Katalog Jadwiga Duda Pedagogika, Referaty Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej - ADHDZespół nadpobudliwości psychoruchowejUżywane w piśmiennictwie nazwy:Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) Zespół hiperkinetyczny Hyperkinetic Disorder Objawy charakterystyczne dla nadpobudliwości: * nasilone zaburzenia uwagi * nadmierna impulsywność * nadmierna ruchliwość Nadpobudliwość w dużym uproszczeniu można sprowadzić do odmiennej pracy mózgu, która uniemożliwia dziecku kontrolowanie swojego zachowania. Dziecko nadpobudliwe ma mała zdolność do wewnętrznej kontroli i hamowania. Przyczyny występowania ADHD: * uwarunkowania genetyczne (dziedziczenie wielogenowe), * specyficzne wzorce pracy mózgu - dotyczy to pracy kory przedczołowej obu półkul mózgowych, jąder podkorowych, spoidła wielkiego oraz móżdżku, * prawdopodobnie zaburzona równowaga pomiędzy dwoma podstawowymi przekaźnikami: noradrenaliną i dopaminą. W całej populacji ryzyko wystąpienia u dziecka ADHD wynosi około 3% - 10%. Problemy, które mogą wiązać się z ADHD: * słabsze osiągnięcia szkolne i w konsekwencji uzyskanie niższego wykształcenia, * zaburzenia zachowania, * słabe kontakty społeczne, * dysleksja, dysortografia, dysgrafia, dyskalkulia, * depresja, * konflikty z prawem "To nie Twoja wina, że w tej klasie jest nadpobudliwe dziecko, ale to też nie jest wina tego dziecka" Co można zrobić, aby pomóc dziecku nadpobudliwemu w szkole? 1. Przede wszystkim zaakceptować, że "ono już takie jest". * Dziecko z ADHD ma dużą potrzebę aktywności i nie jest w stanie pozostać bez ruchu przez dłuższą chwilę - kołysze się, macha nogami, rękami, bawi się przedmiotami itp. * Dziecko z ADHD nie potrafi z dochodzących do niego bodźców wybrać najważniejszego. Wszystko jest równie ważne: szczekający za oknem pies, piórnik kolegi z ławki, zadanie z matematyki, mucha siedząca na firance. * Dla dziecka z ADHD skupienie się przez 15 minut nad tym, co mówi nauczyciel w klasie jest tak dużym wysiłkiem jak dla nas uważne słuchanie nudnego wykładu przez trzy godziny. * Dziecko z ADHD nie słucha tego, co do niego mówimy lub/i większość informacji zapomina. * Dziecko z ADHD nie kończy rozpoczętych czynności. * Dziecko z ADHD ma kłopoty ze zrozumieniem złożonych poleceń. * Dziecko z ADHD bardzo łatwo przechodzi od sensownej, uporządkowanej działalności (pisanie) do działań nieuporządkowanych i bezsensownych (mazanie po okładce). * Dziecko z ADHD ma kłopoty z przewidywaniem następstw swojego postępowania i z zaplanowaniem swojej pracy. 2. Ograniczać ilość dochodzących do niego bodźców. * Na ławce powinno leżeć wyłącznie to, co w danym momencie jest potrzebne. * Zapewnić dziecku odpowiednie miejsce w klasie, może to być: pierwsza ławka z dala od okna, blisko nauczyciela; dziecko z ADHD siedzi z najspokojniejszym uczniem w klasie lub sam, miejsce pomiędzy dwoma spokojnymi uczniami - "nadpobudliwa kanapka", miejsce w ostatniej ławce, aby w przerwach między pracą dziecko mogło się poruszać, nie rozpraszając innych uczniów. 3. Dostosować tempo pracy do możliwości dziecka. * W zależności od zdolności dziecka do skupienia uwagi powinno się pracować przez 5, 15, 20, 30 minut (ustalamy to z dzieckiem), a następnie robić przerwy. * Dobrze by było wydłużać okres koncentracji uwagi o 2 - 3 minuty. 4. Zastosować metody, które skupią jego uwagę na tym co uważamy za najważniejsze. * Pokazać ołówkiem i powiedzieć: "zobacz, to bardzo ważne", * Złapać za rękę i ukierunkować uwagę dziecka na wykonywaną czynność. * Przytrzymać za ramiona i powiedzieć co w danej chwili należy robić * Umówić się z dzieckiem na sygnał przywołujący go do pracy. * Zaznaczyć każdą nową czynność np.: "uwaga! piszemy!". * Najważniejsze informacje podkreślać na tablicy na kolorowo. * Zaznaczać podczas wypowiedzi: "uwaga! to ważne". * Rysować schematy, diagramy, tabele. * Używać modeli, pomocy wizualnych. * Dzielić zadania na mniejsze i podawać kolejne polecenia po tym, jak dziecko skończy swoją pracę. * Przypominać jednym słowem np. "książka" zamiast po raz kolejny: "wyjmij z plecaka książkę do języka polskiego". * Kierunkować uwagę dziecka na nową czynność - lepiej jest powiedzieć: "przepisz tę definicję" niż "przestań patrzeć przez okno". * Pytać dziecko przed wyjściem z klasy, co ma zrobić w domu i jakie pomoce ma przynieść * Zachęcać do sprawdzania tego co zrobiło - wiele błędów wynika z nieuwagi dziecka, nie z niewiedzy np.: "zobacz jeszcze raz", "przeczytaj to, co napisałeś". Wszystko co nowe i nietypowe wzbudza zainteresowanie dziecka i tym samym wydłuża czas koncentracji na zadaniu. 5. Tak ukierunkować energię dziecka, aby jak najmniej przeszkadzało innym. * Warto walczyć o uwagę dziecka, a nie o to, aby siedziało nieruchomo. Jeżeli pozwolimy dziecku machać nogami, kręcić palcami młynek itp. jego energia zostanie spożytkowana na naukę, a nie na powstrzymywanie własnej ruchliwości. Można ustalić z dzieckiem, że wolno mu się kręcić, obracać w rękach przedmioty itp., ale nie wolno wychodzić z ławki, zaczepiać kolegów itd. * Pomocna byłaby tablica w klasie, na której byłoby wypisane co wolno, a czego nie wolno robić w klasie, w szkole. * W przerwach między kolejnymi zadaniami dziecko z ADHD powinno mieć możliwość ruchu: np.: może rozdać i zebrać pomoce, przynieść coś, zetrzeć tablicę, podlać kwiaty - zmniejszy to potrzebę ruchu i pozwoli mu poczuć się ważnym, potrzebnym i akceptowanym. * Dobrze jest dać dziecku możliwość biegania, skakania, wspinania się. 6. Niezwykle pomocna w pracy z dzieckiem nadpobudliwym jest współpraca z jego rodzicami. * Warto zaproponować rodzicom cotygodniowy telefoniczny bądź bezpośredni kontakt poświęcony omówieniu bieżących spraw. * Dobrze jest zlecić uczniowi założenie specjalnego zeszytu z informacjami co jest zadane pisemnie, co ustnie, co należy przynieść. Pomoże to rodzicom dopilnować, żeby dziecko wywiązywało się z obowiązków. 7. Wzmacniać właściwe zachowania. * Warto zauważać i chwalić te rzadkie chwile, kiedy dziecko spokojnie pracuje. * Jeżeli nie ma za co pochwalić, trzeba niżej ustawić poprzeczkę - zamiast 15 minut w ławce niech siedzi 7 minut. Nic tak nie mobilizuje dziecka z ADHD jak "przyłapanie" go na dobrze wykonywanej pracy i dobrym zachowaniu. Literatura: 1. Wolańczyk T., Kołakowski A., Skotnicka M. "Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci. Prawie wszystko, co chcielibyście wiedzieć." Lublin 1999. 2. Prokop J., "Niespokojne dzieci. Poradnik dla rodziców". Poznań 1997. Opracowanie: Jadwiga Duda Wyświetleń: 1046
Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. |