Zabawa „jest jedną z głównych form wyrażania zainteresowań dzieci i dorosłych. Jest swoistym, podświadomym ćwiczeniem wprowadzającym w życie biologiczne i kulturowe. Jest także zaspokojoną przez wyobraźnię rekompensatą braków życia jednostki. Towarzyszy człowiekowi od kolebki do śmierci, przybierając w ciągu życia coraz inne formy, zawsze nacechowane uciechą. Jest elementarną potrzebą zdrowia psychicznego.”
Wg Kamińskiego
Zabawa – to działalność dobrowolna, zazwyczaj bezinteresowna podejmowana ze względu na przyjemność jakiej dostarcza samo jej wykonywanie.
Zabawa jest jedną z głównych form działalności człowieka typową dla wieku dziecięcego, jest naturalną drogą zaspokajania jego zainteresowań oraz potrzeb: ruchowych, poznawczych, emocjonalnych i społecznych. Będąc jednocześnie środkiem edukacyjnych oddziaływań, przyczynia się do wielostronnego i harmonijnego rozwoju osobowości dziecka.

Rodzaje zabaw:
· Zabawy manipulacyjne
· Zabawy konstrukcyjne
· Zabawy tematyczne
· Zabawy badawcze
· Zabawy ruchowe
· Zabawy dydaktyczne
· Zabawy integracyjne


Zabawy manipulacyjne (nazywane też funkcjonalnymi lub czynnościowymi) przejawiają się w manipulowaniu przez dziecko własnym ciałem, w ruchach lokomocyjnych, a także w czynnościach na przedmiotach występujących w zasięgu pola widzenia i działania, np. przesuwanie, uderzanie, smakowanie, rzucanie. Obejmują też próby układania, konstruowania, czy formowania.


Zabawy konstrukcyjne - polegają na budowaniu, konstruowaniu z różnorodnego materiału: z klocków, piasku, patyczków, guzików itp. Początkowo rodzaj materiału jest dla dzieci obojętny. W miarę rozwoju, gdy wyobrażenia dzieci precyzują się, potrzebują do swoich zabaw coraz bardziej zróżnicowanego materiału. Potrafią spożytkować w zabawie jakikolwiek dostępny im materiał. Zabawy konstrukcyjne rozwijają zdolności manualne, twórcze myślenie, wytrwałość, przygotowują do świadomego przekształcania rzeczywistości.



Zabawy tematyczne - nazywane także zabawami twórczymi, zabawami
fikcyjnymi, iluzyjnymi i symbolicznymi, zabawami w role, w coś lub w kogoś. W zabawach twórczych dzieci odtwarzają życie i pracę dorosłych, czynności i sytuacje zabawowe łączą się w łańcuchy tematyczne, często dochodzi do mieszania się obiektywnej rzeczywistości ze światem fantazji. Ten rodzaj zabaw jest najbardziej charakterystyczny dla dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym.


Zabawy badawcze - ten rodzaj zabaw polega na dokonywaniu na różnorodnym materiale najrozmaitszych doświadczeń. Zabawy te zaspokajają potrzeby poznawcze, a zwłaszcza ciekawość dziecka.


Zabawy ruchowe – w aktywności dzieci w wieku przedszkolnym ważne miejsce zajmują zabawy ruchowe i są one zazwyczaj różnorodne. Tyszkowa wyróżnia dwie grupy zabaw ruchowych :
1) zabawy ruchowe z tematem, np. „ W kotka i myszkę”, „ W chowanego”
2) zabawy ruchowe z prawidłami typu gier, w których chodzi o wygraną
W zabawach ruchowych z tematem czynnikiem organizującym aktywność motoryczną jest temat i związane z nią role. ( np. w kotka lub w myszkę)
Drugi typ zabaw ruchowych polega na wykonywaniu określonych czynności ruchowych, których cel upatruje się w osiąganiu wygranej lub zwycięstwie we współzawodnictwie (np. gra w piłkę, w klasy, zabawa ze skakanką).
Zabawy ruchowe zaspokajają „głód” ruchu, zapewniają harmonijny rozwój fizyczny, wdrażają do czynnego wypoczynku.


Zabawy dydaktyczne – istotą zabaw dydaktycznych, tzw. umysłowych jest rozwiązywanie zadań kończących się określonym wynikiem. Zabawy dydaktyczne zasadniczo różnią się od poprzednio wymienionych. Różnica sprowadza się do tego, że nie są one wynikiem swobodnej twórczości dzieci, lecz są przygotowane, inicjowane i organizowane przez opiekuna dziecka. Powinny mieć zawsze wartości kształcące. Sztucznie przygotowane przez dorosłych nastawione są głównie na rozwijanie zdolności poznawczych, np. loteryjki, domino, gry stolikowe, rebusy, krzyżówki itp.



Zabawy integracyjne – to taki rodzaj zabaw, które maja na celu integracje zespołu:
- służą rozwojowi grupy,
- uczą współpracy,
- uczą wrażliwości na innych,
- budują poczucie zaufania,
- wykształcają poczucie bezpieczeństwa

Z pojęciem zabawy ściśle związane jest pojęcie gry, a wiec takiej zabawy w której uczestników, graczy obowiązują ścisłe reguły postępowania, i która toczy się o jakąś stawkę, wygraną.

RÓŻNICE

GRA
1. wynik jest ważny
2. reguła stała
3. przestrzeń stała
4. czas wyznaczony przez reguły
5. liczba regulowana
6. przyczynowość jasno określona
7. przebieg zaplanowany
8. atmosferę tworzy kolejno każdy jej uczestnik

ZABAWA
1. wynik nie jest ważny
2. reguła zmienna
3. przestrzeń dowolna
4. czas regulowany przez uczestników
5. liczba dowolna
6. przyczynowość przypadkowa
7. nieprzewidywalny przebieg
8. atmosferę tworzą wszyscy jej uczestnicy

Gry i zabawy są jedną z podstawowych form aktywności dziecka, które mogą zapobiec jego fizycznej i psychicznej degradacji. Mają korzystny wpływ na wszechstronny rozwój organizmu.
Przez właściwe stosowanie gier i zabaw można również wpłynąć na rozwój różnych cech osobowości i intelektu młodego człowieka, a także oddziaływać terapeutycznie w przypadku różnych opóźnień i zaburzeń rozwojowych.
Gry i zabawy uczą działania w zespole, wyrabiają refleks i szybką orientację, sprawność ruchową i zręczność rąk. Rozwijają też wiedzę i niektóre funkcje intelektualne, takie jak:
- myślenie,
- pamięć,
- mowa.
Gry mają duże wartości wychowawcze: uczą poszanowania przyjętych norm, sprzyjają uspołecznianiu, uczą umiejętności wygrywania i przegrywania.



Aleksandra Cap

Wyświetleń: 10174