Katalog Sławomir Makowiec, 2010-11-23 Ozimek Fizyka, Projekty edukacyjne Narzędzia współczesnej fizyki i astronomiiProjekt: „Narzędzia współczesnej fizyki i astronomii” Założenia i cele projektu Nauczanie fizyki wg obecnych kryteriów powinno odbywać się zgodnie z teorią kształcenia wielostronnego. Uczniowie powinni być wszechstronnie aktywizowani oraz przygotowani do samodzielnego dążenia do prawdy naukowej. Pracując z uczniem nauczyciel powinien stosować różne metody nauczania, które przynoszą pozytywne efekty w danej klasie, grupie uczniów. Ma on do wyboru między innymi: metodę dyskusji, sytuacyjną, burzy mózgów, metodę projektów, pokazów, itd. Wymienione powyżej metody pozwalają na pracę z uczniem w toku problemowym, który wydaje się być najbardziej skutecznym i przynosi jedne z lepszych efektów w procesie nauczania (w pracy z uczniem nie możemy również zapominać o równie ważnych: toku praktycznym, podającym i eksponującym). Metody problemowe rozbudzają u ucznia aktywność intelektualną, samodzielność, umiejętność pracy w grupie, nawyk poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji. Te i wiele innych umiejętności nauczyciel może kształtować między innymi poprzez stosowanie w swojej pracy z uczniem metody projektów. Opisany poniżej przykład metody projektów przeprowadziłem w klasach liceum ogólnokształcącego, w systemie klasowo lekcyjnym. Projekt realizowany był na zakończenie „spotkań ucznia z fizyką na gruncie szkoły”, po realizacji podstawy programowej. Opisany niżej projekt miał pomóc odpowiedzieć na kilka pytań: • Czy poprzez aktywny udział w realizacji projektu uczniowie zdobędą wiedzę na temat narzędzi jakimi posługuje się współczesna fizyka? • Czy przeprowadzenie projektu spowoduje u ucznia chęć dalszego pogłębiania wiedzy poza zakres projektu? • Czy uczniowie potrafią efektywnie korzystać z różnych źródeł wiedzy? • Czy potrafią współpracować w grupie i dostrzec pozytywne efekty tej współpracy? Organizacja realizacji projektu Projekt został przeprowadzony w trakcie pięciu jednostek lekcyjnych i przebiegał w pięciu fazach: inicjatywa, dyskusja nad pomysłem tematu projektu, ustalenie zakresu działania, efektywne opracowanie projektu oraz zakończenie projektu. Lekcja pierwsza: nauczyciel podsumowując dotychczasowe lekcje fizyki porusza ogólnikowo temat narzędzi współczesnej fizyki i astronomii, zaciekawia tematem uczniów, proponuje realizację projektu, dokonuje podziału klasy na grupy, ustala zakres działania dla poszczególnych grup na czas trwania projektu. Lekcja druga: uczniowie przygotowują gazetki, opracowują plan wystąpienia (referatu) na podstawie przygotowanych w domu materiałów. Lekcja trzecia i czwarta: uczniowie omawiają przygotowane gazetki, przedstawiciele grup wygłaszają referaty, prowadzone są dyskusje, grupy przygotowują dla siebie nawzajem pytania do konkursu wiedzy na temat narzędzi współczesnej fizyki i astronomii. Lekcja piąta: uczniowie przeprowadzają konkurs wiedzy dotyczącej projektu, podsumowanie projektu. Uczniowie piszą referat na wybrany temat: „Jaką dziedziną fizyki chciałbyś się zajmować, gdybyś został fizykiem? Uzasadnij odpowiedź”, „Które osiągnięcie fizyki XX wieku uważasz za najważniejsze dla nauki, a które za najważniejsze dla codziennego życia? Uzasadnij odpowiedź”, „Co twoim zdaniem jest ważniejsze: wielkie znaczenie odkryć fizycznych dla rozwoju cywilizacji, czy związane z tymi odkryciami wielkie zagrożenia dla ludzkości? Podaj przykłady. Podział na grupy z przydziałem tematów i zagadnień do opracowania. Grupa I. Akceleratory. Międzynarodowe centra akceleratorowe. 1. Co to są akceleratory, do czego służą? 2. W jaki sposób cząsteczki są przyspieszane w akceleratorach? 3. Rodzaje akceleratorów. 4. Detektory cząstek elementarnych (komora Wilsona, komora pęcherzykowa). 5. Detektory układów elektronicznych. Grupa II. Laboratoria fizyki materii skondensowanej, nowe materiały i technologie. 1. Fizyka materii skondensowanej. 2. Przewodniki, nadprzewodniki. 3. Nadprzewodniki wysokotemperaturowe. 4. Poszukiwania nowych materiałów. 5. Konieczność stosowania nowoczesnych technologii w laboratoriach. Grupa III. Badania promieniowania ze Słońca i kosmosu. 1. Co to są neutrina i skąd się biorą? 2. Detektory neutrin (detektor neutrin Superkamiokande). 3. W jakim celu bada się neutrina? 4. Cząstki docierające do atmosfery ziemskiej i ich rejestracja (głównie protony i jądra pierwiastków ciężkich). Grupa IV. Współczesne obserwatoria astronomiczne. Teleskopy optyczne radioteleskopy i ich układy. 1. Refraktory. 2. Reflektory. 3. Teleskopy optyczne i ich wykorzystanie. 4. Radioteleskopy i ich wykorzystanie. Grupa V. Narzędzia fizyki jądrowej. 1. Laboratoria fizyki jądrowej (Berkeley, Dubna, Instytut Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego w Krakowie). 2. Spektroskopia jądrowa. 3. Doświadczalne reaktory jądrowe (reaktor jądrowy w Świerku pod Warszawą). 4. Elektrownie jądrowe. 5. Reaktory termojądrowe ( tokamaki – Toroidalnaja Kamiera s Magnitoj Katuszkoj). Literatura proponowana dla uczniów: [1] M. Fiałkowska, K. Fiałkowski, B. Sagnowska, Fizyka dla szkół ponadgimnazjalnych, ZamKor, Kraków 2003, [2] P. Walczak, G. F. Wojewoda, Fizyka i astronomia, cz. 1, 3, Operon, Gdynia 2003, [5] M. Różyczka, Wielkie oczy XX wieku, Wiedza i Życie, nr 12/1998, [6 J. Włodarczyk, Oczy Ziemi, Wiedza i Życie, nr 5/1994, [7] J. Włodarczyk, Hobble jak nowy, Wiedza i Życie, nr1/1994, [8] W. Dominik, Na tropach cząstek, Wiedza i Życie, nr 2/1993, Literatura: [1] H. Pięta, Czy są potrzebne elektrownie jądrowe? Fizyka w szkole, nr 3/94, s. 35 – 39, [2] B. Pędzisz, Możliwości wykorzystania metody projektów w nauczaniu fizyki w systemie klasowo – lekcyjnym, Fizyka w szkole, nr 5/94, s. 28 – 30. [3] M. Fiałkowska, K. Fiałkowski, B. Sagnowska, Fizyka dla szkół ponadgimnazjalnych, ZamKor, Kraków 2003, [4] M. Fiałkowska, K. Fiałkowski, J. Salach, Fizyka i astronomia dla szkół ponadgimnazjalnych – program kształcenia, ZamKor, Kraków 2004, [5] P. Walczak, G. F. Wojewoda, Fizyka i astronomia, cz. 1, 3, Operon, Gdynia 2003. Wyświetleń: 4385
Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. |