1. 1. Przedstawienie się, informacje o sobie i swoich uczuciach: o smutku, przygnębieniu, o odpowiedzialności, o lęku, o nich - kolegach z klasy, o trudności rozmawiania na temat śmierci w ogóle, a o samobójczej śmierci - w szczególności.
2. Taka śmierć szczególnie BOLI, RANI - ŻYJĄCYCH. Historia o Marku .... "Chciałabym dla Was wszystkich, z którymi się spotykam, nie tylko długiego życia, doczekania późnej starości, ale życia - które jest pełnią życia, pełnią człowieczeństwa, stałego rozwoju, wznoszenia się na kolejne etapy, poziomy, uczenia się również "sztuki życia", cieszenia się, radości z siebie i świata, satysfakcji ze swoich osiągnięć.
   Krzysztof - po prostu nie nauczył się żyć i kochać siebie ....rozwiązywać tę łamigłówkę, którą jest życie.
3. Chciałabym, żebyście teraz spróbowali kolejno powiedzieć, co czujecie w związku ze śmiercią Krzysztofa - rundka.
4. Śmierć samobójcza zawsze czyni silne wrażenie na otoczeniu - bo wydaje się zawsze czymś niepotrzebnym, czymś, czemu można było zapobiec.
   Adler mówi, że "cios uderzający w samobójcę nie oszczędza też innych". Kroczące drogą rozwoju społeczeństwo zawsze boleśnie odczuje rany zadane mu przez samobójców.
   John Donne, angielski poeta, napisał - "Żaden człowiek nie jest samoistną wyspą, każdy stanowi ułomek kontynentu, część lądu. Śmierć każdego człowieka umniejsza mnie albowiem jestem zespolony z ludzkością....."
5. Powiedz - co byś powiedział Krzysztofowi, gdyby chciał porozmawiać z tobą? - rundka
6. Taka śmierć - to bohaterstwo, odwaga, bunt przeciwko otoczeniu...... czy tchórzostwo, ucieczka, kapitulanctwo, uchylanie się od obowiązków.......? - dyskusja.
7. Dla psychologa w takiej sytuacji zawsze pojawiają się pytania: jaka była przyczyna zamachu, co trzeba było zrobić, by mu zapobiec, czy ten człowiek był zdrowy, czy chory psychicznie.
   Stwierdzono, że znaczny procent (30 - 60%) ludzi, którzy odbierają sobie życie - to ludzie chorzy psychicznie, cierpiący na tzw. depresję endogenną. Ludziom tym, bardzo nieszczęśliwym i bardzo cierpiącym nie można pomóc żadnym współczuciem i nie można ich pocieszyć, trzeba ich tylko skłonić do poddania się leczeniu.
   Przyczyny desperackiej decyzji pozostają czasem na zawsze nieznane i wtedy może zaistnieć przypuszczenie, że czyn był popełniony przez człowieka chorego psychicznie, choć objawów choroby nikt uprzednio nie spostrzegł.
   Czasem przyczyną decyzji i natychmiastowej realizacji jest nagła wiadomość - jaką samobójca otrzymał (np. krach na giełdzie, bankructwo). Drugi rodzaj samobójstw jest wynikiem konfliktów, z których dany człowiek nie potrafi znaleźć wyjścia, powikłań życiowych, których nie umie rozwiązać.
   Czasem ludzie nieszczęśliwi, zrozpaczeni - mówią o swoim zamiarze innym, - poszukują ludzi życzliwych, rozumnych, cierpliwych, którym by mogli się zwierzyć, wyżalić ze swoich trosk.
8. Czy mogliście coś zrobić, żeby zapobiec śmierci Krzysztofa? - dyskusja
9. Myśli samobójcze miewa bardzo wielu ludzi, konkretne plany samobójcze układa już znacznie mniej osób, zamachu dokonuje natomiast człowiek samotny, bezradny.
   Niemal zawsze wzmożone skłonności samobójcze rozwijają się już w dzieciństwie;
   im cięższe były doznane w tym okresie urazy psychiczne - tym częściej dochodzą one do głosu - jako suma wszystkich przeżytych frustracji - prowadząca do niezrównoważenia emocjonalnego.
   Każde niepowodzenie (np. w miłości) - rozpacz, może być źródłem frustracji, jeżeli człowiek, któremu coś się nie powiodło, nie umie się ze swoją klęską pogodzić. Ludzie różnią się między sobą bardzo znacznie pod względem zdolności znoszenia niepowodzeń.
   Jednych niepowodzenie wzmacnia i staje się bodźcem do ponowienia wysiłków, innych pogrąża od razu w rozpaczy. Jedni potrafią zrozumieć nieosiągalność niektórych marzeń i celów oraz umieją zmieniać plany życiowe na realne, inni walczą całe życie o cele całkowicie nierealne.
10. Czy jest w was zgoda na śmierć, samobójstwo, na taki ostateczny wybór? - krzyknijcie głośno swoją odpowiedź "NIE"
11. Jaki jest sens życia - Twojego życia? Jakie są twoje wartości i cele? - rundka
12. Jakie są Twoje sposoby radzenia sobie z trudnościami i niepowodzeniami? - dyskusja
13. Zakończenie, podsumowanie zajęć - uczucia, z jakimi kończę zajęcia - rundka.

Opracowanie: Beata Byjos
psycholog
III LO w Gdyni