Katalog

Magdalena Wasik, 2011-06-22
Nowogród

Uroczystości, Scenariusze

Scenariusz uroczystości 3 Maja

- n +

Scenariusz na rocznicę uchwalenia konstytucji 3 Maja. -

(gra muzyka polonez Michała Kleofasa Ogińskiego pt. „Pożegnanie ojczyzny”)
Uczniowie przebrani za króla ,posłów ze stronnictwa patriotycznego, dworskiego i hetmańskiego, w tle na ekranie herb Rzeczpospolitej Obojga Narodów)


Wszyscy: Rzucajmy kwiat po drodze,
Kędy przechodzić mają
Szczęścia narodu wodze,
Co nowy rząd składają.
Weźmy weselne szaty,
Dzień do kraju święcony.
Jakże ten król nasz bogaty!
Skarb jego – serc miliony.

Narrator: Ten pełen entuzjazmu i nadziei wiersz napisano po uchwaleniu Konstytucji 3 Maja 1791 r.
Konstytucja ta bowiem wyrażała nadzieje Polaków z jednej strony na wzmocnienie państwa, władzy królewskiej i wojska, z drugiej zaś na nadanie praw mieszczanom oraz poprawienie sytuacji chłopów. Uchwalając Konstytucję 3 Maja posłowie Sejmu Czteroletniego podjęli próbę ratowania Rzeczpospolitej.

Wszyscy: Witaj majowa jutrzenko....

Narrator: Po pierwszym rozbiorze Polski dążenie do reform stawało się coraz silniejsze oraz ogarniało znaczne kręgi społeczeństwa szlacheckiego.
Obóz propagujący reformy, zwany patriotycznym, dążył do przeprowadzenia pewnych reform ustrojowych, zniesienia kurateli caratu, poprawy stanu obronności państwa drogą powiększenia armii.

(kolejno wchodzą posłowie ze stronnictwa patriotycznego zapowiadani przez narratora)

Narrator: Na Sejmie Czteroletnim stronnictwo patriotyczne reprezentowali:
• Marszałek sejmu Stanisław Małachowski
• Hugo Kołątaj od 1791 dołączył –podkanclerzy koronny
• Ignacy Potocki – marszałek nadworny
• Adam Kazimierz Czartoryski – gen. ziem podolskich


Narrator: Stronnictwo dworskie na czele z królem dążyło do wzmocnienia władzy królewskiej i powiększenia sił zbrojnych, ale w sojuszu z caratem. Posłami stronnictwa dworskiego uczestniczącymi w obradach sejmu byli:
• Król – Stanisław August Poniatowski
• Prymas Michał Poniatowski
• Szczęsny Potocki – wojewoda kijowski


Stronnictwo hetmańskie domagamy się decentralizacji władzy i utworzenie republiki magnackiej. Reprezentanci:
• Ksawery Branicki
• Seweryn Rzewuski – hetman wielki koronny
• Jan Suchorzewski

Narrator:6 października 1788 r. Zebrał się pod laską konfederacji sejm (co oznaczało przyjmowanie większością głosów eliminując liberum veto). Z założenia miał trwać sześć tygodni, lecz w zmieniającej się sytuacji wewnętrznej i międzynarodowej przeciągnął się do blisko czterech lat.

Wszyscy: Ojczyzno moja, na końcuś upadła !
Zamożna kiedyś i w sławę, i w siłę !...
Ta, co od morza aż do morza władała,
Kawałka ziemi nie ma na mogiłę...
Jakże ten wielki trup do żalu wzrusza !
W tym ciele była milionów dusza...



Marszałek: Otwieram sejm na sześć tygodni! ( stuka laską)

Jeden z posłów: Słyszeliśmy o propozycji króla pruskiego, Fryderyka Wilhelma II który oferuje nam dwustronne przymierze.

Patrioci: -to dobrze się składa to przymierze jest dla nas szansą na wprowadzenie reform !
-może w końcu ograniczyłaby się władza Katarzyny II w Rzeczpospolitej !
- nie chcemy porozumienia z Rosją !

dworskie: - panowie posłowie ! Rzeczpospolita prawdziwą szanse istnienia ma u boku Rosji !
- nie możemy wprowadzać zmian które mogą nam tylko zaszkodzić

król: - trzeba spytać o zgodę carycę

dworskie: - zgoda ! król ma rację ! racja ! racja ! (krzyczą dworzanie)

Patrioci: - nie zgadzamy się !
-Rzeczpospolita należy do narodu polskiego i litewskiego czy do Rusi?
Sojusz z nowym królem Pruskim pozwoli nam na zreformowanie naszej kochanej ojczyzny Potrzeba nam silnej armii,

Marszałek: Panowie posłowie cisza !
Przedyskutujmy sprawę armii. Jaką wielkość miałaby ona stanowić ?

Patrioci: - trzeba powiększyć etaty w armii do 100 tys.


Dworzanie: (wrzawa) to za duża suma , skąd ją zebrać
- (chórem): 65 tys. 70 tys. To wystarczy

Hetmani: Nam potrzebna jest kawaleria narodowa ! to kawaleria stanowi siłę i moc narodu !
- niech powstanie kawaleria nawet kosztem piechoty !

Król: A skąd Rzeczpospolita weźmie pieniądze na armię ?!

Patrioci: Wszyscy wiedzą, że pospolitego ruszenia nie zbierzemy. Chłopi teraz nie są chętni do bojowania !

Hetmani:- żeby stworzyć armię potrzebne są pieniądze! (śmiech)

Patrioci: -na ten cel można obciążyć podatkiem dobra szlacheckie.

Hetmani: -(wrzawa)- nie zgadzamy się !

Marszałek: -cisza !Będziemy głosować !


Patrioci: -obciążymy dobra szlacheckie podatkiem 10 %, a dobra duchowne 20 % to utrzymamy armię 100 tys.

Dworzanie: -jeśli dobra duchowne 20 % to może wystarczy na armię !

Marszałek: przypominam sejm jest związany konfederacją
Czy wszyscy posłowie polscy i litewscy zgadzają się na 100 tys. armię?

(Wrzawa)

Marszałek: Użytym więc wojsko narodowe może na ogólną kraju obronę, na strzeżenie fortec i granic lub na pomoc prawu w liczbie 100 tys.



Narrator: Uchwalenie konstytucji przypominało zamach stanu, na który chodziło o wyłączenie z dyskusji i głosowania przeciwników reformy. Sejm zarządził przerwę w obradach na czas Świąt
( wychodzą hetmani i część dworzan )

Wielkanocnych, które w ówczesnym czasie przypadały na koniec kwietnia. Zwolennicy konstytucji do których dołączył król wykorzystali nieobecność posłów niechętnych reformom przede wszystkim ze stronnictwa hetmańskiego.
Posłów wtajemniczonych w zamierzenia reformatorów poproszono o pozostanie w Warszawie, a obrady wznowiono wcześniej.
Dnia 3 Maja zgromadziły się na ulicy tłumy.

Marszałek: panowie posłowie Rzeczpospolita Obojga Narodów jest zagrożona z zewnątrz !
Królu – co robić?

Król: Jedynym ratunkiem dla Rzeczpospolitej jest konstytucja, to tylko ona wzmocni nasze państwo !

Hetmani: (J. Suchorzewski- histerycznie) –zabiję swego syna, by nie przyszło mu żyć w niewoli , to hańba ,zabiję mego synka.! To niewola !

(posłowie przysięgają : )

na Boga, honor i ojczyznę przysięgamy zawsze być wierni zasadom naszej konstytucji – przysięgamy !

(posłowie biorą króla na ręce i wychodzą)

Król: wzywam teraz wszystkich do kolegiaty św. Jana, tam zaprzysiężemy Ustawę Rządową!

Wszyscy: Zgoda Sejmu to sprawiła, (Głośnym szeptem)
Że nam, wolność przywróciła.
Wiwat, krzyczcie wszystkie stany,( okrzyki)
Niechaj żyje król kochany.
Taka jest narodu wola:
Za twych braci i za króla
Obywatel każdy, wszędzie,
Życie swoje łożyć będzie.
Wiwat Sejm i naród cały !
Dziś nam nieba żywot dały.
Wiwat krzyczcie wszystkie stany,
Niechaj żyje król kochany!

Narrator: Prace Sejmu Czteroletniego uwieńczyło uchwalenie konstytucji w dniu 3 Maja. Obowiązywała czternaście miesięcy. Targowiczanie przy pomocy Rosji doprowadzili do wojny, w wyniku której w 1793 r. nastąpił II rozbiór Polski. Po wojnie został order Virtuti Militari .... O swoją wolność i prawa musieli walczyć Polacy jeszcze przez wiele lat. Konstytucja 3 Maja stała się w tych latach symbolem wewnętrznych sił narodu, zdolnego do politycznego odrodzenia się.
Do dziś aktualnie brzmią słowa poety:

Wiersz: I. Krasickiego Hymn do miłości ojczyzny
Święta miłości kochanej ojczyzny
Czują cię tylko.......

Narrator:27 kwietnia 1792 roku przedstawiciele opozycji magnackiej podpisali w Petersburgu akt konfederacji, który potem ogłosili w miasteczku Targowica na Ukrainie pod fałszywą datą 14 maja.
Akt ten unieważniał Konstytucję 3 Maja i całą działalność Sejmu oraz oficjalnie wzywał carową do udzielenia zbrojnej pomocy celem przywrócenia dawnej formy rządów w Rzeczypospolitej.
18 maja 1792 roku wojska carskie przekroczyły granice Korony i Litwy.
Pomimo stawienia oporu wojskom rosyjskim pod Zieleńcami i Dubienką, nastąpił ogólny odwrót wojsk polsko- litewskich w stronę Wisły.
Król jednak, od początku traktował wojnę jako demonstrację wojskową i 24 lipca przystąpił do konfederacji targowickiej oraz nakazał zaprzestania działań wojennych. Konsekwencją przegranej Polaków był II rozbiór Polski w 1793 roku, a następnie w 1795 roku III, który zlikwidował niepodległe państwo polskie na 123 lata !

Wiersz: M. Konopnicka Targowica
Oj, Targowiczanie
Dobrze się nazwali !
Jak Judasza za srebrniki,
Polskę stargowali !

Stargowali Polskę
I Tę wolność bratnią !
Zagasili nam Ojczyzną
Gwiazdę jej ostatnią

Zagasili blaski
W tej polskiej koronie,
Podeptali orły białe,
I Litwy pogonie !

( wszyscy: podeptali orły białe, i Litwy pogonie !-( szeptem mówią)

Narrator: Dzieło jednak konstytucji nie zginęło. Przeszła ona do historii jako druga na świecie, po konstytucji amerykańskiej z 1787 r., a pierwsza w Europie, demokratyczna ustawa XVIII wieku.

Wiersz: Z. Stawecki Nauczymy się na pamięć tego kraju

Jeżeli tutaj domu próg,
Jeżeli serce stąd pochodzi,.....


Opracowała: mgr Magdalena Wasik


Wyświetleń: 2165


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.