Program zajęć wyrównawczych z języka polskiego
dla uczniów gimnazjum
ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi
„Wiedza prawdziwa, mądrość, nikomu jeszcze nie objawiła się
we śnie, zanim nie zaczął się jej uczyć”
Enniusz


I Wstęp
Jestem nauczycielem języka polskiego w gimnazjum. Z roku na rok niestety zauważa się spadek zainteresowania zdobywaniem wiedzy przez uczniów. Brak motywacji do działania, mnóstwo atrakcyjnych form spędzania wolnego czasu, a czasem kłopoty rodzinne to tylko niektóre przyczyny trudności w nauce. Program niniejszy jest więc przeznaczony dla uczniów, którzy z różnych względów nie opanowali minimum wiadomości i umiejętności polonistycznych. Ma on także, a może przede wszystkim na celu przełamanie barier psychologicznych i podniesienie wiary w siły drzemiące w każdym z nas.
Założenia tego programu powstały ściśle w oparciu o nową podstawę programową (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wych. przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół-Dziennik Ustaw z 2009r. nr 4, poz.17).
II Cele edukacyjne:
1.Cel główny
Wyrównywanie braków w opanowaniu podstawowych wiadomości, przeciwdziałanie trudnościom ze zrozumieniem i interpretacją tekstów, motywowanie ucznia do samodzielnej pracy, kształcenie szeregu umiejętności zawartych w podstawie programowej niezbędnych do kontynuowania nauki.
2.Cele szczegółowe

-doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem
-doskonalenie techniki czytania głośnego, interpretacja głosowa tekstów
-usprawnianie umiejętności analizy i interpretacji różnorodnych tekstów
-kształcenie umiejętności poprawnego wypowiadania się w formie ustnej i pisemnej
a) ćwiczenia w opowiadaniu treści utworów fabularnych
b) odpowiadanie na pytania dotyczące treści utworu
c) układanie szczegółowego planu wydarzeń
d) wskazywanie elementów świata przedstawionego w utworze
e) porządkowanie informacji
f) rozpoznawanie typu narracji
g) rozpoznawanie intencji nadawcy
h) rozpoznawanie kontekstu wypowiedzi
i) ćwiczenia w rozpoznawaniu cech rodzajów oraz gatunków literackich, a także w odnajdywaniu ich elementów w tekstach
j)wskazywanie podstawowych środków artystycznego wyrazu
k)ćwiczenia w interpretacji reprodukcji obrazu, rzeźby, rysunków satyrycznych, itp.
l) ćwiczenia w redagowaniu następujących wypowiedzi pisemnych: opowiadanie, opis, charakterystyka, sprawozdanie, rozprawka, podanie, życiorys i CV, list motywacyjny, dedykacja;
ł) utrwalanie form wypowiedzi pisemnej poznanych w szkole podstawowej- utrwalanie wiadomości z zakresu nauki o języku
a)ćwiczenia gramatyczne z uwzględnieniem wszystkich działów gramatyki
-kształtowanie umiejętności samodzielnego korzystania ze słowników zarówno w formie książkowej, jak i elektronicznej
- ćwiczenia ortograficzne

-zapobieganie niepowodzeniom szkolnym
-motywowanie do nauki
-podniesienie samooceny
-zachęcanie do systematycznej pracy
-wdrażanie do samokształcenia i samokontroli


III Założenia programu

1.W zajęciach udział wezmą uczniowie z tej samej grupy wiekowej, którzy z różnych przyczyn nie opanowali wiadomości na poziomie koniecznym, przewidzianych programem nauczania.
2.Realizacja programu została zaplanowana na trzy lata
3.Zajęcia będą się odbywać raz w tygodniu po 45 min lub raz na dwa tygodnie po 90 min.
4.Umiejętności wyniesione z owych zajęć pozwolą nie tylko na uzupełnienie braków i zaległości, ale także mają za zadanie przywrócić wiarę ucznia we własne możliwości i wskazać dalszą drogę kształcenia.
5.Dodatkowy komfort dla uczniów stanowi fakt, że nie będą oceniani tradycyjnie z użyciem stopni, a także unikną ocen ze strony kolegów.
6.Ćwiczenia zaproponowane przez nauczyciela będą zróżnicowane, z zastosowaniem ciekawych metod pracy i z wykorzystaniem sprzętu multimedialnego.
7.Ze względu na fakt, iż są to zajęcia dla uczniów z dodatkowymi potrzebami, należy również uwzględnić indywidualizację tempa pracy i stopnia trudności stawianych zadań.
8.Pod koniec zajęć uczeń otrzyma informację zwrotną w formie oceny słownej, która ma pełnić funkcję wspierającą.

IV Realizacja założeń
1.Pomoce naukowe
•tablice edukacyjne: gramatyka, literatura;
•słowniki: ortograficzny, języka polskiego, wyrazów obcych, poprawnej polszczyzny, frazeologiczny, synonimów i antonimów, terminów literackich, etymologiczny, poprawnej polszczyzny, symboli, polszczyzny potocznej, dialektów i gwar, itp.;
•słowniki elektroniczne;
•karty pracy;
•zestawy ćwiczeń ortograficznych doskonalących percepcję wzrokową, słuchową, logiczne myślenie, koncentrację uwagi i pamięć, a także wzbogacających słownictwo;
•komputer, rzutnik, dvd
•różnorodne teksty z zestawami zadań
2.formy pracy
•indywidualna
•grupowa
V Treści nauczania
I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
1.czytanie i słuchanie
•ćwiczenia związane z odbieraniem komunikatów pisanych i mówionych oraz nadawanych drogą audiowizualną,
•wyszukiwanie potrzebnych informacji, porządkowanie ich, cytowanie odpowiednich fragmentów tekstu, odróżnianie opinii od faktów, rozpoznawanie intencji nadawcy, określanie emocjonalnego zabarwienia wypowiedzi,
•ćwiczenia w rozpoznawaniu i rozróżnianiu gatunków publicystycznych prasowych, radiowych i telewizyjnych
•wyszukiwanie informacji w przypisie.
2.Samokształcenie i docieranie do informacji
•zachęcanie do samodzielnego korzystania ze źródeł informacji – ćwiczenia mające na celu zaznajomienie ze słownikami i przełamanie bariery przed nieznanym.
3.Świadomość językowa
•ćwiczenia w rozpoznawaniu stylu: potocznego, urzędowego, artystycznego i naukowego,
•wzbogacanie słownictwa i ćwiczenia pomagające dostrzegać zróżnicowanie słownictwa (wyrazy gwarowe, terminy naukowe, archaizmy i neologizmy, eufemizmy i wulgaryzmy, wyrazy rodzime i zapożyczone),
•utrwalanie wiadomości dotyczących części mowy (fleksja),
•utrwalanie wiadomości i umiejętności z zakresu składni,
•utrwalanie wiadomości z zakresu słowotwórstwa.
II Analiza i interpretacja tekstów
1.Analiza
•praca tekstem literackim mająca na celu:
- przedstawianie najistotniejszych treści
-charakteryzowanie postaci
-wskazywanie podstawowych środków stylistycznych z zakresu słownictwa, składni i fonetyki
- rozpoznawanie rodzajów literackich i odmian gatunkowych
- wskazywanie wyznaczników rodzajów i gatunków literackich
- odnajdywanie w tekstach kultury nawiązań do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych.
2.Interpretacja
•ćwiczenia fonetyczne służące interpretacji głosowej wybranych utworów,
3.Wartości i wartościowanie
•ćwiczenia w dostrzeganiu i posługiwaniu się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw, zagadnień egzystencjalnych i uniwersalnych wartości humanistycznych

III Tworzenie wypowiedzi
1.Mówienie i pisanie
•ćwiczenia mające na celu tworzenie spójnych wypowiedzi ustnych i pisemnych:
-tworzenie planu wypowiedzi,
-redagowanie tekstów zgodnie z zasadami redagowania określonych wypowiedzi pisemnych (opowiadanie, opis, charakterystyka, sprawozdanie, rozprawka, podanie, życiorys i CV, list motywacyjny, dedykacja),
- ćwiczenia stylistyczne
2.Świadomość językowa
•ćwiczenia wzbogacające zasób słownictwa (operowanie słownictwem z określonych kręgów tematycznych takich jak: rozwój psychiczny, moralny i fizyczny człowieka) i usprawniające posługiwanie się różnymi odmianami polszczyzny przy zachowaniu granic stosowności,

IV Ortografia i interpunkcja
•utrwalanie zasad :
-pisowni wyrazów z „ó”, „u”, „rz”, „ż”, „ch”, „h”,
-pisowni „nie” z różnymi częściami mowy,
-pisowni cząstek: -by, -bym, -byś,
-stosowanie wielkich liter,
-pisownia nazw własnych i pospolitych,
-interpunkcji.
V Oczekiwane osiągnięcia
1.Wyrównanie braków z poprzednich lat,
2.Opanowanie umiejętności dostatecznego odbioru wypowiedzi i wykorzystania zawartych w nich informacji,
3.Opanowanie umiejętności samodzielnego korzystania ze źródeł informacji,
4.Zwiększenie świadomości językowej (posługiwanie się bogatszym zasobem słownictwa, opanowanie podstawowych informacji z gramatyki, radzenie sobie z zadaniami gramatycznymi),
5.Posługiwanie się poprawną ortografią i interpunkcją,
6.Opanowanie umiejętności redagowania tekstów zawartych w podstawie programowej,
7.Zwiększenie aktywności na lekcjach języka polskiego,
8.Przełamanie barier psychologicznych,
9.Wdrożenie do systematycznej pracy.


VI Ocenianie
Ocenianie w formie słownej z uwzględnieniem mocnych stron ucznia. Ma ono za zadanie wspierać ucznia i motywować do dalszych działań.

VII Ewaluacja
Ewaluacja programu powinna być przeprowadzona po każdych niemal zajęciach bądź po opracowaniu określonej partii materiału. Formą ewaluacji będzie sprawdzenie zadań wykonanych samodzielnie przez ucznia w trakcie zajęć bądź rozwiązanie jednego zadania podobnego do wykonywanych z pomocą prowadzącego, może to być również kartkówka lub praca klasowa po określonej partii materiału.
Program zakłada, że uczniowie wykażą się większą aktywnością na lekcjach języka polskiego, otrzymają pozytywne oceny z przedmiotu, a w efekcie zaprezentują swe umiejętności na egzaminie. Będą także stosować zdobytą wiedzę i umiejętności w sytuacjach praktycznych.

opracowała: Klaudia Bubak-Ziółkowska, nauczyciel języka polskiego

Wyświetleń: 12687