Katalog

Teresa Kłos
Lekcja wychowawcza, Referaty

Zachowania agresywne dzieci i młodzieży niepokojącym zjawskiem społecznym

- n +

Zachowania agresywne dzieci i młodzieży- niepokojącym zjawiskiem społecznym

Zainteresowanie agresją wzrasta wraz z jej przenikaniem w codzienne życie ludzkie. Już nie tylko wojny, porywanie zakładników, nie tylko pospolita przestępczość są jej wyrazem, ale również wzajemne kontaktowanie się ludzi bywa nasycone agresją.

W psychologii zainteresowanie agresją datuje się od początku XX stulecia, łącząc się z nazwiskiem Zygmunta Freuda i Alfreda Adlera. Natomiast badania naukowe nad tym zjawiskiem rozpoczęły się w latach pięćdziesiątych.

Na człowieka w ciągu jego życia działa wiele czynników, nakłada się wiele doświadczeń, powodujących wykształcenie się określonego sposobu postępowania, w tym również agresywności. Kontakty z najbliższymi osobami z rodziny odgrywają istotną rolę w kształtowaniu osobowości człowieka.

Rozsądna, czujna, konsekwentna i wymagająca, a jednocześnie wyrozumiała miłość do dziecka jest podstawowym warunkiem jego prawidłowego rozwoju.

Dziecko pochodzące z rodziny o zaburzonych kontaktach uczuciowych czuje się odrzucone, przeżywa stale frustracje, lęk, niepokój. Jego samoocena jest przeważnie negatywna. Część z tych dzieci zachowuje się biernie, apatycznie, ale z reguły przejawia do rodziców wrogość, która nie zawsze musi łączyć się z jawną agresją (np. przed obawą przed karami).

Pewna grupa rodziców nie odrzuca wyraźnie dziecka, ale ma z nim słaby kontakt uczuciowy, nierzadko dziecko przejawia wtedy postawy agresywne, w grupie rówieśniczej pragnie zwracać na siebie uwagę, imponować kolegom. Łatwo może ulec wykolejeniu. Podobne zachowanie wykazują dzieci, którym rodzice cofnęli akceptację, np. na skutek trudności życiowych, urodzenia drugiego dziecka.

Postawa nadmiernej akceptacji zniekształca osobowość dziecka. Dzieci takie często stają się zarozumiałe, zbyt pewne siebie, oschłe uczuciowo. Rodzice, tolerując różne ich wyskoki, przyczyniają się do tego, że dzieci nie panują nad swoimi emocjami, są wybuchowe.

W klimacie rygoru, zastraszenia i stosowania kar mogą się uformować u dzieci postawy lękowe, nieufność do ludzi, egoizm. Dziecko pozbawione kontroli i sankcji, poza domem często przejawia zachowanie agresywne skierowane na osoby słabsze, młodsze, zwierzęta. Surowy rygor rodzinny, uniemożliwiający zaspokojenie wielu potrzeb psychicznych u dzieci, wywołuje zanik uczuć życzliwych, opiekuńczych w stosunku do rówieśników.

Dziecko ma możliwość obserwować i naśladować zachowania agresywne rodziców w stosunku do siebie (kłótnie, bójki, ubliżanie, wymyślanie), a także wobec innych osób: sąsiadów, dalszej rodziny, kolegów z pracy, obcych ludzi, a także wobec własnego dziecka. Często naśladuje również postawy i poglądy rodziców. Natomiast wychowanie, w którym jest dużo miłości i zaangażowania ze strony rodziców, wyraźne wytyczanie granic jak dziecku wolno, a jak nie wolno się zachowywać oraz niestosowanie metod wychowawczych opartych na przemocy, przyczynia się do harmonijnego rozwoju dziecka i wzrostu jego samodzielności.

Należy również zaznaczyć, że niebagatelny wpływ na rozwój, psychikę oraz zachowanie dzieci i młodzieży mają środki masowego przekazu a przede wszystkim telewizja i internet. W wielu filmach, nawet w bajkach dla dzieci znajdują się elementy agresji czy przemocy. Rodzice powinni zatem kontrolować oglądane przez swoje dzieci filmy i programy telewizyjne oraz komputerowe.

Agresywność przejawiana w okresie dzieciństwa i młodości może u człowieka dorosłego przybrać formę brutalnego lekceważenia cudzych potrzeb, narzucania przemocą swej woli, bezwzględnego zmuszania innych do uległości, naruszanie zasad praworządności czy wywoływania konfliktów. Przyczyną agresywnych zachowań są często frustracje wywołujące wystąpienie poczucia krzywdy, gniewu, wrogości, zdenerwowania. Powstają one wskutek przezwisk kolegów, niesprawiedliwej w oczach dziecka oceny, przykrych wydarzeń losowych, niepowodzeń doznanych w działaniu.

Obowiązkiem szkoły jest m.in. dbanie o atmosferę i dobre samopoczucie uczniów w szkole, a w razie potrzeby przeciwdziałanie groźnemu zjawisku jakim jest przemoc fizyczna. Rodzice w tej dziedzinie mogą zrobić bardzo dużo dobrego. Młodzi ludzie, którzy dopuszczają się szykan na kolegach, często mają trudności z dostosowaniem się do obowiązujących norm, a ich stosunki rodzinne bywają bardzo skomplikowane. W takich okolicznościach, ważne jest, by rodzice wraz z dzieckiem spróbowali uzgodnić kilka reguł obowiązujących w życiu rodzinnym. Istotne jest, by rodzice chwalili i nagradzali dziecko, gdy postępuje zgodnie z przyjętymi regułami. Łatwiej mu zmienić swoje zachowanie, gdy czuje się docenione i akceptowane. Konsekwencją łamania reguł muszą być jakieś sankcje. Młody człowiek powinien być uprzedzony o tym jakie grożą mu sankcje już podczas ustalania reguł. Rodzice właśnie wtedy powinni przemyśleć sposób karania, ale nie może być tu mowy o karze fizycznej. Wspólne przeżycia łączą rodzinę i poprawiają wzajemne kontakty. Spędzając z dzieckiem dużo czasu, uczymy się lepiej je rozumieć, poznajemy jego sposób reagowania, a tym samym mamy na nie większy wpływ, dzięki czemu możemy mu pomóc, zmienić jego agresywny stosunek do otoczenia. Nadmiar energii, agresję i potrzebę dominacji można ująć w jakieś ramy, jak choćby gra w piłkę. Być może dziecko ma jakiś ukryty talent lub pasję, w rozwinięciu której należy mu pomóc.
 

Opracowanie: Teresa Kłos

Wyświetleń: 2255


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.