Katalog

Grażyna Zbierska, 2011-06-26
Przylep

Pedagogika, Artykuły

Rozwijanie zainteresowań czytelniczych w przedszkolu

- n +

Rozwijanie zainteresowań czytelniczych w przedszkolu


Rozwój zainteresowań czytelniczych uwarunkowany jest dojrzewaniem całej osobowości. Aby dojść do etapu samodzielnego, wnikliwego i krytycznego czytania dziecko musi przejść przez określone etapy rozwoju czytelniczego, a mianowicie: oglądanie ilustracji, słuchanie wierszy, opowiadań, baśni, własne opowiadania. Już trzyletnie dziecko chętnie słucha opowiadania nauczycielki jeśli jest ono ciekawe, pogodne, ładnie ilustrowane a pani pięknie mówi. To samo odnosi się do przekazywania utworów starszym dzieciom. Mogą one jednak już czasem przeżyć chwilę grozy, byle tylko trwała krótko i dobrze się kończyła. Takim dzieciom często pozostawia się już pewien problem do samodzielnego rozwiązania, co dzieci bardzo lubią. Czytając dzieciom książki musimy jednak uwzględnić możliwości ich percepcji, cechy osobowości, wrażliwość emocjonalną, zainteresowania poznawcze. Dla niektórych nadmiernie emocjonujące sytuacje mogą stanowić zbyt silne przeżycie, wywołać długotrwałe lęki, podczas gdy dla innych dzieci taka doza emocji może tylko wzbogacić doznania. Rolą nauczyciela w przedszkolu jest więc rozwijanie „głodu czytelniczego” wśród wychowanków. Dla niektórych dzieci wspólne słuchanie jest bardzo trudne: kręcą się, często zmieniają miejsca siedzenia. Dlatego też bardzo ważny jest wybór przez nauczyciela form pracy rozwijających zainteresowania czytelnicze dzieci. Aby podołać temu zadaniu nauczyciel musi zapewnić stały i systematyczny kontakt dziecka z książką.
Typowymi formami pracy są:
1)odzwierciedlanie przez dzieci w działalności plastycznej,
2)wykorzystywanie teatrzyku kukiełkowego i na jego scence przedstawianie sylwetek głównych bohaterów,
3)uzupełnianie treści akcji poprzez twórczość ekspresyjną dzieci (rysunek, inscenizacja, teatrzyk kukiełkowy itp.),
4)organizowanie zgaduj-zgaduli w formie zabawowej na temat znajomości treści znanych książek, ich bohaterów,
5)układanie przez dzieci zakończeń do różnych opowiadań, historii,
6)wspólne zakładanie biblioteczek grupowych ulubionych książek,
7)kontakt z biblioteką szkolną, publiczną, zaznajamianie z pracą bibliotekarza,
8)zapoznanie dzieci z pracą drukarza, pisarza,
9)zapoznawanie dzieci z legendami odnoszącymi się historii do różnych miast Polski.

Dobierając literaturę dla dzieci nauczyciel musi pamiętać również o tym, że dzieci lubią się śmiać. Dlatego tak chętnie słuchają humorystycznych utworów Jana Brzechwy, Juliana Tuwima, Wandy Chotomskiej czy też innych autorów literatury dziecięcej. Uśmiech, dowcip, właściwie pojęta satyra, pogłębiając odbiór utworu literackiego, mogą stanowić cenną pomoc w pracy wychowawczej. Ponadto mali czytelnicy mają niezwykłą wrażliwość językową. Już trzy - czterolatki cieszą elementy dźwiękowe języka, wyrażenia dźwiękonaśladowcze, odtwarzanie głosów ptaków („Ptasie radio” J. Tuwima), odgłosów wydawanych przez różne maszyny („Lokomotywa”), śmiesznie brzmiące wyrazy lub nazwiska bohaterów. Z wiekiem do wrażliwości i reakcji na brzmienie słów dochodzi reakcja na niespodziankę, jaką niesie treść.
W wieku przedszkolnym poznawcza wartość książek odgrywa mniejszą rolę niż w wieku późniejszym, gdyż w tym wieku najważniejsze jest bezpośrednie doznanie. Wiele utworów może stanowić jednak punkt wyjścia do wspólnych działań poznawczych rozbudzających zainteresowania przedszkolaka. Dziecko w pewnym momencie dostrzega, że oprócz własnego, bliskiego otoczenia – domu, ulicy, przedszkola - istnieje inny świat, o którym można dowiedzieć się właśnie z książek. Z różnymi bohaterami dzieci mogą odkrywać tajemnice przyrody, przenieść się do dalekich krain, na inne kontynenty.
Ważnym czynnikiem kształtującym zainteresowania czytelnicze dzieci w wieku przedszkolnym jest zapewnienie im dostępu do książek. Dużą rolę odgrywają „kąciki książki”, „biblioteczki grupowe”. Poza tym każde dziecko powinno już mieć w domu swoją biblioteczkę. Ważne jest, aby od najmłodszych lat dziecko przyzwyczajało się do posiadania książek, polubiło je, nauczyło się z nimi obchodzić i szanować je. Ważne, aby miało łatwy dostęp do swego księgozbioru i od początku było wdrażane do utrzymania w swojej biblioteczce ładu i porządku. Powinniśmy starać się aby ofiarować dzieciom książki prezentujące wysoki poziom literacki i wartościowe pod względem artystycznym ilustracje. Ważne jest także, aby książki dla dzieci były możliwie różnorodne. Stałe i systematyczne spotkania dzieci z książką aktywizują ich rozwój intelektualny i emocjonalny budząc wrażliwość estetyczną, sprzyjają rozwijaniu postaw twórczych oraz wyzwalają różne formy ekspresji.
W pracy z dziećmi powinniśmy się kierować poglądem wypowiedzianym przez J. A. Komeńskiego: „za pomocą książek wielu staje się ludźmi uczonymi nawet poza szkołą, bez książek zaś nikt nie wykształci się, nawet w szkole i dlatego kto się ubiega o mądrość, ten księgi miłować powinien nad srebro i złoto.


Bibliografia:
1. S. Włoch, Kształtowanie zainteresowań czytelniczych dzieci sześcioletnich, „Wychowanie w
Przedszkolu”, 1983, nr 7-8
2. M. Walentynowicz, Przygotowanie czytelnicze absolwentów szkoły podstawowej, Warszawa 1961

Grażyna Zbierska
Wyświetleń: 851


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.