Agnieszka Marciniak
Gimnazjum w Boguszycach


Apel poświęcony 219 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.

Narrator I:
3 Maja- cóż to za data? Dla setek młodych ludzi to jedna z wielu nic nieznaczących uroczystości.
Dziś, na początku kolejnego stulecia, żyjąc w zawrotnym tempie, negujemy wszelkie wartości, odrzucamy jakiekolwiek formy czczenia przeszłości, wysuwając na plan pierwszy życie teraźniejszością.
Trudno jest więc przekonać młodych do pamiętania i świętowania. My jednak podejmiemy tę próbę.
Każdy z nas rodzi się w jakiejś Ojczyźnie –troszczy się o jej losy i w razie potrzeby jej broni. Urodziliśmy się w Polsce, która na przestrzeni tysiąca lat przechodziła różne wydarzenia: radosne i bolesne.
Przenieśmy się zatem w czasy panowania ostatniego króla Polski- Stanisława Augusta Poniatowskiego i posłuchajmy opowiadania z naszej przeszłości.

Chór: Odśpiewanie piosenki „Ojczyzna”

Ojczyzna ma droga, to cały ten kraj,
Te lasy i pola, ten ogród i gaj,
I strumień, co srebrnie
Pod słońca blask drga.
To wszystko, to wszystko, Ojczyzna ma! (Bis)

Ojczyzna ma droga, to rzędy tych chat,
Gdzie mieszka kmieć szczery,
Rodzony nasz brat.
Gdzie kwiatów tysiące i ptasząt tych ćma.
To wszystko, to wszystko, Ojczyzna ma! (Bis)

Ojczyzna ma droga, to każdy nasz gród,
Gdzie siedzi od wieków
hartowny w łzach lud.
Gdzie echo przeszłości jak złota pieśń drga,
To wszystko, to wszystko, Ojczyzna ma! (Bis)

Narrator II przypomina historie obchodów uroczystości.
Rocznica uchwalenia Konstytucja 3 Maja obchodzona była w czasie zaborów przez patriotyczną część społeczeństwa polskiego. Pod koniec XIX wieku w Galicji obchody te przybierały doniosły charakter. Również w okresie międzywojennym rocznica ta była wielkim świętem państwowym. Jednak po II wojnie światowej w okresie Polski Ludowej zaprzestano obchodzenia tej uroczystości. 6 kwietnia 1990 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przywrócił jako święto państwowe dzień 3 maja to jest rocznicę uchwalenia pierwszej konstytucji. W dniu dzisiejszym kontynuujemy tą tradycję, wpisaną i głęboko zakorzenioną w naszej historii narodowej.
Uczennica : rozpoczyna część artystyczną słowami J. Szczepkowskiego.

„Opowiedz nam moja Ojczyzno”

Opowiedz nam moja ojczyzno
Jak matka dzieciom ciekawym,
O latach znaczonych blizną,
Na wycinkach chwały i sławy!
Wytłumacz nam, tak jak umiesz,
skąd czerwień i biel sztandarów,
niech ludzie żyją tu w dumie,
że taki wydał ich naród!
A jeśli wielka historia
i dla nas ma trochę miejsca,
bądź w wiernych mi najwierniejsza
i mnie weź sobie do serca!

Narrator I :
3 maja 1791 roku Sejm Wielki uchwalił konstytucję. Było to bardzo ważne wydarzenie. Żeby zrozumieć jego znaczenie trzeba zacząć od roku 1772. Był to tragiczny czas w naszych dziejach, haniebny układ Rosji, Austrii i Prus nazywany pierwszym rozbiorem. Polska utraciła znaczną część swojego terytorium.

Uczeń1- pokazuje na mapie zagarnięte ziemie.

Chór: „Jak długo w sercach naszych”
Jak długo w sercach naszych,
Choć kropla polskiej krwi,
Jak długo w sercach naszych
Ojczyzna miłości tkwi,
Stać będzie kraj nasz cały…
Stać będzie Piastów gród
Zwyciężył orzeł Biały
Zwycięży polski lud.

Jak długo z gór Karpackich
Brzmi polskiej pieśni ton,
Jak długo na Wawelu
Zygmunta bije dzwon
Stać będzie kraj nasz cały…



Uczeń II:
Narodzie, niegdyś wielki, dziś w smutnej kolei,
Wyzuty z siły, bogactw, sławy i nadziei,
Narodzie! Czas nie ufać w obce zaręczenia
W tobie samym jest zakład zguby – lub zbawienia!
Nie dbaj o to, żeś w ciężkie kajdany się dostał,
Gdzie lud rzekł – „Chce być wolnym” - zawsze wolnym został.


Narrator II :
Dla ratowania ginącej ojczyzny zebrał się w Warszawie Sejm Wielki. 3 maja 1791 roku uchwalił Ustawę Rządową zwaną potocznie Konstytucją 3 Maja. Była to druga na świecie, po konstytucji Stanów Zjednoczonych z 1787roku, a pierwsza w Europie demokratyczna ustawa zasadnicza, która regulowała podstawy ustroju Polski. Znosiła liberum veto i wolną elekcję, wprowadziła dziedziczność tronu. Umocniła władzę centralną a ograniczyła wpływy magnaterii. Uznawała konieczność utrzymania stutysięcznej armii. Miała stać się fundamentem pod budowę nowoczesnego i silnego państwa polskiego.

Chór: „Polonez Trzeciego Maja”

Zgoda sejmu to sprawiła,
Że nam wolność przywróciła.
Wiwat krzyczcie wszystkie stany,
Niechaj żyje król kochany!

Taka jest narodu wola:
Za swych braci i za króla
Obywatel każdy wszędzie
Życie swoje łożyć będzie.

Wiwat sejm i naród cały!
Dziś nam nieba żywot dały.
Wiwat krzyczcie wszystkie stany,
Niechaj żyje król kochany!

Narrator I
27 kwietnia 1792 roku przedstawiciele opozycji magnackiej podpisali akt konfederacji, który potem ogłosili w miasteczku Targowica na Ukrainie, który uniemożliwił konstytucje 3 Maja i wzywał carycę do udzielenia pomocy Targowiczanom celem przywrócenia dawnego porządku. W ten sposób doszło do wojny polsko-rosyjskiej. Mimo sukcesów wojsk polskich pod Zieleńcami i Dubienką nastąpił odwrót wojsk polskich w stronę Wisły.
Król myśląc, że ocali Polskę, przystąpił do Targowiczan. W konsekwencji przegranej Polaków był II rozbiór polski w 1793roku, a następnie po ostatnim zrywie niepodległościowym – „Powstaniu Kościuszkowskim” doszło do III rozbioru Polski w 1795roku, który zlikwidował państwo polskie na 123 lata.

Uczeń I– pokazuje na mapie zagarnięte ziemie przez zaborców.



Uczeń III:
Ojczyzno moja, na końcu upadła!
Zamożna kiedyś i w sławę, i w siłę!
Ta, co od morza aż do morza władała,
Kawałka ziemi nie ma na mogiłę…
Jakże ten wielki trup do żalu wzrusza!
W tym ciele była milionów dusza…



Narrator II
Chociaż Polski nie było na mapie, Polacy raz po raz czynili wysiłki, by odzyskać wolność. Jan Henryk Dąbrowski utworzył Legiony polskie we Włoszech, które udowodniły całemu światu, że „jeszcze Polska nie umarła, kiedy my żyjemy”. Wybuchło powstanie listopadowe, a po tym styczniowe, ale dopiero I wojna światowa przyniosła Polsce niepodległość 11listopada1918roku.
Chór:
„Żeby Polska”
Z głębi dziejów, z krain mrocznych,
Puszcz odwiecznych, pól i stepów,
Nasz rodowód, nasz początek
Hen, od Piasta, Kraka, Lecha...
Długi łańcuch ludzkich istnień
Połączonych myślą prostą:
Żeby Polska, żeby Polska,
Żeby Polska, była Polską.

Wtedy, kiedy los nieznany
Rozsypywał na po kątach,
Kiedy obce wiatry gnały
Obce orły na proporcach
Przy ogniskach wybuchała
Niezmożona nuta swojska
Żeby Polska, żeby Polska,
Żeby Polska, była Polską.

Zrzucał uczeń portret cara,
Ksiądz Ściegienny wznosił modły,
Opatrywał wóz Drzymała,
Dumne wiersze pisał Norwid
I kto szablę mógł utrzymać
Ten formował legion, wojsko
Żeby Polska, żeby Polska,
Żeby Polska, była Polską.

Matki, żony w mrocznych izbach
Wyszywały na sztandarach
Hasło: "Honor i Ojczyzna"
I ruszała w pole wiara!
I ruszała wiara w pole
Od Chicago do Tobolska
Żeby Polska, żeby Polska,
Żeby Polska, była Polską.

Wyświetleń: 2723