Scenariusz akademii z okazji święta Konstytucji 3 Maja

OSOBA I
Polska to nasz świat. Są tu dobre i złe serca, jasne i mniej jasne głowy, radości i smutki, porządki i nieporządki. Trzeba także radzić o tym, aby tych smutków i nieporządków było jak najmniej, żeby ich nie było wcale. A każdy porządek, aby był trwały, musi być spisany - i na papierze i w sercach.
Na papierze- żeby ludzie nie zapomnieli, jakie porządki uradzili. W sercach - żeby życzliwie, wiernie i wytrwale te porządki spełniali.
Spisywała Polska kilkakroć swój porządek państwowy czyli konstytucję (bo tak się ta ustawa nazywa)
Mówi ona o tym, kto ma rządzić i jak ma rządzić.
Polska spisywała tę ustawę piórem, zaprzysięgała potem sercem.
Robiła to u schyłku wolnych swych dni, przed niewolą.
Już w 1772 roku trzy sąsiednie państwa: Rosja, Prusy i Austria zagarnęły część naszych ziem czyli dokonały rozbioru.

SCENAKA - "Przez okno historii"
Szlachcic I
Tak, bardzo smutny dziś dzień. Ja też przed chwilą dowiedziałem się, że w Petersburgu - w Rosji trzej nasi sąsiedzi podpisali umowę i zabrali część naszych ziem.

Szlachcic II
A nam nie starcza sił, żeby się bronić.
Wojska prawie nie mamy, szlachta skłócona.
Rosja zabrała te ziemie (pokazuje na mapie). Jest to 92 tys. km

Szlachcic I
A Prusy zagarnęły te ziemie. (pokazuje na mapie). Jest to 36 tys. km

Dama
Dużo też zabrała Austria (pokazuje na mapie) Jest to 83 tys. km

Szlachcic I
Jakże zmniejszyła się nasza Polska.

Szlachcic II
5 sierpnia 1772 roku przejdzie do historii jako tragiczny dzień w dziejach naszej ojczyzny.

Dama
O moja Ojczyzno,
Płacze serce moje!
Austria, Rosja, Prusy
Zagrabiły ziemie Twoje.
Silną i potężną wszyscy Cię pamiętamy.
Co się teraz stało z Twoimi synami.
Kłócą się i o Ciebie wcale nie dbają.
Czy teraz w Tym nieszczęściu się opamiętają?

Szlachcic I
Musimy coś działać, trzeba zmienić prawa, by wzmocnić Ojczyznę.

Szlachcic II
Musimy zrzucić hańbiące obce panowanie!

ZESPÓŁ WOKALNY- "Marsz, marsz Polonia"

OSOBA II - "Dlaczego doszło do obrad sejmu?"

Pierwszy rozbiór państwa polskiego był wstrząsem dla znacznej części społeczeństwa i przestrogą przed kontynuowaniem dotychczasowej polityki.
Coraz liczniejsi pisarze i politycy zwracali uwagę na konieczność ratowania upadającego państwa i podjęcia zdecydowanych reform. 6.X. 1788 roku zwołano sejm. Obradował on pod przewodnictwem Stanisława Małachowskiego przez 4 lata: od 1788 do 1792 roku i przeszedł do historii pod nazwą Sejmu Czteroletniego lub Wielkiego.

WIERSZ - "Trzeci maj"

Maj - rocznica pięknych serc
Maj - rocznica pięknych myśli
Tym, co dawno przeminęli
Tym, co się pojawili

Choć przeminął dawny wiek
Dawne hasła się zmieniły
Orzeł począł nowy bieg
Lecz z przeszłości czerpał siły

Z tych w ciemności jasnych chwil
Kiedy miłość pobratała
W jedną całość Polski stany
Miłość ponad wszystko trwała

Tym, co w Polsce dali myśl
Aby stworzyć cud majowy
Cześć z oddaniem złóżmy dziś
Przed pamiątką chyląc głowy.

OSOBA III - "Stronnictwa sejmu"
Podczas obrad sejmu stopniowo ukształtowały się trzy stronnictwa:
1) Stronnictwo patriotyczne- skupiało w swych szeregach część arystokracji i średniozamożnej szlachty; dążyło do przeprowadzenia reform w kraju, rozwoju gospodarczego i zwiększenia praw mieszczan. Jego głównymi działaczami byli: Adam Kazimierz Czartoryski, Ignacy i Stanisław Potoccy oraz Stanisław Małachowski
2) Stronnictwo królewskie - pragnęło wzmocnienia władzy królewskiej, powiększenia armii i ograniczenia swobód szlacheckich. Jego głównymi działaczami byli: Hugo Kołłątaj i Stanisław Staszic.
3) Stronnictwo hetmańskie - wrogie wszelkim zmianom i reformom. Główny jego program stanowiła złota wolność szlachecka i opór wobec króla. Jego działaczami byli:
Ksawery Branicki, Szczęsny Potocki i Seweryn Rzewuski.

Ze względu na podobieństwo programu - stronnictwo patriotyczne i królewskie rozpoczęło współpracę, tworząc jedno stronnictwo: królewsko - patriotyczne.

WIERSZ - "Trzeci maja"

Przystroiły się wiosennym kwieciem
Nasze pola i łąki zielone...
Pieśnią swoją radosną, beztroską
Rozśpiewał się w górze skowronek.

Pachnie ziemia wonią polnych kwiatów,
Cała świeżą zielenią spowita.
Sztandarami biało - czerwonymi
Umaiła się Rzeczpospolita.

Trzeci Maja... Wojsko idzie drogą
Aż ulica od ich kroków drży...
Trzeci Maja... łopoczą sztandary
Idzie wojsko... raz, dwa, trzy.

Niech żyje majowa rocznica!
Woła z dziećmi radośnie Grześ mały.
Sztandar dumnie na wietrze powiewa,
A na nim Orzeł Biały.

OSOBA IV - "Uchwalenie konstytucji"

Król nasz ówczesny Stanisław August Poniatowski, który w okresie pracy Sejmu przeżywał dużą popularność w kraju i za granicą, zaczął współpracować ze stronnictwem patriotycznym czyli pomysłodawcami reformatorskich aktów prawnych.

W tajemnicy przygotowano propozycję ustawy zasadniczej tj. konstytucji.

Reformy Sejmu i konstytucja miały na celu wzmocnienie wewnętrzne kraju i przywrócenie jego dawnej świetności.

Głównymi autorami Ustawy Rządowej (bo taką nazwę nadano Konstytucji 3 Maja), byli:
Król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Stanisław Małachowski i Hugo Kołłątaj.
3 maja 1791 roku 182 posłów, przy małej grupie przeciwników, uchwaliło konstytucję 3 Maja (nazwaną tak od dnia jej uchwalenia)

Atmosfera była gorąca. Kołłątaj pobudził mieszczan warszawskich, którzy tłumnie zgromadzili się pod Zamkiem Królewskim i dostępu do niego bronili, głośno wołając: "Wiwat Konstytucja!"
Obawiano się, że z takim trudem przygotowany projekt może w ostatniej chwili upaść. Przed Zamkiem stanęło w szyku bojowym dwa tysiące piechoty.

SCENKA - "Uchwalenie konstytucji"

Głos za sceną
Jest 3 maja 1791 roku.

Osoba I
Stąd dobrze będzie wszystko widać!

Osoba II
Jaki tłum zbiera się na placu Zamkowym.

Osoba III
Ciszej! Ma być odczytany tekst konstytucji, która wzmacnia nasze państwo.
Znów będziemy silni. Odbierzemy nasze ziemie!

Osoba II
Wychodzą posłowie! Widzę króla!

Wszyscy
Wiwat Rzeczpospolita!
Wiwat naród!
Wiwat konstytucja!
Wiwat król!

Szlachcic
To skandal! Konstytucja zabiera nam nasze prawa. Teraz mieszczanin ma być równy szlachcicowi!

Osoba I
Przecież to samowola szlachty doprowadziła kraj do upadku. Trzeba więc ukrócić nieograniczone prawa szlachty i magnatów!

Osoba III
Czy on nie rozumie, że konstytucja to jedyny ratunek dla Ojczyzny?

Osoba II
Chodźmy i my pod zamek. Będziemy razem ze wszystkimi czcić to radosne wydarzenie .

ZESPÓŁ WOKALNY - "Mazurek 3 maja"

WIERSZ - "Biją dzwony"

Biją dzwony, dzwonią dzwony
Na Zygmunta biją zew.
Przez zielone pól zagony
Ich potężny płynie śpiew.

Biją dzwony... Pieśń radosna
Poprzez cały leci kraj
W złotym słońcu wstała wiosna
I z nią drogi Trzeci Maj.

Grają trąby... Hej wesele!
Patrzał Polsko, święty dzień.
Dzisiaj do twych stóp się ściele
Niech więc smutki idą w cień.

Grają trąby, dzwonią dzwony
Radość dziś napełnia kraj.
W Polsce wielkiej, odrodzonej
Wiwat! Wiwat Trzeci Maj!

WIERSZ - "Rocznica"

Trzeci Maja radością wiosenną
Wszystkich ludzi dziś w Polsce powitał
Sztandarami biało- czerwonymi
Umaiła się Rzeczpospolita.

Umaiły się pierwszym kwieciem
Łąki, pola i w ogrodach drzewa
Maj się pieśnią zwycięskiej wiosny
Zgodnym chórem z ludzi rozśpiewał.

Rozpłynęła się już pieśń radosna
Głośnym echem po ojczystym kraju,
Witaj, witaj, Majowa Rocznico
Pamiętny Trzeci Maju!

SCENKA - "Znaczenie konstytucji"

Osoba II
Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie, a drugą na świecie po konstytucji Stanów Zjednoczonych. A jakie były jej zdobycze?

Osoba I
Poważnie wzmacniała i usprawniała działalność władzy państwowej, a zatem sejmu i rządu.
Sejm uwolniono od przemocy magnatów i od liberum veto, które obezwładniało przez lat z górą sto normalne prace ustawodawcze i kontrolne sejmu.

Osoba II
Do izby poselskiej weszło, choć jedynie z głosem doradczym, 24 przedstawicieli miast.

Osoba III
Wprowadzono zmianę w położeniu miast i mieszczan. Nadano im prawa, jakie przysługiwały dotąd szlachcie.

Osoba IV
Chłopom zapewniono bliżej jeszcze nie określoną "opiekę prawa i rządu krajowego"

Osoba II
Konstytucja obowiązywała tylko 15 miesięcy. Na dłużej nie pozwoliła Rosja, która już w roku 1793 dokonała drugiego rozbioru Polski. Miała jednak ogromne znaczenie. Wywołała w kraju i za granicą wiele przychylnych ocen. Entuzjastycznie wypowiadali się o niej politycy i ludzie nauki.
Oprócz tego była też dowodem na to, że mieszkańcy Rzeczpospolitej potrafią bez niczyjej pomocy zreformować swoje państwo czyli wprowadzić w nim zmiany.

WIERSZ - "Na dzień 3 maja"

Rzucajmy kwiaty po drodze
Kędy przechodzić mają
Szczęścia narodu wodze
Co nowy rząd składają

Weźmy weselne szaty
Dzień to kraju święcony
Jakże ten król nasz bogaty!
Skarb jego - serc miliony.

Uczcie się, dzieci nasze
Nucić tę pieśń wraz z nami
Ażeby wnuczki wasze
Śpiewały ją wiekami.

ZESPÓŁ WOKALNY - "Kocham, Cię Polsko"

WIERSZ - "Polonez Trzeciego Maja"

Brzmi Polonez Trzeciego Maja! - Skoczne dźwięki
Radością oddychają, radością poją.
Dziewki chcą tańczyć - chłopcy w miejscu nie dostoją
Lecz starców myśli z dźwiękiem w przeszłość uniosły
W owe lata szczęśliwe, gdy senat i posły
Po dniu Trzeciego Maja w ratuszowej Sali
Zgodzonego z narodem króla fetowali-
Gdy przy tańcu śpiewano:
WIWAT KRÓL KOCHANY!
WIWAT SEJM!
WIWAT NARÓD!
WIWAT WSZYSTKIE STANY!
 

Opracowanie: Krystyna Drzyzga

Wyświetleń: 14524