez dziecko w klasie I szkoły podstawowej nauczyciel przeprowadza analizę gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole .
Nauczyciel, który przez cały rok szkolny obserwuje dziecko i dokonuje badania pod koniec roku szkolnego wykorzystując test dojrzałości szkolnej może ocenić czy dziecko jest gotowe, aby pójść do pierwszej klasy.

Wpływ oddziaływań pedagogicznych na dojrzałość szkolną
Widomo, że atmosfera może być zła lub dobra, pełna życzliwości i zaufania lub nieufności i wrogości. Od tego jaki nauczyciel trafi do klasy taką atmosferę stworzy. Patrząc na małe dzieci każdy uważa, że dając dziecko do przedszkola spotka się z sympatią ze strony pani. Nie zawsze jednak tak bywa. Zasadniczo nauczyciel może zająć wobec uczniów trzy postawy:
- darzy dzieci sympatią, co z reguły powoduje, że odwzajemniają mu one podobne uczucia. Panuje tam atmosfera wzajemnego zaufania, otwartości w komunikowaniu się, życzliwości. Wzmacnia się siła oddziaływania nauczyciela, podbudowuje się jego autorytet (wychowanie demokratyczne).
- darzy grupę antypatią, nie lubi dzieci, traktuje jako zło konieczne, a w konsekwencji modeluje takie same postawy wychowanków względem siebie. Atmosferze w takiej klasie towarzyszy nieufność i wrogość (wychowanie autokratyczne).
- nauczyciel zajmuje wobec uczniów postawę obojętną, traktuje ich jak „przedmioty nauczania”- bezosobowo i chłodno. Dzieci traktują nauczyciela z niechęcią, a nawet
z wrogością (wychowanie liberalne) .
Według badań najlepsza z punktu widzenia rozwoju ucznia jest postawa
demokratyczna. Uczniowie czują, że są dla nauczyciela ważni i doświadczają odpowiedzialności w związku z tym co dzieje się na lekcji. Dziecko czuje się źle tam gdzie dominuje krzyk, groźba, częste nagany i ośmieszenia , są to zachowania typowo destrukcyjne. Rola ucznia polega tylko na dokładnym, ale biernym wykonywaniu poleceń.
Nauczyciel spełnia ogromną rolę w wyrównywaniu i zwiększaniu szans edukacyjnych. Ważne jest, aby organizacja procesu wychowawczo-dydaktycznego w przedszkolu była tworzona tak, aby sprzyjała wyzwalaniu własnej aktywności i inicjatywy dziecka, jak również umożliwiała przedszkolakowi konstruować wiedzę w interakcji ze społeczeństwem. Możliwe jest to wówczas kiedy nauczyciel będzie odwoływał się do idei konstruktywizmu, czyli uczenia się człowieka i poznawania przez niego bliższej i dalszej rzeczywistości oraz tworzenia wiedzy o niej. W nurt konstruktywizmu wpisujemy takie strategie, jak:
- nauczanie zorientowane na sferę najbliższego rozwoju- koncepcja Lwa Wygotskiego,
- nauczanie okolicznościowe- koncepcja Stefana Szumana,
- budowanie rusztowania- koncepcja Jerome Brunera i Davida Wooda .
W koncepcji opartej na nauczaniu zorientowanym na sferę najbliższego rozwoju autor uważał, że siłą napędową rozwoju dziecka jest nauczanie, gdyż tworzy nowe struktury umysłowe i kształtuje procesy psychiczne. Zmiany dokonują się w sytuacjach współpracy dziecka z osobą dorosłą, a także poprzez obcowanie z otoczeniem społecznym. W wyniku rozwoju wewnętrznego określone funkcje staną się wewnętrznym dorobkiem dziecka. Określenie sfery rozwoju najbliższego odgrywa ważną rolę. Pozwala oprzeć proce zdobywania wiedzy przez dziecko na funkcjach dojrzewających, a w procesie wychowawczo-dydaktycznym w przedszkolu szerzej uwzględniać uczenie się na wzorach, poprzez naśladownictwo przy pomocy nauczyciela .
Kolejną ważną rolę w rozwoju i wspomaganiu rozwoju dziecka odgrywa nauczanie okolicznościowe. Dziecko uczy się przy różnych nadarzających się okazjach wchodząc w interakcje z otoczeniem manipuluje przedmiotami, podejmuje własne poszukiwania badawcze, gromadzi doświadczenia. Dzięki temu odkrywa i konstruuje nową wiedzę. nauczanie okolicznościowe jest przygodne, celowe, doraźne i potoczne .
Koncepcja oparta na trzech różnych sposobach(en aktywna, ikoniczna, symboliczna) poznawania świata nazywamy koncepcją budowania rusztowania. En aktywna reprezentacja charakteryzuje się tym, iż najróżniejsze zdarzenia ujmuje w kategorii czynności i działa, które do nich prowadzą. Reprezentacja ikoniczna posługuje się obrazowymi odpowiednikami rzeczy i zjawisk. Ostatnia reprezentacja symboliczna językiem i oddaje doświadczenia dziecka poprzez pojęcia. Budowanie rusztowania nawiązuje bezpośrednio do sfery najbliższego rozwoju, ponieważ celem rusztowania jest mobilizacja dziecka do wykonywania takich czynności i zadań, których samodzielnie nie potrafi zrobić. Wymaga wsparcia ze strony osoby dorosłej .
Z przedstawionych rozważań wynika, że jeżeli nauczyciel wychowania przedszkolnego odniesie się do idei konstruktywizmu zwiększ szanse edukacyjne małych dzieci. Przez co dziecko może osiągnąć lepszą dojrzałość szkolną do podjęcia obowiązku szkolnego w klasie pierwszej. Przejście dziecka z przedszkola do szkoły powinno odbywać się w sposób harmonijny i nie powinno mieć symptomów wyraźnego kryzysu. Aby tak się stało dużą rolę odgrywają także nauczyciele przedszkola, którzy powinni dobrze orientować się w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej, a także poznają cele, zadania, treści i metody pracy stosowane w klasie pierwszej. To samo dotyczy nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. Oni także powinni zapoznać się z podstawą programową wychowania przedszkolnego.
Kolejnym bardzo ważnym czynnikiem jaki na wpływ na dojrzałość szkolną są kwalifikacje nauczyciela. „Składają się na nie widomości i umiejętności sytuujące nauczyciela w gronie ludzi „wielostronnie wykształconych”, dysponujących wiedzą o zasięgu znacznie wykraczającym poza wyuczoną specjalność zawodową, poza nauczany przedmiot. Cechą konstytutywną powinna być wiedza, w której znajomość faktów (wiedzieć, że) towarzyszy umiejętność racjonalnego posługiwania się nimi (wiedzieć, jak) oraz rozumienie wchodzących w grę związków i zależności (wiedzieć dlaczego)” .
Dlatego bardzo ważne jest , aby nauczyciel posiadał odpowiednie kwalifikację, wiedzę oraz miał predyspozycje do pracy z małymi dziećmi. Nie każdy jednak spełnia
te wszystkie wymagania.

Wybrane aspekty niepowodzeń szkolnych
Analizując niepowodzenia szkolne będziemy mieli na myśli „sytuacje, w których występują wyraźne rozbieżności między wymaganiami wychowawczymi i dydaktycznymi szkoły
a zachowaniem uczniów oraz uzyskiwanymi przez nich wynikami nauczania” .Takie niepowodzenia mogą mieć charakter jawny lub ukryty.
O niepowodzeniach ukrytych będziemy mówili wówczas , kiedy nauczyciele nie dostrzegają u ucznia braków w wiadomościach, umiejętnościach. Na początku są to drobne luki. Niepowodzenia ukryty prowadzą do niepowodzeń jawnych. Z tym rodzajem niepowodzeń mamy do czynienia kiedy nauczyciel widzi i stwierdza, że wyniki pracy są niedostateczne.
Przyczyny niepowodzeń szkolnych bywają różne. W świetle literatury
wyróżniamy trzy typy niepowodzeń:
- ekonomiczno-społeczne,
- biopsychiczne,
-dydaktyczne
Niepowodzenia ekonomiczno-społeczne w dwojaki sposób przyczyniają się do trudności w nauce. Przyczyny ogólne dotyczą nauczycieli, środków oraz metod pracy dydaktyczno-wychowawczej, natomiast przyczyny wynikające ze środowiska społecznego to sytuacja ekonomiczna ludzi. To właśnie złe warunki materialne prowadzą do nieodpowiedniej diety, często do niedożywienia. Złe warunki mieszkaniowe, zbyt ciasne mieszkania co wiąże się z nieprawidłową regulacją snu i czuwania także ujemnie wpływają na rozwój fizyczny i psychiczny dziecka .
Nieobojętne jest również wykształcenie ogólne oraz poziom kultury rodziców. Badania wykazują, że istnieje zależność między wykształceniem rodziców, a nasileniem trudności szkolnych. Dzieci ze środowiska o wyższym poziomie kulturalnym są często lepiej przygotowane do szkoły.
W dzisiejszych czasach bardzo ważnych czynnikiem niepowodzeń szkolnych są migracje. Trudna sytuacja ekonomiczna sprawia, że ludzie zmieniają miejsce
zamieszkania w celu polepszenia warunków materialnych. Nowa praca, otoczenia dla dorosłego człowieka może być trudna. Jak w takiej sytuacji mają się zachować dzieci, gdy wchodzą do nowej grupy rówieśniczej, szkoły. Często zmienia się poziom nauczania w danej szkole. Jeżeli mówimy o emigracji to barierą jest znajomość języka. To wszystko wpływa na niepowodzenia szkolne .
Przyczyną kolejnych niepowodzeń szkolnych są czynniki biopsychiczne.
Pierwszą rzeczą w przypadku trudności w nauce koniecznością jest określenia rozwoju umysłowego dziecka. Wiadomą rzeczą jest, że dzieciom ze słabym lub globalnie opóźnionym rozwojem umysłowym trudniej będzie uczyć się. Wielu jednak autorów podkreśla, że to głównie środowisko w jakim rozwija się dziecko decyduje o jego powodzeniach lub niepowodzeniach w szkole. Inteligencja rozwija się proporcjonalnie
do łącznego wpływu wyżej wymienionych warunków. Nawet bardzo wybitna inteligencja nie przejawi się w pełni wykorzystana kiedy warunki niekorzystne .
Ujemny wpływ na uczenie się wywierają często występujące zaburzenia dynamiki procesów nerwowych. Jest to najczęściej nadpobudliwość psychoruchowa i zahamowania. Nadpobudliwość ujawnia się zazwyczaj w różnych sferach funkcjonowania, choć występuje z niejednakową siłą. Trudności w uczeniu się będą spowodowane nadmierną ruchliwością, natychmiastowym reagowaniem na wszystko, niepokojem, złą koncentracją uwagi, osłabieniem procesów analizy i syntezy, nieumiejętnością zajmowania się czymkolwiek
w ciągu dłuższego czasu. Takie dzieci nie potrafią dłużej usiedzieć na jednym miejscu.
Na lekcji z reguły nie uważają , szybko przestają interesować się przebiegiem lekcji i zajmują się innymi rzeczami .
Dzieci zahamowane wśród rówieśników stanowią mniej liczną grupę i całkowicie różnią się zachowaniem. Trudności szkolne będą się tu wiązały z powolnością w sferze ruchowej i poznawczej, . dzieci takie często popadają w stan utrudnionego odbioru informacji, myślenia oraz porozumiewania się. Konsekwencją powolności jest to, że dziecko nie nadąża za grupą, niełatwo rozwiązuje nowe zadania, peszy się .
Trzecią grupę stanowią dzieci u których występuje chwiejność procesów nerwowych. Jest to zaburzenie, które wiąże się z szybko pojawiającym się znużeniem, szybko się męczą, są mało sprawne. Wszystkie czynniki wpływają niekorzystnie na efekty uczenia się. Trudności ujawniają się kiedy dziecko ma podjąć większy jednokierunkowy wysiłek .
Wiele dzieci z kłopotami w nauce mogłoby radzić sobie lepiej w nauce, gdyby tylko umieszczono je w niższej klasie. Dla rozwoju dziecka bardzo ważne jest osiągnięcie dojrzałości emocjonalnej. Jak podają psycholodzy wiek biologiczny powinien być spójny z wiekiem rozwojowym. Dlatego autorzy książki pt. „Rozwój psychiczny dziecka” proponują, aby dzieci, które jesienią zgodnie z wiekiem biologicznym, mają iść do klasy zerowej zostały na wiosnę przebadane skróconym testem rozwojowym. Badanie to nie sprawdza stopnia rozwoju inteligencji jaką osiągnęło dziecko, ale określa na ile dziecko opanowało sztukę posługiwania się swoim ciałem, rękami i oczami .
Niepowodzenia dydaktyczne wiążą się z sztywnym, uniformistycznym systemem nauczania. Chociaż w obecnej sytuacji nie powinno do tego dochodzić. Nowa reforma i rozporządzenia jasno określają, że nauczyciel powinien być elastyczny, powinien dostosować formy i metody pracy go grupy, musi być indywidualizacja nauczania. Jednak nie można powiedzieć, że słabe postępy uczniów są tylko następstwem wadliwego systemu organizacji pracy szkolnej. Bardzo często niedostateczna pod względem dydaktycznym jest praca nauczyciela. Niesystematyczna kontrola wyników nauczania, nadmierne obciążanie uczniów pracami domowymi, stereotypowe stosowanie metod pracy wpływają na trudności uczniów w nauce. Badacze, którzy zajmowali się bezpośrednio badaniem niepowodzeń szkolnych stwierdzili, że przyczyny niepowodzeń dydaktycznych występują zwykle obok innych przyczyn i warunkują się wzajemnie .
Dotychczasowe badania nad przyczynami niepowodzeń szkolnych nadal są aktualne i można do nich zaliczyć ustalenia dotyczące:
- „złożonego charakteru różnorakich przyczyn braku postępów uczniów w nauce;
- związku między poziomem rozwoju umysłowego dzieci a warunkami społeczno-ekonomicznymi, w jakich one żyją;
- stosunkowo nieznacznego wpływu pozasomatycznych zadatków wrodzonych na losy
szkolne uczniów normalnie rozwiniętych;
- doniosłego wpływu szkoły i rodziny na postępy uczniów w nauce;
-wyraźnego związku niepowodzeń szkolnych z różnymi postaciami zaburzeń w zachowaniu dzieci i młodzieży;
-korzystnego wpływu nauczania problemowego i zespołowego na wyniki pracy dydaktyczno-wychowawczej”
Podsumowując powstawanie niepowodzeń szkolnych powodują zespoły bardzo różnych przyczyn często ze sobą powiązanych. To przede wszystkim uwarunkowania społeczno-ekonomiczne, biopsychiczne oraz pedagogiczne- dydaktyczne.
Literatura:
Bajcar E.A., Bąbel P., Dojrzałość dzieci sześcioletnich w zakresie rozwoju poznawczego, [w:] J. Karczewska, M. Kwaśniewska (red.), Dziecko sześcioletnie
w szkole, Kielce 2009
Chojak M., Gotowość czy dojrzałość szkolna? Kilka praktycznych i teoretycznych uwag, „Wychowanie w przedszkolu” 2009, nr 8
Cudak H., Znaczenie rodziny w rozwoju i wychowaniu małego dziecka, Warszawa 1999
Gębska G., Szymańska M. , Środowiskowe uwarunkowania gotowości szkolnej dzieci, [w:] Z. Ratajek, M. Kwaśniewska (red.),Edukacja elementarna w zreformowanym systemie szkolnym, Kielce 2004
Góralczyk E., Moje dziecko w szkole. Poradnik dla rodzica i wychowawców, Warszawa 2008
Ilg F. L., Ames L.B. , Baker S.M., Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat. Poradnik dla rodziców, psychologów i lekarzy, Gdańsk 1999
Janiszewska B., Ocena dojrzałości szkolnej, Warszawa, 2008
Jopkiewicz A., Charakterystyka i diagnoza rozwoju dzieci sześcioletnich, [w:]
J. Karczewska, M. Kwaśniewska (red.), Dziecko sześcioletnie w szkole, Kielce 2009
Kupisiewicz Cz., Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 1996
Kurczyńska M., Buczak B., Poziom gotowości szkolnej dzieci kończących edukację przedszkolną, [w:] Z. Ratajek, M. Kwaśniewska (red.), Edukacja elementarna
w zreformowanym systemie szkolnym, Kielce 2004
Kurtek P., Dojrzałość dzieci sześcioletnich w zakresie rozwoju społeczno-emocjonalnego, [w:] J. Karczewska, M. Kwaśniewska (red.), Dziecko sześcioletnie
w szkole, Kielce 2009
Kwaśniewska M., Żaba-Żabińska W., Nasze przedszkole. Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci, Kielce 2009
Kwaśniewska M., Żaba-Żabińska W., Ocena gotowości szkolnej do rozpoczęcia nauki szkolnej. Poradnik dla nauczycieli i rodziców, Kielce 2010.
Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków 2000
Łobocki M., Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Kraków 2003
Nadolna B., Przygotowanie przedszkolaka do szkoły, Poznań 2009
Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa 2001
Przetacznik-Gierowska M., Makiełło-Jarża G., Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego, Warszawa 1992
Przetacznik-Gierowska M., Włodawski Z., Psychologia wychowawcza, Warszawa 1994
Przetacznikowa M., Wiek przedszkolny, [ w:] M. Żebrowska (red.) Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, Warszawa 1986
Skowrońska A., Dojrzałość szkolna, „Życie szkoły” 2007, nr 7
Waszkiewicz E., Pracuję z sześciolatkiem. Poradnik dla nauczycieli i rodziców, Warszawa 1996
Wilgocka-Okoń B., Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich, Warszawa 2003
Zaczyński W., Metody badań pedagogicznych, Warszawa 1995
Zagórska E., Atmosfera w klasie-czynnik ważny czy też nie?, „Życie szkoły” 2009, nr 5
Zając G., O dobre samopoczucie pierwszoklasisty …, „Życie szkoły” 2007, nr 7
Żuchelkowska K., Gładyszewska M., Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci
w wieku przedszkolnym w perspektywie zmian ustawowych, „Wychowanie na co dzień” 2009, nr 3

Wyświetleń: 1338