Katalog

Lucyna Goc
Geografia, Scenariusze

"Krążenie powietrza w strefie międzyzwrotnikowej" - scenariusz do kl. I gimnazjum.

- n +

Cele lekcji:

Uczeń
  • zna pojęcia: pasat, ciśnienie atmosferyczne, wiatr, wyż i niż baryczny, deszcz zenitalny
  • opisuje zależności między temperaturą powietrza a rozkładem ciśnienia na Ziemi
  • opisuje główne kierunki ruchu powietrza w strefie międzyzwrotnikowej
Metoda: pogadanka połączona z wykładem, eksperyment.
Środki dydaktyczne: mapa konturowa świata, 4 małe globusy indukcyjne, kolorowa kreda i mazaki, karton brystolu, świeczka, drut, plastelina, spirala wykonana z papieru.
Typ lekcji: lekcja poświęcona opracowaniu nowego materiału.

Tok lekcji

1. Czynności organizacyjne - sprawdzenie obecności i podział na 4 grupy.

2. Wstęp do lekcji.
  • wskazanie przez ucznia na mapie konturowej świata: Równika, Zwrotnika Raka i Zwrotnika Koziorożca
  • wrysowanie w.w. równoleżników w poszczególnych grupach na globusy indukcyjne
  • omówienie oświetlenia Ziemi przez Słońce w dniach rozpoczynających astronomiczne pory roku (Oczekiwana odpowiedź: 21 marca i 23 września promienie padają prostopadle na równik, 22 czerwca na Zwrotnik Raka a 22 grudnia na Zwrotnik Koziorożca)
  • przypomnienie definicji troposfery, ciśnienia atmosferycznego i izobar (troposfera - najbliższa powierzchni Ziemi warstwa atmosfery, w której zachodzą wszystkie zjawiska pogodowe, ciśnienie atmosferyczne - nacisk słupa powietrza na jednostkę powierzchni, izobary - linie na mapie łączące punkty o jednakowych wartościach ciśnienia atmosferycznego)
3. Realizacja nowego materiału.
  • obserwowanie eksperymentu, którego efektem jest pokazanie jakie ma właściwości i jak zachowuje się ciepłe powietrze (Spirala papierowa umieszczona jest na drucie, drut umocowany jest pionowo nad stolikiem przy pomocy plasteliny, pod spiralą umieszczona jest zapalona świeczka, która podgrzewa powietrze, powietrze staje się lekkie i unosząc się wprawia w ruch spiralę)
  • poprzez otworzenie okna - obserwowanie ruchu chłodnego powietrza (powietrze chłodne jest ciężkie i opada, czujemy chłód po nogach)
  • określenie zależności pomiędzy temperaturą powietrza a układem ciśnienia przy powierzchni ziemi
  • przedstawienie doświadczeń graficznie na tablicy

NIŻ WYŻ


  • wyjaśnienie przyczyny powstawania wiatru i zdefiniowanie tego pojęcia (wiatr jest to poziomy ruch powietrza przy powierzchni Ziemi, powstaje na zasadzie tworzenia się różnych ciśnień na sąsiadujących ze sobą obszarach)
  • przedstawienie układów ciśnień i kierunków wiatrów przy pomocy izobar (kierunki wiatrów narysowano przy założeniu, że nie ma ruchów Ziemi)
  • porównanie strefy międzyzwrotnikowej do pokoju, w którym piec jest równikiem a okolice okna zwrotnikami


okno

  • omówienie krążenia powietrza w strefie międzyzwrotnikowej w dniach równonocy (21.03 i 23.09) za pomocą kolejno wykonywanych rysunków na przygotowanych kartonach brystolu

  • rysowanie układów ciśnień i pasatów na globusach indukcyjnych i na mapie konturowej świata, w pierwszej kolejności przy założeniu, że Ziemia nie wykonuje ruchu obrotowego, następnie nadając Ziemi ruch obrotowy z zachodu na wschód (ruch obrotowy spowoduje odchylenie pasatów w prawo)
  • zbudowanie definicji pasatu przez uczniów ( pasat jest to wiatr stały, wiejący od wyżów zwrotnikowych do niżu równikowego, na półkuli północnej o kierunku NE, na południowej o kierunku SE)
  • objaśnienie, w jaki sposób zachowuje się w.w. układ, zwany cyrkulacją pasatową, w dniach przesileń (22.06 i 22.12) i jakie są jego konsekwencje klimatyczne i krajobrazowe (22 czerwca cały układ przesuwa się nieznacznie na północ a 22 grudnia - na południe, dzięki istnieniu cyrkulacji pasatowej w okolicach równika klimat jest wilgotny, bowiem padają codziennie deszcze zenitalne oraz rośnie las równikowy, na obszarach położonych na zwrotnikach są pustynie, bowiem klimat jest wybitnie suchy a w strefie międzyzwrotnikami a równikiem rośnie sawanna, której klimat charakteryzuje się porą suchą i wilgotną)
4. Podsumowanie

Uczniowie otrzymują zadanie.

Przeczytaj uważnie tekst i skreśl niewłaściwe określenia.

"Podstawowym procesem klimatycznym w strefie międzyzwrotnikowej jest (cyklonalna / pasatowa) cyrkulacja powietrza. W okresie równonocy promienie słoneczne padają (poziomo/ pionowo) na równik. Wskutek dużego dopływu energii (jądrowej / słonecznej) powietrze w strefie równikowej rozrzedza się i unosi. W ten sposób wzdłuż równika tworzy się pas (wysokiego / niskiego) ciśnienia. Wstępujące powietrze (ociepla się /ochładza się) a zawarta w nim para wodna ulega kondensacji. Tworzą się chmury i spadają ulewne deszcze (zenitalne / monsunowe). Ochłodzone powietrze w górnej części troposfery przemieszcza się w stronę (niższych / wyższych) szerokości geograficznych. W pobliżu 30° (W / N) i 30° (S / E) powietrze zaczyna zstępować, wytwarzając pasy (wysokiego / niskiego) ciśnienia. Dążąc do wyrównania ciśnienia, powietrze odpływa dołem ku równikowi. W wyniku ruchu obrotowego Ziemi na półkuli północnej przybiera kierunek NE, a na południowej - SE. Są to (okresowo / stale) wiejące pasaty".

5. Zadanie pracy domowej.
6. Uzupełnij zadania w zeszycie ćwiczeń (1 i 2 na stronie 50 i 51).

Opracowanie: Lucyna Goc
Gimnazjum nr 5 w Stalowej Woli

Wyświetleń: 6866


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.