Rola rodziców w kształtowaniu motywacji do nauki

Motywację definiujemy jako chęci, zamiary, życzenia, nadające ogólny kierunek działalności danej jednostki, organizujące jej sposoby zachowania się, postawy i reakcje uczuciowe. Są to zjawiska mające jedną wspólną cechę: dążenie do określonego celu. Motywacja jest czynnikiem, który w dużym stopniu wpływa na powodzenie szkolne, mobilizuje do wysiłku, aktywizuje w działaniu wszystkie właściwości intelektualne. Dzięki niej zwiększa się wkład pracy w naukę, a sama praca staje się bardziej systematyczna. Inteligencja i zdolności nie są jedynym wyznacznikiem powodzenia w nauce. Dużą rolę odgrywają aktywność, dążenie do osiągnięć i zaangażowanie w czynnościach uczenia się. W procesie nauczania nie należy więc pomijać stosowania bodźców zwiększających siłę motywacji.

Największy wpływ na działania dziecka ma środowisko rodzinne. Tak więc, zadaniem rodziców jest budzenie pozytywnej motywacji już w wieku przedszkolnym. To środowisko rodzinne kształtuje w znacznym stopniu dojrzałość szkolną.

Dziecko idące pierwszy raz do szkoły, niezależnie od swoich możliwości chce być dobrym uczniem, interesuje się nowymi zadaniami, nową sytuacją. Zwykle początek nauki jest przedmiotem zainteresowania wszystkich członków rodziny, szkoła staje się głównym tematem rozmów. Ważne jest więc, by rodzice wykorzystali ten moment, zachęcając dziecko do nauki, wzbudzając zainteresowanie szkołą, pobudzali chęć uczenia się. Wykształcenie u dziecka właściwego stosunku do nauki nie jest jednak jedyną gwarancją powodzenia w przyszłej nauce szkolnej. Ważnym zadaniem rodziców jest również podejmowanie działań zmierzających do rozwoju samodzielności przyszłego ucznia. Przywykłe do nieustannego wyręczania dziecko, gdy znajdzie się w szkole, nie jest skłonne do podejmowania wysiłków dla spełnienia obowiązków jakie stawia przed nim nauka. Rodzice, nie wymagając od dziecka samodzielności, nie rozwijają jego uzdolnień. Dlatego równie ważnym zadaniem jest kształtowanie u dziecka poczucia obowiązku i odpowiedzialności za własne postępowanie, przyuczenie do pracy poprzez wdrażanie do samodzielności. W okresie nauki szkolnej potrzebna jest pomoc rodziców. Konieczna jest w tym celu współpraca szkoły z domem rodzinnym, a rodziców z wychowawcą klasy i nauczycielami. Nie może być żadnej rozbieżności między wymaganiami szkoły i domem. Rodzice powinni zdać sobie sprawę, iż nauka jest poważnym obowiązkiem społecznym i nie należy go lekceważyć. To stosunek rodziców do nauki wpływa na odpowiednie traktowanie przez dziecko pracy szkolnej, wymagań szkoły, zadań jakie może wykonać. Kształtowanie pożądanych cech u dziecka wymaga spokoju, cierpliwości, ale też stanowczości i konsekwencji. Od dziecka wymaga się dobrych postępów w nauce i nienagannego zachowania. Jakże często osiągane przez dziecko złe wyniki, wywołują zniecierpliwienie i niechęć opiekunów. Widzą oni w tym przejaw złej woli i lenistwa. Zaostrzają więc środki oddziaływania wychowawczego, stosując kary. Tym samym coraz bardziej pogarszają sytuację dziecka, pogłębiają objawy zaburzeń w zachowaniu i pogarszają pracę szkolną. Błędem jest pobudzanie dziecka do nauki straszeniem lub karą. Żeby nie zniechęcić dziecka, rodzice winni wykazać dużo taktu, chwalić dzieci za podejmowane starania i poprawę ocen. Pochwała i radość rodziców to źródła chęci do dalszej pracy. Zainteresowanie rodziców nauką szkolną, akceptowanie i współdzielenie radości z choćby najmniejszych osiągnięć, troska i współdziałanie zachęcają do większego wysiłku.

Tak więc, bądźmy mądrymi rodzicami i opiekunami swoich pociech. Świadomie kontrolujmy i rozwijajmy ich wiedzę i zainteresowania. Bacznie obserwujmy ich postępy, cieszmy się z nimi i mądrze pomagajmy przezwyciężać problemy, nie wyręczając ich w działaniu.

Bibliografia
1. J. Strelan, Podstawy psychologii dla nauczycieli, Warszawa 1979
2. Z. Putkiewicz, Uczenie się i nauczanie, Warszawa 1973
J. Pielkowa, Jak im pomóc ?, Warszawa 1981

Opracowanie: Anna Wojdeł, Małgorzata Grzesiak
nauczycielki SP nr 160 w Łodzi

Wyświetleń: 725