Katalog

Sławomir Makowiec, 2010-11-23
Ozimek

Fizyka, Projekty edukacyjne

Narzędzia współczesnej fizyki i astronomii

- n +

Projekt:
„Narzędzia współczesnej fizyki i astronomii”

Założenia i cele projektu

Nauczanie fizyki wg obecnych kryteriów powinno odbywać się zgodnie z teorią kształcenia wielostronnego. Uczniowie powinni być wszechstronnie aktywizowani oraz przygotowani do samodzielnego dążenia do prawdy naukowej. Pracując z uczniem nauczyciel powinien stosować różne metody nauczania, które przynoszą pozytywne efekty w danej klasie, grupie uczniów. Ma on do wyboru między innymi: metodę dyskusji, sytuacyjną, burzy mózgów, metodę projektów, pokazów, itd. Wymienione powyżej metody pozwalają na pracę z uczniem w toku problemowym, który wydaje się być najbardziej skutecznym i przynosi jedne z lepszych efektów w procesie nauczania (w pracy z uczniem nie możemy również zapominać o równie ważnych: toku praktycznym, podającym i eksponującym).
Metody problemowe rozbudzają u ucznia aktywność intelektualną, samodzielność, umiejętność pracy w grupie, nawyk poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji. Te i wiele innych umiejętności nauczyciel może kształtować między innymi poprzez stosowanie w swojej pracy z uczniem metody projektów.
Opisany poniżej przykład metody projektów przeprowadziłem w klasach liceum ogólnokształcącego, w systemie klasowo lekcyjnym. Projekt realizowany był na zakończenie „spotkań ucznia z fizyką na gruncie szkoły”, po realizacji podstawy programowej. Opisany niżej projekt miał pomóc odpowiedzieć na kilka pytań:
• Czy poprzez aktywny udział w realizacji projektu uczniowie zdobędą wiedzę na temat narzędzi jakimi posługuje się współczesna fizyka?
• Czy przeprowadzenie projektu spowoduje u ucznia chęć dalszego pogłębiania wiedzy poza zakres projektu?
• Czy uczniowie potrafią efektywnie korzystać z różnych źródeł wiedzy?
• Czy potrafią współpracować w grupie i dostrzec pozytywne efekty tej współpracy?

Organizacja realizacji projektu

Projekt został przeprowadzony w trakcie pięciu jednostek lekcyjnych i przebiegał w pięciu fazach: inicjatywa, dyskusja nad pomysłem tematu projektu, ustalenie zakresu działania, efektywne opracowanie projektu oraz zakończenie projektu.
Lekcja pierwsza: nauczyciel podsumowując dotychczasowe lekcje fizyki porusza ogólnikowo temat narzędzi współczesnej fizyki i astronomii, zaciekawia tematem uczniów, proponuje realizację projektu, dokonuje podziału klasy na grupy, ustala zakres działania dla poszczególnych grup na czas trwania projektu.
Lekcja druga: uczniowie przygotowują gazetki, opracowują plan wystąpienia (referatu) na podstawie przygotowanych w domu materiałów.
Lekcja trzecia i czwarta: uczniowie omawiają przygotowane gazetki, przedstawiciele grup wygłaszają referaty, prowadzone są dyskusje, grupy przygotowują dla siebie nawzajem pytania do konkursu wiedzy na temat narzędzi współczesnej fizyki i astronomii.
Lekcja piąta: uczniowie przeprowadzają konkurs wiedzy dotyczącej projektu, podsumowanie projektu. Uczniowie piszą referat na wybrany temat: „Jaką dziedziną fizyki chciałbyś się zajmować, gdybyś został fizykiem? Uzasadnij odpowiedź”, „Które osiągnięcie fizyki XX wieku uważasz za najważniejsze dla nauki, a które za najważniejsze dla codziennego życia? Uzasadnij odpowiedź”, „Co twoim zdaniem jest ważniejsze: wielkie znaczenie odkryć fizycznych dla rozwoju cywilizacji, czy związane z tymi odkryciami wielkie zagrożenia dla ludzkości? Podaj przykłady.
Podział na grupy z przydziałem tematów i zagadnień do opracowania.
Grupa I. Akceleratory. Międzynarodowe centra akceleratorowe.
1. Co to są akceleratory, do czego służą?
2. W jaki sposób cząsteczki są przyspieszane w akceleratorach?
3. Rodzaje akceleratorów.
4. Detektory cząstek elementarnych (komora Wilsona, komora pęcherzykowa).
5. Detektory układów elektronicznych.
Grupa II. Laboratoria fizyki materii skondensowanej, nowe materiały i technologie.
1. Fizyka materii skondensowanej.
2. Przewodniki, nadprzewodniki.
3. Nadprzewodniki wysokotemperaturowe.
4. Poszukiwania nowych materiałów.
5. Konieczność stosowania nowoczesnych technologii w laboratoriach.
Grupa III. Badania promieniowania ze Słońca i kosmosu.
1. Co to są neutrina i skąd się biorą?
2. Detektory neutrin (detektor neutrin Superkamiokande).
3. W jakim celu bada się neutrina?
4. Cząstki docierające do atmosfery ziemskiej i ich rejestracja (głównie protony i jądra pierwiastków ciężkich).
Grupa IV. Współczesne obserwatoria astronomiczne. Teleskopy optyczne radioteleskopy i ich układy.
1. Refraktory.
2. Reflektory.
3. Teleskopy optyczne i ich wykorzystanie.
4. Radioteleskopy i ich wykorzystanie.
Grupa V. Narzędzia fizyki jądrowej.
1. Laboratoria fizyki jądrowej (Berkeley, Dubna, Instytut Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego w Krakowie).
2. Spektroskopia jądrowa.
3. Doświadczalne reaktory jądrowe (reaktor jądrowy w Świerku pod Warszawą).
4. Elektrownie jądrowe.
5. Reaktory termojądrowe ( tokamaki – Toroidalnaja Kamiera s Magnitoj Katuszkoj).

Literatura proponowana dla uczniów:
[1] M. Fiałkowska, K. Fiałkowski, B. Sagnowska, Fizyka dla szkół ponadgimnazjalnych, ZamKor, Kraków 2003,
[2] P. Walczak, G. F. Wojewoda, Fizyka i astronomia, cz. 1, 3, Operon, Gdynia 2003,
[5] M. Różyczka, Wielkie oczy XX wieku, Wiedza i Życie, nr 12/1998,
[6 J. Włodarczyk, Oczy Ziemi, Wiedza i Życie, nr 5/1994,
[7] J. Włodarczyk, Hobble jak nowy, Wiedza i Życie, nr1/1994,
[8] W. Dominik, Na tropach cząstek, Wiedza i Życie, nr 2/1993,


Literatura:
[1] H. Pięta, Czy są potrzebne elektrownie jądrowe? Fizyka w szkole, nr 3/94, s. 35 – 39,
[2] B. Pędzisz, Możliwości wykorzystania metody projektów w nauczaniu fizyki w systemie klasowo – lekcyjnym, Fizyka w szkole, nr 5/94, s. 28 – 30.
[3] M. Fiałkowska, K. Fiałkowski, B. Sagnowska, Fizyka dla szkół ponadgimnazjalnych, ZamKor, Kraków 2003,
[4] M. Fiałkowska, K. Fiałkowski, J. Salach, Fizyka i astronomia dla szkół ponadgimnazjalnych – program kształcenia, ZamKor, Kraków 2004,
[5] P. Walczak, G. F. Wojewoda, Fizyka i astronomia, cz. 1, 3, Operon, Gdynia 2003.
Wyświetleń: 4385


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.