Katalog

Danuta Warzycka
Zajęcia przedszkolne, Referaty

Rola kołysanki w zyciu dziecka

- n +

Rola kołysanki w życiu dziecka

Róża nie zakwitnie
jak się nie polewa
dziecko nie urośnie,
jak się mu nie śpiewa.

(A. Kamieńska)

"Historia kołysanki czyli pierwszej piosenki śpiewanej dziecku do snu, jest tak dawna jak dzieje człowieka i jego rodziny" (Cieślikowski J. Wielka zabawa). Kołysanka jest najstarszym utworem dla dzieci, a jednocześnie pierwszą poezją, z którą spotyka się człowiek. Kołysanka jest kompozycją bajki i refrenu zharmonizowanych z ruchem rąk lub kolebki. Kołysanka ma rytm i melodię służące wyraźnemu celowi - usypianiu. Jest piosenką.

Kołysanki zarówno te dawne, wyrosłe z folkloru jak i młodsze od nich, stylizacje literackie, przedstawiają serdeczną rozmowę matki z dzieckiem, kierowanie czułych słów do jedynej ukochanej osoby. Matka tuląc dziecko w objęciach lub pochylając się nad kołyską szepce słowa pełne miłości, śpiewa o nim i dla niego. Słowa te przepełnione są troską o wypoczynek dziecka, jego bezpieczeństwo i spokój oraz radością z jego istnienia a wynikają z bezgranicznej miłości matki do dziecka. To właśnie ta miłość ku dziecku stała się natchnieniem kołysanki.

Zadaniem kołysanki jest nieuciążliwe i szybkie uśpienie dziecka za pomocą melodii i regularnego rytmu lecz także, jak pisze I. Słońska: Kołysanka, piosenka, a nieraz i słowa matki, gdy śpiewnie i rytmicznie przemawia do swego dziecka, to już elementy sztuki, z którymi się ono spotyka.

Tak więc kołysanka jest tą literaturą, która jako pierwsza trafia do dziecka. Matka nucąc pierwsze kołysanki daje dziecku bezpieczeństwo i miłość, a także wprowadza je w zaczarowany świat słowa i wyobraźni. Jest ona również pierwszym przewodnikiem po tym świecie, który będzie kształtował osobowość człowieka, pomagał zrozumieć siebie i innych, pomnożyć dobre chwile życia.

Kołysanka w sposób naturalny odpowiada potrzebom ciała i psychiki małego dziecka. Dominuje w niej rytmika, muzyczność, uporządkowane brzmienie słów oraz płynność obrazów. Elementy te ułatwiają odbiór tekstu oraz jego zapamiętanie.

Kołysanka jako utwór liryczny jest poezją "pierwszego dzieciństwa" , odgrywa również ogromną rolę w wieku przedszkolnym, a także szkolnym. Można powiedzieć, że towarzyszy człowiekowi przez całe życie. We wczesnym dzieciństwie jako "słowna przytulanka" usypiająca dziecko, a dla starszego odbiorcy jako punkt wyjścia do refleksji nad sobą i światem.

Kołysanki w polskiej kulturze literackiej zadomowiły się głównie dzięki tradycji bożonarodzeniowej w postaci kolęd i pastorałek, które są pięknymi utworami poezji ludowej.

Kołysanki ze względu na swój charakter - meliczność, obrazowość - dają wiele możliwości w zakresie ich opracowania.

Literatura
J. Cieślikowski, Wielka zabawa.1985.
J. Cieślikowski, Wiersz dziecięcy, (w:) Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945-1970, S. Frycie, Warszawa1982.
I. Słońska, Dzieci i książki, Warszawa 1951.
A. Baluch, Pogaduszki do poduszki, Kraków 1996.

 

Opracowanie: Danuta Warzycka

Wyświetleń: 2365


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.