DYSLEKSJA W NAUCZANIU JĘZYKA ANGIELSKIEGO

Dysleksja nie dotyczy tylko problemów związanych z umiejętnością czytania i pisania, ale dotyczy również sposobu postrzegania świata, co ma istotny wpływ podczas pracy z uczniem na lekcji.
Korzystając z wieloletniego doświadczenia w nauczaniu języka angielskiego w szkole podstawowej i wykorzystując różne źródła informacji chciałabym zaprezentować kilka ważnych zasad związanych z pracą z uczniem dyslektycznym.

1. Uczeń z dysleksją nie powinien głośno czytać w obecności innych uczniów, jeśli sam nie wyrazi swojej chęci. Niski poziom prezentowanego tekstu oraz liczba błędów w wymowie może zniechęcić ucznia do dalszej pracy nad ćwiczeniem tej ważnej umiejętności.

2. Zamiast dłuższych wypowiedzi pisemnych należy stosować ‘ guided writing’, wówczas uczniowie mają podany schemat pracy, znają jej początek i zakończenie.

3. Nie należy dyktować tekstu. Uczniowie nie powinni również przepisywać tekstu z tablicy, a w miarę możliwości należy dać gotowe notatki do wklejenia.

4. Nie należy wydawać kilku instrukcji jednocześnie, ponieważ może to być kłopotliwe dla uczniów, a w konsekwencji spowodować, że uczniowie nic nie zrobią.

5. Nie należy wymagać estetycznie i ładnie prowadzonych zeszytów, ponieważ może to wprowadzić więcej chaosu, a nie oczekiwanego porządku, ponieważ uczniowie nie mają ładnego charakteru pisma i często piszą nieczytelnie. Prowadzenie zeszytu powinno stanowić pewien rodzaj swobody; mogą np. wykonywać notatki w formie: rysunków, tabel, symboli, mapy mentalnej.

6. Nie należy wymagać od uczniów zapamiętania długich kolejności wyrazów. Należy je pogrupować tematycznie np. według kolorów, związków.

7. Nie należy wymagać natychmiastowej odpowiedzi, muszą mieć czas na zastanowienie się i przygotowanie.

8. Nie należy wymagać zbyt wielu form pisemnych, a ocena ucznia powinna opierać się na ustnych prezentacjach.

9. Dysleksja nie powinna być wytłumaczeniem i usprawiedliwianiem lenistwa. Należy wymagać, zasad, systematycznej pracy i zaangażowania. Dyslektycy są inteligentnymi osobami i posiadają wiele zdolności, które rekompensują indywidualne niedoskonałości w procesie uczenia się.

10. Praca z uczniami dyslektycznymi wymaga poszukiwania technik nauczania, które ułatwią im uczenie się.

11. Ustalenie zasad pracy od początku semestru, po zapoznaniu się z opinią z poradni psychologiczno-pedagogicznej. Poznanie mocnych i słabych stron ucznia oraz zaleceń i sposobów pracy.

Uczeń z dysleksją ma również swoje zobowiązania. Czasami zdarza się, że uczniowie z dysleksją oczekują przywilejów, które im się należą, zapominając o swoich obowiązkach. Zamiast skupić się na eliminowaniu swoich deficytów jeszcze bardziej je pogłębiają. Część uczniów próbuje unikać sprawdzianów, nie odrabiać pracy domowej, zapominać lub gubić zeszyt. Warto jest podpisać z uczniem kontrakt i zaangażować w to rodziców. Nauczyciel ułatwia uczniowi naukę, a uczeń zobowiązuje się wywiązać z określonych obowiązków.
Dostosowanie wymagań do możliwości ucznia ma na celu nie obniżenie wymagań, a egzekwowanie wiedzy i umiejętności z uwzględnieniem mocnych stron rozwoju i funkcjonowania dziecka, np. nie obniża się oceny za ortografię lub grafikę pisma.
Uczniom z dysleksją może sprawiać trudność nauka zaimków pytających ‘ Who, When, Where, What’. Pomimo różnego znaczenia powodem jest podobna ortografia, ponadto wymowa słowa ‘Who’ jest zupełnie inna od pozostałych zaimków. Kolejną trudność polskim uczniom sprawiają przedimki. Najprawdopodobniej dlatego, że nie istnieją one w języku polskim, a poza tym uczniowie nie rozróżniają spółgłosek i samogłosek.
Kolejny problem może stanowić nauka słownictwa z powodu deficytu pamięci wzrokowej i słuchowej, a także sposób wydobywania z pamięci nawet dobrze znanych słów, dlatego jeśli uczeń zwleka z przetłumaczeniem danego słowa nie oznacza to, że nie jest on przygotowany do lekcji. Nauka gramatyki wymaga zapamiętania wielu reguł, a problem wynika z zaburzenia pamięci wzrokowej i słuchowej a także znajomości podstawowych reguł w języku ojczystym.
Wymowa sprawia problem z tego względu, że w języku angielskim 44 głoskom odpowiada 26 liter. Jest też bardzo dużo wyjątków np. wymowa litery ’a’: man, day, party, arrive, wall - w każdym wyrazie wymawiamy ją inaczej.
Często u osób z dysleksją pojawiają się charakterystyczne błędy ortograficzne typu przestawione lub połknięte litery, które wynikają z zaburzonej funkcji analizatora słuchowego i wzrokowego.

Nie wszystkie techniki nauczania są tolerowane przez dyslektyków i przynoszą oczekiwane efekty. Z pewnością można stosować je w klasach ze wszystkimi uczniami bez względu na dysleksję, ponieważ techniki nauczania są te same, różnica polega na tym, że pracując z uczniem dyslektycznym należy je umiejętnie dobrać uwzględniając deficyty psychofizyczne dziecka. Często dyslektycy potrzebują czasu na nauczenie danego zagadnienia oraz wielokrotnego wytłumaczenia i na wiele sposobów.

Literatura:
Opracowano na podstawie czasopisma The teacher.
Opracowała:
mgr Katarzyna Agata Daniszewska

Wyświetleń: 894