Dojrzałość szkolna dziecka sześcioletniego

Obecnie znacznie rozszerzyły się kryteria dojrzałości szkolnej. Według przyjętej koncepcji Stefana Szumana bierze się pod uwagę rozwój fizyczny, społeczny i umysłowy.

Określony poziom tych trzech sfer rozwoju dziecka czyni je podatnym na nauczanie i wychowanie. Podatność ta właśnie warunkuje skuteczność oddziaływań pedagogicznych na dziecko.

Nauczanie w szkole opiera się na tym, czego dziecko nauczyło się w szerokim rozumieniu tego pojęcia, w okresie poprzedzającym wiek szkolny. Zasób wiadomości, bogactwo słownictwa, doświadczenia społeczne i kulturowe - to wszystko stanowi podstawę, na której opiera się dalsza nauka w szkole. Zachowana tutaj ciągłość oddziaływań ma wielką wartość, ponieważ w jej wyniku próg szkolny nie jest dla dziecka zbyt wysoki. Dziecko nie poddawane żadnym świadomym oddziaływaniom wychowawczym, czy też w domu, czy w przedszkolu czy w klasie zerowej, aż do momentu pójścia do szkoły, może napotkać wiele trudności w początkowym okresie nauki szkolnej.

Co można zrobić, aby ułatwić dziecku start w szkole?

O fizycznej dojrzałości dziecka do podjęcia nauki szkolnej decyduje w dużym stopniu stan zdrowia, nie tylko tuż przed pójściem do szkoły, ale i w poprzednich latach, a więc sprawność ruchowa i motoryczna, odporność na zmęczenie i choroby, prawidłowy wzrok i słuch, a także sprawność manualna.

Jedną z podstawowych potrzeb biofizycznych jest potrzeba ruchu na świeżym powietrzu. Pełne zaspokojenie tej potrzeby wymaga nieraz dużych wyrzeczeń, np. rezygnacji z oglądania telewizji, przeczytania interesującej książki, itp. Jednak potrzeba ruchu u dziecka jest tak silna, że tzre3ba mu to umożliwić.

Aktywność ruchowa wiąże się w dużym stopniu w aktywnością poznawczą. Chęć poznawania tego, co nowe, nieznane, a także eksperymentowanie wymaga od dziecka określonej sprawności fizycznej i zręczności, a jednocześnie poprzez tę aktywność dziecko doskonali swoje sprawności.

Zadaniem dorosłych jest czuwanie nad zachowaniem równowagi pomiędzy wysiłkiem a odpoczynkiem dziecka. Troska o zdrowie, to przede wszystkim zapewnienie dziecku prawidłowego odżywiania. Właśnie w tym wieku dziecko ciągle doskonali swoje narządy i funkcje życiowe. Spożywane pokarmy powinny dostarczać takich składników odżywczych, które zagwarantują prawidłowy rozwój i zdrowie. Szczególnie ważny jest prawidłowy dobór produktów i regularne posiłki.

W pomnażaniu zdrowia dziecka duże znaczenie ma przestrzeganie higienicznego trybu życia, systematyczne wietrzenie pomieszczeń, w których dziecko przebywa, szczególnie przed snem, a także zahartowanie, ruch na świeżym powietrzu o każdej porze roku i chronienie dziecka przed przebywaniem w zadymionym pomieszczeniu. Dziecko, które pójdzie do szkoły powinno tez być przyzwyczajone do odpowiedniego ubierania się w zależności od pogody.

Opieka nad zdrowiem dziecka to też troska o narządy zmysłów- bardzo ważna jest ochrona słuchu i wzroku dziecka. Rozwój mięśni palców, dłoni, nadgarstka decyduje o sprawności manualnej, która u dziecka sześcioletniego pełni niezwykle ważna rolę.

Prawidłowy stan fizyczny dziecka rokuje nadzieje, że odporniejsze na infekcje, nie będzie w szkole często zapadać na zdrowiu, odporniejsze też będzie na zmęczenie, a tym samym zdolniejsze do dłuższego wysiłku umysłowego, koncentracji uwagi i spokojnego siedzenia w czasie określonym przez rytm pracy w klasie I.

W emocjonalno- społecznym rozwoju dziecka zachodzą dość znaczne zmiany w okresie czterech lat wieku przedszkolnego. Bogate życie uczuciowe charakteryzuje się zmiennością nastrojów określane często jako "śmiech przez łzy".

Pierwszych doświadczeń uczy dziecko rodzina. Dzięki niej dziecko przyswaja sobie nawyki i normy postępowania. Przez odpowiednie reakcje na czyny dziecka rodzina pomaga mu w uświadamianiu sobie, jakie czyny są złe i niepożądane,a jakie dobre i oczekiwane. O rozwoju umysłowym dziecka w dużym stopniu decyduje jego aktywność i ciekawość świata. Zadaniem rodzica będzie więc wyjaśnianie i udzielanie odpowiedzi na pytania dzieci. Pod koniec roku szkolnego dziecko powinno umieć słuchać uważnie wypowiedzi innych osób, rozumieć polecenia dorosłych, swobodnie wypowiadać się w mowie potocznej. Mowa powinna być już prawidłowa pod względem gramatycznym i artykulacyjnym. Prawidłowa wymowa jest podstawą w nauce czytania i pisania.

Na rozwijanie mowy i myślenia dzieci duży wpływ ma literatura dziecięca.

Poniżej przedstawiam charakterystykę osobowości 7- latka w pełni gotowego do podjęcia nauki w klasie pierwszej

7 -latek powinien być ogólnie sprawny fizycznie, więc;
- umieć sprawnie wykonywać ruchy podstawowe,
- mieć orientację w schemacie swojego ciała,
- umieć wykonywać kombinację ruchów,
- powinien być sprawny w zakresie motoryki małej,
- umieć posługiwać się dłonią w sposób harmonijny i płynny,
- powinien mieć wykształconą stronność ciała,
- umieć opanować i wyłączyć ruchy zbędne,
- mieć wyrobioną umiejętność regulowania napięcia mięśniowego palców zgodnie z chwytanym przedmiotem,
- powinien umieć orientować się w przestrzeni w obrębie motoryki małej i dużej,
- umieć regulować wysiłek i wytrzymałość fizyczną,
- powinien być sprawny, wytrzymały i nastawiony na kombinatorykę ruchów.

W sferze emocjonalno - społecznej 7 - latek powinien:
- być sprawny w zakresie podstawowych działań, głównie w odniesieniu do swojej osoby (czynności samoobsługowe),
- być zaradny w podstawowych sytuacjach - nieproblemowych i problemowych,
- umieć organizować warunki do zaspokajania podstawowych potrzeb (bezpieczeństwa, ruchu, poznania),
- powinien panować nad emocjami (nie powinien np. wybuchać gniewem, płaczem),
- nie powinien zniechęcać się po pierwszych niepowodzeniach,
- powinien mieć rozbudzoną chęć do podejmowania zadań trudnych,
- powinien umieć doprowadzić zadanie do końca,
- chcieć i umieć nawiązywać kontakty z nauczycielką i rówieśnikami,
- podporządkować się niezbędnym wymaganiom (np. ma pamiętać, co przynieść na zajęcia),
- być obowiązkowy, również w zakresach związanych z pewnymi poleceniami i zobowiązaniami,
- mieć pozytywną motywację do uczenia się.

W sferze umysłowej dziecko powinno;
- być aktywne poznawczo na miarę swoich możliwości,
- interesować się różnymi źródłami wiedzy, w tym głównie książką,
- umieć orientować się w najbliższym otoczeniu (przewidywać pewne czynności, które trzeba wykonać, np. pójść ze szkoły do domu),
- mieć odpowiedni stan doświadczeń,
- być wyposażone w podstawowe wiadomości o świecie,
- umieć słuchać tego, co się do niego mówi,
- umie rozumieć treści konkretne i konkretno- abstrakcyjne,
- próbować problemy praktyczno- intelektualne,
- umieć wypowiadać myśli w sposób komunikatywny (swoje życzenia, sądy, oceny), zachowując poprawność dźwiękową, syntaktyczną i semantyczną,
- umieć prawidłowo budować proste zdania,
- być gotowe do nauki czytania pod względem dźwiękowym i wzrokowym,
- orientować się w przestrzeni, w kierunkach położenia przedmiotów,
- umieć stwarzać proste znaki, a odwzorowywać proste i złożone,
- rozumieć znaczenie symbolu, jako uogólnienia,
- umieć reprodukować wzory,
- dokonywać operacji myślowych na poziomie konkretnym i rozmieć zależności między obiektami matematycznymi.

W sferze estetycznej 7- latek powinien:
- rozumieć zjawisko rytmu, harmonii, kompozycji,
- mieć ukształtowaną wrażliwość słuchową, wzrokową w odniesieniu do prostych zjawisk akustycznych i wzrokowych,
- umieć posługiwać się prostymi narzędziami (nożyczki, młotek, szpikulec, kolec) i podstawowymi przyborami (łyżka, ołówek, widelec, pędzel kredka),
- umieć posługiwać się kreską i plamą,
- posiadać zasób doświadczeń plastyczno- muzycznych umożliwiający realizację potrzeby tworzenia.

W oparciu o książkę "Zanim dziecko pójdzie do szkoły" Heleny Prus - Wiśniewskiej
 

Opracowanie: Justyna Kalinowska

Wyświetleń: 1543