Małgorzata Forystek

Program autorski:
Edukacja artystyczna dzieci w wieku przedszkolnym

„Dziecko i jego możliwości artystyczne”

w Młodzieżowym Domu Kultury w Jaśle


„Wszystko, co najważniejsze dla życia,
zdarza się w pierwszych sześciu latach!”
G. Vico


Jasło 2009


WSTĘP

Dziecko w wieku przedszkolnym wykazuje naturalną dla swojego wieku i etapu rozwoju potrzebę ekspresji twórczej. Tworzy ono własny świat.
Po to, by dziecko mogło wyzwolić swój wewnętrzny świat i posługiwać się właściwymi mu sposobami ekspresji – gestem, mimiką, słowem mówionym, aktywnością plastyczną i muzyczną – trzeba uszanować jego spontaniczność, czuwać nad tym, aby unikać wszystkiego, co może pociągnąć za sobą zahamowanie tendencji ekspresyjnych [1].
Dzieci są kreatywne z natury, dlatego tę wspaniałą zdolność należy w nich pielęgnować i rozwijać. Twórczość dziecięca jest czynnością odruchową, instynktowną i podświadomą. Mały artysta przeżywa radość kreacyjną, która pobudza go do dalszej zabawy formami, barwą czy dźwiękiem. Sztuka dziecka jest piękna w swojej naiwności, potrafi nas zachwycić, ująć szczególnym sposobem postrzegania otaczającego świata. Dla dziecka jego własna twórczość jest źródłem radości, dobrej zabawy, zaangażowania i podstawową formą uczenia się oraz zdobywania wiedzy o otaczającej rzeczywistości.
Rysunek, taniec, ruch, muzyka i śpiew to te rodzaje ekspresji, które wyzwalane w sposób naturalny i umiejętnie wykorzystywane, służyć mogą rozwijaniu u dziecka potrzeby poznawania świata i kształceniu jego aktywności edukacyjnej.
Integracja plastyki, muzyki, słowa i ruchu stwarza możliwości wykorzystywania różnych form dziecięcej aktywności twórczej w jego rozwoju intelektualnym, poznawczym, emocjonalnym i społecznym.


WPROWADZENIE DO PROGRAMU

W ostatnich latach wzrosła świadomość społeczeństwa o potrzebie kontaktu dzieci z rówieśnikami, o tym jak pozytywny wpływ na rozwój ma pobyt dziecka w przedszkolu .
Jednak w naszym środowisku lokalnym przedszkoli jest za mało, aby wszystkie chętne dzieci mogły zostać objęte wychowaniem przedszkolnym. Dziecko pozostające w domu nie ma takich możliwości rozwijania swojej aktywności twórczej jak dziecko przedszkolne.
Dlatego Młodzieżowy Dom Kultury w Jaśle, oprócz swojej stałej oferty zajęć dla dzieci i młodzieży, wychodzi naprzeciw potrzebom dzieci, które z różnych przyczyn nie uczęszczają do przedszkola. Naszymi wychowankami są 3, 4 i 5 – latki. To z myślą o nich stworzyliśmy takie formy zajęć jak Akademia Malucha i Ogródkowe Przedszkole, w których dzieci podzielone na grupy wiekowe, bawiąc się, rozwijają swoje zainteresowania i zdolności w zakresie muzyki, tańca, plastyki i teatru. Kiedy dorastają wybierają ten rodzaj zajęć, który daje im możliwość dalszego rozwoju indywidualnych zainteresowań i zdolności.
Będąc koordynatorem obydwu form zajęć zauważyłam coraz większe zainteresowanie naszą działalnością ze strony rodziców i dzieci, które bardzo chętnie uczęszczają do nas na zajęcia. Obserwując rozwój twórczości artystycznej dzieci będących naszymi wychowankami, ich pierwsze sukcesy i osiągnięcia, zdecydowałam się opracować program edukacji artystycznej, który mógłby zostać wykorzystany przez MDK w Jaśle, jako, że jesteśmy placówką której priorytetem jest rozwijanie uzdolnień artystycznych poprzez różnorodne formy aktywności twórczej.
Z kilkuletniej praktyki pedagogicznej wiem, że wszelkie zajęcia o charakterze twórczym – plastyka, taniec, muzyka i teatr zawsze cieszą się ogromnym zainteresowaniem dzieci. Aktywne uczestnictwo w tych zajęciach jest dla każdego dziecka wspaniałą zabawą, daje zadowolenie, radość i satysfakcję. Poza tym pomaga w budowaniu pozytywnego obrazu – własnego „Ja”, dziecko poznaje samego siebie, oswaja się z innymi, nabiera zaufania do siebie i własnych możliwości. To sprawia, że jest w stanie sprostać dużym wymaganiom, nawet wtedy, gdy pochodzi z zaniedbanych środowisk.
Program „Dziecko i jego możliwości artystyczne” uwzględnia potrzeby i możliwości rozwojowe dzieci w wieku 3 – 5 lat oraz stanowi ważny element w edukacji dzieci i wskazuje główne kierunki pracy nauczyciela z dziećmi w rozwoju ich twórczości artystycznej.
Małgorzata Forystek
CELE EDUKACYJNE

Program edukacji artystycznej jest zgodny z Podstawą programową Wychowania Przedszkolnego i zintegrowany z jej treściami :
· wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień
· wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne.

1. Cel ogólny
Rozwijanie możliwości artystycznych dziecka poprzez wzbudzanie zainteresowań sztuką, kształcenie umiejętności jej odbioru i tworzenia w zakresie aktywności plastycznej, muzycznej i teatralnej.

Cele ukierunkowane na dziecko wyznaczają następujące zadania polegające na:

· odkrywaniu i rozwijaniu indywidualnych uzdolnień artystycznych dziecka;
· rozwijaniu inwencji twórczej w różnych formach aktywności twórczej dziecka: plastyka, muzyka, taniec i teatr;
· wspieraniu samodzielnych działań i zabaw twórczych dziecka;
· organizowaniu sytuacji edukacyjnych umożliwiających dziecku kontakt z różnymi dziedzinami sztuki: malarstwo, rzeźba, muzyka, ruch, taniec i teatr;
· kształtowaniu umiejętności wyrażania własnych doznań i przeżyć w kontaktach ze sztuką;
· rozwijaniu pomysłowości i wyobraźni w działaniu poprzez dostarczanie dziecku materiałów, narzędzi i środków oraz wskazywanie na różne możliwości ich wykorzystania;
· zaspokajaniu poczucia bezpieczeństwa, akceptacji, budowaniu pozytywnego obrazu samego siebie, w grupie rówieśniczej.

2. Cele szczegółowe
· rozbudzanie muzycznych zainteresowań,
· kształtowanie umiejętności słuchania prostych utworów muzycznych,
· rozwój muzykalności i podstawowych zdolności muzycznych, takich jak: poczucie rytmu, tempa, dynamiki, pamięci muzycznej,
· nauka śpiewania piosenek,
· rozbudzanie plastycznych zainteresowań,
· uwrażliwienie dzieci na piękno natury i dzieł sztuk plastycznych,
· rozwijanie wyobraźni i twórczej aktywności w dziedzinie muzyki, plastyki, teatru, próby łączenia działań artystycznych,
· uwrażliwienie na piękno słowa mówionego, bogacenie czynnego słownictwa dzieci,
· rozwijanie umiejętności przedstawiania poznanych utworów za pomocą gestu, mimiki, ruchu,
· zdobywanie umiejętności poruszania się w przestrzeni, słuchania i wypowiadania się,
· kształcenie umiejętności współdziałania w grupie.

Bezpośrednim podmiotem programu jest dziecko w wieku przedszkolnym. Realizacja programu zależy od grupy wychowanków, dla których nauczyciel spośród treści zawartych w programie wybierze te najbardziej odpowiednie, uwzględniając przy tym ich osobiste zainteresowania i uzdolnienia artystyczne.


PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECI

Dzięki realizacji treści przedstawionych w programie edukacji artystycznej dziecko:
· odkrywa własne możliwości i uzdolnienia artystyczne,
· potrafi słuchać, patrzeć, tworzyć i wyrażać własne przeżycia w kontaktach z różnymi dziedzinami sztuki,
· kształci i wzbogaca własną pomysłowość, wyobraźnię oraz inwencję twórczą w różnych formach aktywności,
· potrafi przezwyciężyć obawy związane z publicznymi występami,
· potrafi współdziałać w zespole,
· dostrzega piękno sztuki,
· odczuwa radość i satysfakcję z pozytywnych efektów własnych działań.


METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU

Program edukacji artystycznej „ Dziecko i jego możliwości artystyczne” ma na celu rozwijanie możliwości i uzdolnień artystycznych dziecka w wieku przedszkolnym i obejmuje on główne dziedziny jego aktywności: muzyczno – ruchową, plastyczną i teatralną.
Wdrożenie i realizacja programu wskazuje na konieczność integracji zajęć plastycznych, muzycznych i teatralnych.
Dobór metod i form pracy z dzieckiem sprzyjać będzie odkrywaniu wrodzonych uzdolnień i rozwojowi twórczości dziecięcej.
Na kształtowanie postawy twórczej dziecka korzystnie wpływają:
· metody aktywizujące – odkrywanie, poszukiwanie, przeżywanie i działanie,
· metody słowne - rozmowa, opowiadanie, objaśnienie, instrukcja słowna, zagadka,
· oglądowe – pokaz, wzór, przykład.
Realizując program „ Dziecko i jego możliwości artystyczne” powinny zostać wykorzystane wszystkie formy pracy: indywidualna, grupowa i zbiorowa. Nie wolno zapominać też o obowiązującej dla wieku przedszkolnego zasadzie nauki poprzez zabawę. Forma zabawowa powinna dominować w zajęciach o charakterze artystycznym i dlatego wskazane jest stosowanie następujących form pracy z dziećmi :
· zabawy twórcze;
· zabawy inscenizowane;
· zabawy ruchowe;
· zabawy przy muzyce;
· wycieczki;
· spotkania z artystami;
· konkursy;
· uroczystości;
· wystawy.


WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU

Zaproponowany program przyczynia się do rozwoju i wychowania dziecka w wieku przedszkolnym. Umożliwia zaspokajanie naturalnej potrzeby ekspresji w dziedzinach działalności twórczej, poszerza skalę wzruszeń i przeżyć, rozwija wrażliwość artystyczną. Program mój oparłam na założeniu, że wysiłek podejmowany w ramach pracy wychowawczo-dydaktycznej przyniesie efekty, jeżeli:
· treści, formy i metody pracy uwzględniać będą oczekiwania dzieci, będą dostosowane do ich potrzeb i zainteresowań oraz możliwości,
· działania realizowane będą wspólnie z innymi nauczycielami oraz rodzicami.
Program ten można realizować w naszej placówce, ponieważ posiadamy odpowiednią bazę dydaktyczną, którą stanowi dobre wyposażenie, odpowiednie do zajęć artystycznych i potrzeb dziecka. Obejmuje ono:
· odpowiednio wyposażoną pracownię plastyczną: sztalugi, narzędzia pracy, materiał do zajęć plastycznych, odzież ochronną dla dzieci,
· salę do zajęć muzycznych i ruchowych wyposażoną w instrumenty perkusyjne, pianino, środki audiowizualne, przybory do ćwiczeń ruchowych,
· odpowiednio dobraną literaturę muzyczną dla dzieci,
· rekwizytornię wyposażoną w różnorodne elementy dekoracji scenicznej, kostiumy teatralne, lalki (pacynki, kukiełki, marionetki),
· bogaty zbiór literatury fachowej dla nauczyciela i literatury dziecięcej.


EWALUACJA PROGRAMU

Realizacja programu umożliwia nauczycielowi dokonywanie systematycznej ewaluacji, której można dokonać poprzez:
· zbadanie opinii rodziców, zorganizowanej w formie ankiety, dotyczącej wpływu na rozwój dziecka edukacji artystycznej,
· analizę osiągnięć dzieci,
· udział w konkursach artystycznych,
· zdobyte przez dzieci wyróżnienia i nagrody.
Ewaluacja służy także samemu nauczycielowi, który ma na jej podstawie możliwość dokonania samooceny swojej pracy z dziećmi oraz okazję do refleksji nad swoimi kompetencjami, wiedzą merytoryczną o twórczości artystycznej dziecka w wieku przedszkolnym.


TREŚCI PROGRAMOWE
Treści programowe edukacji artystycznej zostały podzielone na trzy rozdziały, z których każdy odnosi się do konkretnej formy aktywności dziecka. Zakres treści do realizacji jest ułożony według stopnia trudności, który rośnie wraz z przyswojeniem przez dzieci zamierzonych celów.

I. AKTYWNOŚĆ MUZYCZNA – to część poświęcona kontaktom dziecka z muzyką. Zaprezentowane tu zostały różne formy aktywności muzycznej dziecka z wykorzystaniem elementów nowoczesnych metod i koncepcji edukacyjnych kształcenia muzycznego dziecka (metoda C. Orffa, E. Jacquesa – Dalcroze’a, aktywnego słuchania muzyki B. Strauss, pedagogiki zabawy, Metoda Dobrego Startu).
II. AKTYWNOŚĆ PLASTYCZNA – ta część programu jest poświęcona działalności plastycznej dziecka. Pod kierunkiem swojego nauczyciela dziecko poznaje techniki plastyczne, narzędzia i środki wyrazu artystycznego służące do przedstawiania otaczającej rzeczywistości w formie plastycznej. Dziecko uczy się rozpoznawać i tworzyć barwy, projektować proste formy użytkowe i przestrzenne, rozwija własną pomysłowość i wyobraźnię.
III. AKTYWNOŚĆ TEATRALNA – celem tych zajęć jest zapoznanie dziecka ze sztuką teatralną, poznanie środków wyrazu artystycznego stosowanych w teatrze, kształcenie umiejętności dramatycznych podczas zabaw twórczych, wprowadzenie elementów gry aktorskiej w tworzonych przez grupę inscenizacjach zakończonych występem przed publicznością na prawdziwej scenie.



AKTYWNOŚĆ MUZYCZNA

Treści programowe:

1.Uwrażliwianie dzieci na piękno muzyki

Stwarzanie okazji do bezpośrednich kontaktów dziecka z muzyką poprzez :
· Koncerty,
· Śpiew,
· Taniec,
· literaturę muzyczną z zakresu muzyki artystycznej.

Nabywanie przez dziecko umiejętności słuchania i rozumienia muzyki przez:
· pobudzanie uwagi słuchowej,
· przygotowanie dziecka do słuchania,
· stwarzanie warunków sprzyjających słuchaniu muzyki „żywej”

Kształtowanie wrażliwości na odbiór muzyki przez umożliwianie dziecku emocjonalnego przeżywania muzyki.
Poznawanie podstawowych elementów muzyki:
· melodia,
· tempo,
· rytm,
· dynamika,
· wysokość dźwięku.

2.Umiejętność słuchania i śpiewania piosenek

Dostarczanie dziecku bogatego repertuaru piosenek dziecięcych:
· piosenki związane z tematyką zajęć,
· piosenki okolicznościowe,
· piosenki związane z kalendarzem przyrody.

Organizowanie warunków do nabywania i doskonalenia u dzieci umiejętności śpiewu poprzez:
· kształcenie procesów poznawczych: pamięć, uwaga, percepcja słuchowo – wzrokowa,
· słuchanie śpiewu nauczycielki,
· słuchanie piosenek odtwarzanych z płyt kompaktowych,
· ćwiczenia słuchowe,
· ćwiczenia emisyjne.
Zachęcanie do udziału w konkursach piosenki.
Organizowanie występów dla rodziców oraz dla najbliższego środowiska.

3. Umiejętność wyrażania muzyki ruchem

Rozwijanie naturalnej zdolności dziecka do reagowania ruchem na muzykę przez:
zabawy ze śpiewem:
· zabawy inscenizowane,
· zabawy taneczne,
· zabawy rytmiczne,

zabawy ruchowe oparte na treści piosenki,

zabawy rytmiczne przy akompaniamencie instrumentalnym:
· dostosowanie ruchu do tempa muzyki,
· kształcenie spostrzegawczości, refleksu, pamięci,
· realizacja ruchowa wartości rytmicznych,
· kształcenie wrażliwości na wysokość, dynamikę dźwięku i czas jego brzmienia,

dowolne interpretowanie ruchem różnych rodzajów muzyki,

zabawy z zastosowaniem elementów tańca:
· nauka prostych układów tanecznych,

nauka kroku prostych
tańców:
· polka,
· krakowiak.

4. Zapoznanie z wyglądem i techniką gry na instrumentach

Pobudzanie wyobraźni dziecka i rozwijanie słuchu muzycznego poprzez poszukiwanie efektów akustycznych z wykorzystaniem źródeł pozamuzycznych:
· zabawy akustyczne- odkrywanie dźwięków,
· konstruowanie instrumentów z różnych materiałów i według własnego pomysłu.

Stwarzanie okazji do samodzielnego poszukiwania sposobów uzyskiwania efektów akustycznych
· z wykorzystaniem samodzielnie wykonanych instrumentów – zabawek,
z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych.
Poznawanie instrumentów muzycznych (rodzaj, nazwa i brzmienie).


Kształcenie zdolności muzycznych dziecka poprzez
nabywanie umiejętności grania na instrumentach perkusyjnych:
· poszukiwanie efektów dźwiękowych na instrumentach perkusyjnych;
· prezentowanie sposobu gry na instrumentach;
· gra arytmiczna- dowolne rytmy;
· powtarzanie prostych tematów rytmicznych;
samodzielne układanie rytmów.


AKTYWNOŚĆ PLASTYCZNA

Treści programowe:

1.Umożliwianie kontaktu ze sztuką

Wzbudzanie zainteresowań sztuką.
Stwarzanie warunków do poznawania sztuki sławnych artystów:
· zwiedzanie ekspozycji malarstwa w muzeum;
· oglądanie rzeźb i pomników w najbliższym środowisku.

Stwarzanie okazji do poznawanie miejsc prezentujących prace artystów – plastyków:
· galeria;
· wystawa;
· wernisaż.

2.Techniki plastyczne

Poznawanie podstawowych technik plastycznych:
· rysunek;
· malowanie farbami
· wycinanka;
· wydzieranka;
· wyklejanka;
· collage;
· lepienie;
· sztuka składania papieru – origami.
Poznawanie środków wyrazu artystycznego i stosowanie ich w tworzeniu własnego obrazu:
· kredka świecowa,
· kredka ołówkowa,
· pastele suche i olejne,
· ołówek,
· flamastry,
· węgiel drzewny,
· kreda,
· farby plakatowe,
· farby wodne- akwarele,
· tusz,
· tempery,
· kolorowy papier,
· karton,
· materiał przyrodniczy ( gałązki, patyczki, nasiona,
muszle, kamyczki, liście, itp.),
· materiały różne ( folia, skrawki materiału, bibuła, tworzywa sztuczne, włóczka, drut itp.),
· glina.
Poznawanie narzędzi pracy:
· pędzel,
· nożyczki,
· patyczek,
· palce własnych rąk,
· klej,
· sztalugi.


3.Różnorodność barw

Poznawanie podstawowych środków wyrazu artystycznego:
· barwa,
· kształt,
· kreska,
· linia,
· plama.

Nabywanie umiejętności rozpoznawania i nazywania barw
· barwy podstawowe:
żółty,
czerwony,
niebieski ,
biały,
czarny;
· barwy pochodne:
pomarańczowy,
brązowy,
fioletowy,
różowy,
zielony,
granatowy.
Poznawanie znaczenia barw przy wyrażaniu nastroju i przedstawianiu przedmiotów, zdarzeń i postaci.

4.Tworzenie prac plastycznych

Rozwijanie własnej wyobraźni i pomysłowości poprzez tworzenie różnorodnych prac plastycznych :
· w oparciu o obserwacje i doświadczenia,
· przedstawianie i wyrażanie zjawisk, wydarzeń i postaci fantastycznych,
· przedstawianie wydarzeń z życia codziennego,
· przedstawianie scen wyrażających odpowiedni nastrój.
Kształtowanie umiejętności tworzenia prac inspirowanych muzyką, i literaturą:
· przedstawianie krajobrazu i najbliższego środowiska otaczającego dziecko,
· przedstawianie własnego stosunku do otaczającej rzeczywistości.



Wykonywanie prostych form użytkowych:

· faktura wklęsła jako ślad narzędzia,
· modelowanie z tworzywa plastycznego (plastelina,
masa solna, glina),

Eksperymentowanie materiałami i narzędziami:
· posługiwanie się różnymi narzędziami,
· operowanie różnymi rodzajami linii i plamami zależnymi od narzędzia,
· rysowanie na dużych powierzchniach ( kredą na asfalcie) i na
kolorowych, dużych
arkuszach papieru.



5. Tworzenie galerii sztuki dziecięcej

Kształcenie potrzeby eksponowania wytworów własnej sztuki dla innych :
· organizowanie na terenie placówki galerii sztuki dziecięcej, eksponującej prace dzieci,

zachęcanie do udziału w konkursach plastycznych.



AKTYWNOŚĆ TEATRALNA

Treści programowe:

1. Zapoznanie z teatrem

Poznawanie różnych form teatralnych poprzez udział w spektaklach i widowiskach teatralnych:
cechy charakterystyczne poszczególnych form scenicznych:

· teatr lalkowy jako forma teatralna przedstawiona przez aktora mówiącego kierującego lalką;
rodzaje lalek: kukiełka, pacynka, marionetka,
· teatr żywego aktora treść przedstawiana przez żywego aktora: ruchy ciała, mimika twarzy i gesty, kostium,
· pantomima jako forma sceniczna wyrażająca treść poprzez gesty, mimikę twarzy i ciała, ruch, pozy,
· teatr cieni jako forma interpretacji teatralnej z wykorzystaniem ekranu, światła i cienia,
· drama.

Poznawanie pracy aktora:

§ w teatrze lalkowym sposób kierowania lalką w zależności od jej rodzaju

§ w teatrze żywego aktora
· przedstawienie roli za pomocą odpowiednio do niej dobranego kostiumu i rekwizytu,
· praca z tekstem.

Obserwacja ruchu aktora na scenie.
Spotkanie z twórcami sztuki teatralnej dla dzieci:
· poznanie ludzi pracujących w teatrze i wykonywanej przez nich pracy;

Kształcenie umiejętności dokonywania oceny własnej oglądanych spektakli teatralnych dla dzieci.

2. Zabawy w teatr

Nabywanie umiejętności przekazywania informacji za pomocą ruchu, gestu, mimiki i pozy poprzez:

· zabawy o charakterze naśladowczym (wiersze, piosenki),
· inscenizowanie ruchem sytuacji opisanych słownie przez nauczyciela,
· odtwarzanie własnymi słowami i za pomocą gestu i ruchu zachowań postaci z oglądanych przedstawień teatralnych i utworów literackich,
· inscenizowanie ruchem krótkich utworów literackich (nagrania utworów literackich: wiersze, bajki, proza).

Tworzenie warunków do podejmowania przez dziecko zabaw twórczych:

· słuchanie różnorodnych utworów literatury dziecięcej,

· dostarczanie akcesoriów, materiałów i narzędzi oraz wskazywanie na różne możliwości ich wykorzystania w zabawie,
podejmowanie określonej w zabawie roli i realizowanie jej
· według własnego pomysłu,
· wspieranie samodzielności dziecka w naradzaniu się, dyskutowaniu i podejmowaniu decyzji oraz w wyborze roli i sposobie jej realizowania w zabawie.
3.Tworzenie inscenizacji teatralnych

Rozwijanie twórczej postawy dziecka poprzez tworzenie widowiska teatralnego w zespole dziecięcym:

· wzbogacanie pomysłowości dziecka i pobudzanie twórczej wyobraźni poprzez tekst literacki,
· przygotowanie elementów dekoracji i lalek do wybranego utworu literackiego,
· dobór wraz z dziećmi muzyki do przedstawienia teatralnego :
- wykorzystanie utworów muzycznych
- tworzenie przez dzieci naturalnej muzyki za pomocą instrumentów muzycznych (dzwonki, grzechotka, bębenek, tamburyno, kołatka),
· nabywanie umiejętności kierowania ruchem lalki,
· praca z tekstem literackim.
Poznawanie etapów przygotowania inscenizacji teatralnej:

· wybór utworu do inscenizacji,
· opracowanie scenariusza
podział ról,
· przygotowanie scenografii,
· przygotowanie kostiumów i rekwizytów.
Nabywanie umiejętności aktorskich przez dziecko:
· pełnienie określonej roli w teatrzyku dziecięcym,
· uczenie się sposobu właściwej interpretacji danej roli: ruch, mimika, gesty, dykcja.

Współdziałanie i organizacja zespołu dziecięcego w inscenizacji:

· miejsce dziecka na scenie,
· dialogi sceniczne,
· układy taneczne,
· partie wokalne,
poruszanie się dzieci na scenie.


BIBLIOGRAFIA


1. Bogdanowicz M.: Metoda Dobrego Startu, WSiP, Warszawa 2008.
2. Burowska Z.: Słuchanie i tworzenie muzyki w szkole, WSiP, Warszawa 1980.
3. Gloton R., Clero C.: Twórcza aktywność dziecka, WSiP, Warszawa 1985.
4. Lam W.: Sztuka dziecka i jej naturalny rozwój, Nasza Księgarnia, Warszawa 1966.
5. Ławrowska R .: Muzyka i ruch, WSiP, Warszawa 1991.
6. Megrier D.: Zabawy teatralne w przedszkolu, Cyklady, Warszawa 2000.
7. Sacher W.A.: Słuchanie muzyki i aktywność artystyczna dzieci, Kraków, Impuls, 1999.
8. Zborowski J.: Rozwijanie aktywności twórczej dzieci, WSiP, Warszawa 1986.

Artykuły:

1. Kisslinger - Dąbrowska E.: Jak inspirować przedszkolaka do twórczości? W: Edukacja w Przedszkolu, Raabee, 1999.
2. Opiłowska T.: Ekspresja i percepcja plastyczna i jej rola w kształtowaniu osobowości dzieci W: Życie Szkoły, 1985/ nr 7 – 8.
3. Samoraj M.: Artystą być... w przedszkolu., W: Edukacja w Przedszkolu, Raabee, 1999.
4. Skrzetuska G.: Edukacja dziecka przez sztukę, W: Plastyka w Szkole,
5. Tarczyński J.: Aktywne słuchanie muzyki według Batii Strauss, W: Wychowanie Muzyczne w Szkole, 2000/ nr 2 - 3.

Wyświetleń: 28620