Cele lekcji:

• omówienie podstawowych rodzajów banków funkcjonujących w Polsce
• dostarczenie wiadomości dotyczących usług wykonywanych przez banki komercyjne
• zrozumienie podstawowych pojęć z zakresu prawa bankowego

Metody pracy:

• elementy burzy mózgów
• pokaz
• krzyżówki

Kluczowe pojęcia:

• bank centralny
• bank komercyjny
• bank inwestycyjny
• lokata
• kredyt
• pożyczka
• rachunek bankowy
• gwarancja bankowa

Materiały pomocnicze:

• ustawa Prawo bankowe z dnia29 sierpnia 1997 roku (Dz.U.Nr140,poz. 939)
• mały rocznik ekonomiczny
• przykładowy statut banku
• wykaz największych banków w Polsce
• krzyżówki

Czas lekcji:
1 godzina lekcyjna

Przebieg lekcji:

Na początku lekcji nauczyciel przedstawia w zwięzły sposób jakie banki działają w Polsce.

Następnie zadaje uczniom następujące pytania:

Co jest podstawą działalności banków?

Jaka jest organizacyjno-prawna forma działania banków?

Uczniowie za pomocą prezentacji w programie Power Point zapoznają się
z klasyfikacją banków według formy organizacyjno-prawnej.

Następnie nauczyciel pyta uczniów, czy rodzice ich mają jakiś kontakt z bankiem i czy korzystają z ich usług a jeżeli tak to z jakich?

Uczniowie odpowiadają na tak postawione pytanie, a nauczyciel czuwa nad treścią merytoryczną i prawidłowością odpowiedzi, które są zapisywane przez uczniów na tablicy. Udzielone odpowiedzi nauczyciel krótko komentuje.

Druga część lekcji dotyczy czynności bankowych wykonywanych przez banki. W tej części można również wykorzystać prezentację w Power Poincie w części dotyczącej podstawowych czynności wykonywanych przez banki.

Później nauczyciel dzieli klasę na trzy części i przydziela każdej grupie krzyżówkę do rozwiązania. Hasłem każdej rozwiązanej krzyżówki jest typowa czynność bankowa, którą należy omówić po rozwiązaniu krzyżówek.

Na zakończenie lekcji uczniowie zapoznają się z listą największych banków działających w Polsce.

Komentarz do lekcji:

System bankowy w Polsce jest określony przez prawo bankowe. Między innymi ustala ono rodzaje banków i ich czynności, jak i rolę banku centralnego oraz nadzoru bankowego. Jest to ustawa Prawo bankowe z 29 sierpnia 1997 roku (Dz.U.1997, Nr 140 poz.939).

Na strukturę aparatu bankowego mają wpływ dwa czynniki: wyodrębnienie się banku emisyjnego oraz uniwersalizm w działaniu banków operacyjnych (komercyjnych). Duże zróżnicowanie banków komercyjnych wynika z jednej strony z różnych form własności, a z drugiej strony z podziału banków według określonych czynności.

Klasyfikacja banków:

• Bank centralny - bank uprawniony do emisji banknotów, przechowywania rezerw walutowych państwa, ustalania kursów miejscowej waluty wobec innych walut, stopy kredytu refinansowego oraz sprawowania nadzoru nad działalnością banków komercyjnych.
• Bank inwestycyjny - instytucja finansowa lokująca kapitał w papierach oszczędnościowych, udzielająca kredytów długoterminowych, pośrednicząca w obrocie papierami wartościowymi oraz zarządzająca portfelami papierów wartościowych klientów.
• Bank komercyjny - instytucja finansowa, która korzystając z wkładów oszczędnościowych lub kredytu refinansowego, udziela kredytów lub pożyczek przedsiębiorstwom i osobom prywatnym, prowadzi ich rachunki bieżące i rozliczenia, wystawia książeczki czekowe.
• Ze względu na formę własności banki można podzielić na trzy grupy:
• Banki państwowe - tworzone przez Skarb Państwa lub instytucje i przedsiębiorstwa państwowe
• Banki prywatne - mogą być zakładane przez osoby fizyczne (co najmniej 10 osób) lub osoby prawne (co najmniej 3 osoby). Aby uzyskać licencję w NBP na prowadzenie działalności bankowej, założyciele banku muszą spełnić szereg warunków m. in. zgromadzić kapitał założycielski o określonej wysokości, sporządzić plan finansowy, posiadać odpowiednie pomieszczenie i zgromadzić odpowiednią kadrę.
• Banki spółdzielcze - są to banki, które w pierwszej kolejności oferują usługi finansowe tym klientom, którzy są z nimi powiązani poprzez wkłady członkowskie. W Polsce należą do nich głównie rolnicy i podmioty działające w otoczeniu rolnictwa. W stosunkach z państwem i jego organami banki te reprezentowane są przez Bank Gospodarki Żywnościowej skupiający większość banków spółdzielczych.

Banki w Polsce oferują klientom trzy podstawowe grupy czynności:

• czynności depozytowe- polegają na pozyskiwaniu i gromadzeniu środków pieniężnych na rachunkach bankowych, lokatach terminowych oraz na lokatach na żądanie tzw. a vista;
• działalność kredytowa - polega na udzielaniu różnego rodzaju kredytów, pożyczek oraz gwarancji bankowych;
• czynności polegających na wykonywaniu usług pośrednictwa w związku z prowadzeniem rachunków i dokonywania rozliczeń między wierzycielami a dłużnikami.

Katalog czynności banków oczywiście nie jest zamknięty i może zostać poszerzony.

Również obecnie jest coraz mniej banków państwowych z udziałem Skarbu Państwa, gdyż większość banków została już sprywatyzowana.

Opracowanie: Krzysztof Pawłowski

Wyświetleń: 6287