Każde dziecko reprezentuje inny poziom sprawności ruchowej i manualnej. W większości wypadków rozwój ruchowy zsynchronizowany jest z całokształtem jego rozwoju psychicznego. Zwykle dzieci opóźnione w rozwoju umysłowym wykazują opóźnienie rozwoju ruchowego. Zdarzają się jednak przypadki opóźnienia ruchowego u dzieci z tzw. normą intelektualną. Przejawem obniżonej sprawności ruchowej (motorycznej) są:

• trudności w utrzymaniu równowagi przy staniu i skakaniu na jednej nodze
• ogólna niezręczność, mała wyćwiczalność w zakresie dużych ruchów
• ogólne spowolnienie ruchowe
• brak koordynacji ruchowej oraz zakłócenie koordynacji wzrokowo-ruchowej w zabawach, w których ruch odbywa się pod kontrolą oka
• osiąganie z opóźnieniem różnych umiejętności w zakresie samoobsługi, zabaw i sportu.

Wszystkie te czynniki powodują niechęć do wszelkich ćwiczeń gimnastycznych.

Przy obniżonej sprawności manualnej obserwujemy:

• brak precyzji i wolne tempo tzw. ruchów drobnych dłoni i palców
• trudności w rysowaniu i pisaniu - zbyt mocne lub zbyt słabe napięcie mięśni ręki, pismo brzydkie, brak połączeń między literami, zmiana wielkości i nachylenia pisma, skreślenia, nie mieszczenie się w liniach, wolne tempo pisania
• występowanie współruchów języka lub głowy (synkinezje)
• niechęć do budowania z klocków, częste psucie zabawek i przyborów.

Obniżona sprawność manualna, brak precyzji spostrzegania oraz niski poziom koordynacji wzrokowo - ruchowej mają również pośredni, ale znaczący wpływ na efekty uczenia się matematyki. Dzieci o mniejszej sprawności działania bardzo mocno koncentrują się na czynnościach technicznych typu organizacyjnego i wspomagającego proces uczenia się matematyki.

Efektem wtórnym przedstawionych wyżej trudności w rozwoju sprawności ruchowych i manualnych są zaburzenia sfery emocjonalnej i osobowości dziecka. Każde dziecko nasuwające podejrzenie zaburzeń wymienionych wyżej sfer rozwoju powinno być wnikliwie obserwowane przez nauczyciela i możliwie wcześnie objęte terapią na zespole wyrównawczym. Pomocnym narzędziem, które pozwoli nauczycielowi rozpoznać i zdiagnozować w/w zaburzenia jest TEST SIEDMIU PYTAŃ, za pomocą którego sprawdzamy:

1. Czy dziecko potrafi ustać z zamkniętymi oczami na lewej, potem na prawej nodze przez 5 sekund (obserwujemy równowagę).
2. Czy dziecko potrafi z odległości 1,5 metra rzucić piłką w umieszczony na ścianie kwadrat o wymiarach 25cm (obserwujemy koordynację wzrokowo - ruchową, dokładność, koncentrację).
3. Czy dziecko potrafi nawijać nić na szpulkę najpierw prawą, potem lewą ręką przez 12 sekund (obserwujemy cierpliwość, precyzję drobnych ruchów ręki, koordynację wzrokowo ruchową).
4. Czy dziecko potrafi obunóż przeskoczyć przeszkodę o wysokości 20 cm (obserwujemy poziom utrzymania równowagi, poczucie masy ciała).
5. Czy dziecko potrafi poruszać kciukami obu rąk równocześnie (obserwujemy koordynację ruchów).
6. Czy dziecko potrafi prawą, potem lewą ręką uderzać o stół pałeczką bez współruchów; mrużenie oczu, wysuwanie języka (obserwujemy koordynację słuchowo-ruchową).
7. Czy dziecko potrafi rysować z dużą szybkością pionowe kreski przez 15 sekund (obserwujemy tempo wykonywania czynności, precyzję ruchów, koordynację wzrokowo-ruchową).

Bibliografia:

1. "Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży" pod redakcją Marii Żebrowskiej PWN Warszawa 1982r.
2. Edyta Gruszczyk - Kolczyńska, Ewa Zielińska - "Dziecięca matematyka" WsiP Warszawa 1997r.

Opracowanie: Marta Tylutko

Wyświetleń: 3985