Jak uczyć dzieci w okresie wczesnoszkolnym języka obcego?

Nauka języka na poziomie wczesnoszkolnym nie jest procesem oderwanym od całości działań edukacyjnych i wychowawczych. Odbywa się ona w określonym środowisku, w określonych warunkach i nawiązuje do zainteresowań oraz przeżyć dzieci.

Celem edukacji wczesnoszkolnej jest wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi w relacjach ze środowiskiem.

Edukacja ta obejmuje różne obszary osobowości dziecka. Jest to między innymi uczenie się panowania nad emocjami, rozwijanie procesów poznawczych, sprawności fizycznej i manualnej, uczenie się relacji z otaczającym środowiskiem, nabywanie umiejętności działania i współżycia w grupie społecznej.

Nauczanie języka łączy się na wielu obszarach z zadaniami edukacji wczesnoszkolnej. Można tu wymienić:
- budzenie ciekawości w stosunku do otaczającego świata
- uświadomienie dziecku istnienia różnych kultur i kręgów językowych, nauka zrozumienia i tolerancji dla innych kultur
- budzenie pozytywnego stosunku do nauki języka
- tworzenie sytuacji doskonalących pamięć, zdolność kojarzenia, umiejętność skupienia uwagi
- wspieranie samodzielnych działań dziecka w zakresie komunikacji, słuchania i bycia słuchanym
- wspieranie działań twórczych dziecka na różnych obszarach aktywności

W dzisiejszym świecie kontakt z językiem obcym jest ważny już od najmłodszych lat. Kontakt ten odpowiada najnowszym tendencjom w metodyce nauczania języków obcych, w założeniu tzw. "wczesnego startu", czyli rozpoczęcia nauki języka obcego w okresie przedszkolnym.
Przy nauczaniu języka obcego koncentrujemy się na rozwijaniu sprawności rozumienia, potem zachęcamy dzieci do naśladownictwa i do wypowiadania się w języku obcym bez stresu i przymusu. Odbywa się to głównie przez zabawę, przy wykorzystaniu naturalnej aktywność poznawczej dziecka, co sprzyja rozwijaniu umiejętności językowych bez formalnej nauki reguł gramatycznych.

Ważne jest również zaobserwowanie i docenienie spontaniczności, ufności i aktywności dzieci oraz wykorzystanie zdolności artykulacyjnych i gotowości do naśladowania.

Dzieci w okresie wczesnoszkolnym nie mają lęku i zahamowań przed spontanicznym mówieniem i eksperymentowaniem.

Dlatego też nauczanie języka w okresie wczesnoszkolnym w swoim założeniu eliminuje pojęcie niepowodzenia.

Rozpoczęcie nauki języka obcego we wczesnym wieku umożliwia wykorzystanie naturalnych psychicznych i fizycznych predyspozycji dziecka, jego ciekawości, chęci poznania, żądzy wiedzy oraz potrzeby komunikacji.

Dziecko najpierw słucha nowych słów, struktur w bliskim mu kontekście i środowisku, uaktywnia je w czasie zabawy i sam podejmuje decyzje kiedy wypowie pierwsze słowa w języku obcym. Nie jest ganione i ponaglane, gdy wycofuje się i chce dłużej pozostać słuchaczem.

Nauczyciel nie poprawia błędnych wypowiedzi dziecka, powoli i stopniowo usprawnia komunikację, przez zabawę, powtarzanie i usprawnianie pamięci mechanicznej.

Prowadzący zajęcia powinien stworzyć atmosferę akceptacji i sukcesu, uszanować indywidualne tempo pracy, zachęcać dziecko do aktywności, doceniać i nagradzać jego wysiłki. Te wszystkie działania pozwolą w sposób otwarty podejmować próby komunikacji, bez poczucia wstydu z powodu popełnianych błędów i poczucia porażki w procesie uczenia się.

Celem głównym nauczania języka niemieckiego na etapie wczesnoszkolnym jest oswojenie i osłuchanie się z językiem obcym, jego melodią i strukturą oraz umożliwienie dziecku w stopniu podstawowym rozumienia (głównie rozumienia) i posługiwania się językiem obcym dla celów komunikacyjnych

Poznawanie języka obcego w okresie wczesnoszkolnym to przede wszystkim zabawa z językiem i w języku obcym. Hasłem przewodnim jest więc zdanie: "Uczyć bawiąc" lub "Nauka przez zabawę".

Każde działanie nauczyciela powinno zmierzać do tego, aby dziecko dobrze bawiło się na lekcji i chętnie podejmowało różnorodne działania zmierzające do kontaktu z językiem obcym.

Bardzo popularnym materiałem dydaktycznym do nauczania dzieci są piosenki, rymowanki i wierszyki, mogą być one śpiewane wszędzie w szkole, na lekcjach, na przerwach, w domu. Dzieci nie czują się skrępowane i zawsze chętnie występują publicznie. Wykorzystanie piosenek jako materiału językowego jest również wygodne dla nauczyciela, bowiem spełniają one różne funkcje ułatwiające nauczanie języka obcego:
- aktywizującą - każdy może brać aktywny udział w śpiewaniu
- motywującą - pamięciowe opanowanie tekstu daje poczucie sukcesu, może być efektywne również u dzieci mniej zdolnych
- integrujące - piosenki, wierszyki mogą być wykonywane zarówno indywidualnie, jak i przez wszystkich uczestników zajęć
- organizacyjną - określony czas trwania piosenki oraz czas przeznaczony na jej ćwiczenie i utrwalanie ułatwia zaplanowanie lekcji
- dydaktyczną - struktury i słownictwo wprowadzane w piosence są łatwiej zapamiętywane i przyswajane.

Nauka przez zabawę jest przyjmowana przez dzieci w sposób naturalny. W zabawie dzieci oswoją się one z brzmieniem i niektórymi strukturami, zwrotami oraz sprawi im to niewątpliwie wiele radości. Oprócz wspomnianych wyżej piosenek i rymowanek podczas zajęć można też zastosować inne gry i zabawy. Warto wymienić tu:
- Zabawy ruchowe: tańce, zabawy polegające na naśladowaniu, pantomima, teatrzyk, zabawy inscenizacyjne
- Zgadywanki typu: Ja / Nein.
- Zadania typu: Richtig / Falsch.
- Zabawy plastyczne
- dialogi w parach.
- Łańcuszek pytań i odpowiedzi
- Gry planszowe
- Głuchy telefon
- Zabawa typu: Warm/kalt czasem nazywana też Ech - Übung
- Zabawa typu: Blinde Kuh

Podczas zajęć należy pamiętać, że dzieci są spontaniczne i mają naturalną potrzebę ruchu i tylko przez krótką chwilę potrafią skoncentrować swoją uwagę na jednej rzeczy - tak więc należy stosować różnorodne zabawy i skupiać uwagę dziecka na jednym działaniu nie dłużej niż kilka minut

Dzieci uczą się szybko, ale również szybko zapominają - powinniśmy więc przekazywać nowy materiał małymi krokami stosując częste powtórki, większa część lekcji to powtarzanie i utrwalanie przerobionego materiału, okazujemy zrozumienie gdy dziecko zapomni, czegoś, czego uczyliśmy na poprzedniej lekcji.

W okresie wczesnoszkolnym otaczający świat poznawany jest za pomocą wszystkich zmysłów - korzystnie jest więc stosować ćwiczenia aktywizujące możliwie wiele zmysłów, tak aby uczeń mógł zobaczyć, dotknąć, narysować lub użyć w zabawie poznany przedmiot.

Dzieci nie są wytrwałe w działaniu, łatwo się zniechęcają, potrzebują pochwał oraz ciągłej motywacji. Należy więc doceniać wszelkie próby działań w języku obcym, chwalić i nagradzać dzieci.

Bibliografia:
1. Barbara Starczewska, Maria Szot, Program nauczania języka niemieckiego w klasach
I-III szkoły podstawowej; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 1999.
2. Ewa Skiba, Anna Wieczorek, Program nauczania języka angielskiego w przedszkolu; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003.
3. Teresa Siek - Piskozub, publikacja pt. "Funkcje piosenek na lekcjach języka obcego", Poznań 1998

 

Opracowanie: Gabriela Bals - Sawicka

Zgłoś błąd    Wyświetleń: 4982