Rozwój ekspresji plastycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym

Działalność plastyczna, obok zabawy, jest najpowszechniejszą formą ekspresji dziecka. Jest jedną z podstawowych form wypowiadania się i porozumiewania. Potrzeba wypowiadania się w tej formie charakterystyczna jest zwłaszcza dla dzieci młodszych, kiedy język mówiony lub pisany nie jest dominującym środkiem porozumiewania się.

Dzieci lubią rysować, malować, wyżywać się plastycznie, co jest zgodne z ich naturalnymi tendencjami rozwojowymi, z zainteresowaniami. Dlatego też należy tak organizować zajęcia plastyczne , aby uczniowie mogli w pełni dać upust swojej ekspresji plastycznej, wyobraźni twórczej i potrzebie wyrażania własnych stanów emocjonalnych w postaci dzieł plastycznych. Dom nie zawsze jest miejscem, gdzie dzieci mogą zaspokoić swoje plastyczne zainteresowania. Często utrudnia się w nim działalność plastyczną, bo dziecko może zachlapać podłogę, bo śmieci, zajmuje za dużo miejsca. Rodzice niejednokrotnie nie orientują się w potrzebach i zamiłowaniach dziecka, nie potrafią ocenić jego twórczości i czynią niepotrzebne uwagi typu: "to nie jest do niczego podobne, kto widział różowego słonia? A ta głowa jest za wielka". Przy takiej ocenie ze strony rodziców dziecko zraża się, zacina, a nieraz w ogóle przestaje malować czy rysować.

Twórcza ekspresja jest podstawowym elementem samorealizacji i wyzwalania się napięć psychicznych. W procesie twórczym angażują się wszystkie sfery psychiki dziecka, uczestniczą wszystkie receptory, aktywizują się procesy poznawcze oraz emocjonalne. W toku działalności plastycznej ujawniają się również cechy osobowości dziecka. Twórczość plastyczna daje radość, pozwalana całkowitą koncentrację na przedmiocie zajęć, odwraca uwagę od zmartwień i dziecięcych niepowodzeń.

Jestem nauczycielką nauczania początkowego z dziesięcioletnim stażem. Twórczą ekspresję dzieci postanowiłam rozwijać poprzez oglądanie dzieł sztuki, poznawanie artystów rodzimej miejscowości, oglądanie albumów przedstawiających dorobek sztuki plastycznej, słuchanie utworów muzycznych i literackich, oglądanie wystaw plastycznych, branie udziału w różnego rodzaju konkursach plastycznych, wprowadzanie ciekawych technik plastycznych. W pracy z dziećmi nadpobudliwymi psychoruchowo, niecierpliwymi dążę do wyciszenia ich i stopniowego wydłużania koncentracji uwagi. Dobieram zestawy ćwiczeń plastycznych dostępnych i łatwych w technice wykonania, aby nie wywoływały u dzieci zniechęcenia (wydzieranki z papieru, rysowanie pastelami olejnymi, malowanie "mokre w mokrym", itp.).

Dzieci zahamowane psychoruchowo, niepewne należy pobudzać do działalności twórczej, wyzwalać w nich inicjatywę twórczą poprzez dodatkowe polecenia, rozmowy. Dzieci te wykonują innego rodzaju ćwiczenia plastyczne (modelowanie w masie solnej, plastelinie, rysowanie świecą i malowanie farbą akwarelową, kolorowe wydrapywanki). Często w toku działalności plastycznej dzieci malują farbami kryjącymi, które umożliwiają im wykonanie pewnych poprawek w swoich pracach. Tempery i farby plakatowe stanowią również doskonały materiał umożliwiający dzieciom rozwijanie dużej swobody ekspresyjnej. Pewne tematy realizuje się zespołowo, co przyczynia się do wspólnego rozwiązywania pewnych zadań. Dzieci uczą się współpracy i wzajemnie sobie pomagają, co ma korzystny wpływ na rozwój ich kontaktów społecznych.

Uważam, że duże znaczenie w pobudzaniu dzieci do aktywności plastycznej mają konkursy plastyczne. Wystawianie prac dzieci na widok publiczny pobudza ich siły psychiczne, dodaje energii do działalności twórczej, zaspokaja potrzeby uznania i własnej wartości.

Opracowanie: Beata Fabisiak

Wyświetleń: 1392