Przyczyny upadku Rzeczpospolitej w XVIII wieku - lekcja powtórzeniowa

Konspekt lekcji historii w klasie II gimnazjum

Cele:
- przypomnienie, utrwalenie, uporządkowanie poznanych wcześniej faktów
- kształtowanie umiejętności dostrzegania związków przyczynowo - skutkowych, wyciągania wniosków i uogólnień, doskonalenie pracy z mapą
- kształtowanie postawy krytycznej wobec dziejów - umiejętność dokonywania oceny postępowania naszych przodków (krytyka szlachty - prywata, chęć utrzymania "złotych wolności szlacheckich", krótkowzroczność, a z drugiej strony pozytywna rola reformatorów okresu oświecenia, działalność króla S. A. Poniatowskiego, H. Kołłątaja, S. Staszica)

Metody: praca z podręcznikiem i z mapą, dyskusja, technika "kuli śniegowej", "burza mózgów".

Środki dydaktyczne: podręcznik, mapa ścienna, atlasy, mapki do zeszytów z konturami I RP i państw ościennych z legendą, kredki.

Przebieg lekcji.

1. Nauczyciel rozdaje mapki i prosi by uczniowie dopisali wydarzenia do dat znajdujących się w legendzie (daty znajdują się też na tablicy - 1772 r., 1793 r., 1795 r.). Następnie nauczyciel prosi, aby uczniowie przy pomocy mapy ściennej i atlasów, zgodnie z legendą oznaczyli kraje zaborców i ziemie utracone na rzecz danego zaborcy (uczniowie wklejają mapkę do zeszytu).
2. Burza mózgów na temat genezy upadku państwa polskiego; uczniowie wymieniają przyczyny, nauczyciel zapisuje je na tablicy, krótko je razem analizują.
3. Następnie nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy i metodą kuli śniegowej uczniowie mają dokonać wyboru trzech najważniejszych przyczyn upadku Polski w XVIII wieku. Te przyczyny, które zostały uznane za najważniejsze zostają zapisane w zeszytach jako pierwsze, pozostałe w dalszej kolejności.
4. Nauczyciel zapowiada dyskusję na temat: Jakie próby ratowania Rzeczpospolitej podjęli polscy patrioci? (charakterystyka reform z podziałem na reformy oświatowe, Sejmu Wielkiego, króla S. A. Poniatowskiego i walki zbrojne). Podczas dyskusji rodzi się refleksja czy można było jeszcze uratować państwo polskie?
5. Burza mózgów na temat: Jakie zmiany powinny być wprowadzone w Polsce w XVIII wieku, aby stała się silnym państwem?
Pomysły, których będzie wiele, uczniowie zapisują na tablicy, a następnie zastanawiają się nad możliwością ich realizacji w ówczesnych warunkach.

Zakończenie.

6. Podsumowanie dyskusji - zapisanie w formie wniosku odpowiedzi na pytanie: Jakie zmiany uchroniłyby Polskę przed upadkiem?, wystawienie ocen za aktywność.
7. Zadanie domowe (ustnie) - scharakteryzuj przyczyny upadku państwa polskiego w oparciu słowa S. Staszica "Kto na sejmikach uczy obywatela zdrady, podstępów, podłości, gwałtów?...PANOWIE. Kto wojska obce do kraju wprowadził? - PANOWIE. Kto przy rozbiorze kraju brał zagraniczne pieniądze? - PANOWIE.... Aby tylko dogodzić swojej pysze, aby się tylko zemścić, gotowi byli siebie i Rzeczpospolitą zgubić..."


 

Opracowanie: Małgorzata Wiśniewska

Wyświetleń: 7028