Być tolerancyjnym - czy to jest trudne? - scenariusz lekcji wychowawczej

Czas: jedna jednostka lekcyjna.

Cele zajęć:
- kształtowanie u uczniów postawy tolerancji, akceptacji i wyrozumiałości dla odmiennych zachowań innych ludzi.

Pomoce:
- foliogram (główne pojęcia wykorzystywane w lekcji),
- arkusze, flamastry, magnesy,
- minitest "Czy jestem tolerancyjny?" (dla każdego ucznia).

Plan zajęć:
1. Wprowadzenie: "Czy bycie tolerancyjnym jest trudne?"
2. Skojarzenia "Tolerancja nie jest zgodą na każde zachowanie".
3. Czy ja jestem tolerancyjny? - samoocena.
4. Podsumowanie.

1. Wprowadzenie.
Nauczyciel definiuje pojęcia (posługuje się foliogramem).

Tolerancja - wyrozumiałość, pobłażanie dla cudzych poglądów, upodobań, wierzeń: akceptowanie "innego" postępowania, zachowania.

Tolerować (łac. tolero = znoszę) - być wyrozumiałym dla czyjegoś zachowania, postępowania, choć się je uważa za niewłaściwe;
pobłażać komuś, znosić czyjąś obecność.

Tolerancja (fr. tolerence) - wytrzymałość na "coś".

Akceptować (łac. accepto = przyjmuję) - przyjmować, zgadzać się, uznawać.

Akceptować- wyrażać zgodę na coś, potwierdzać coś, aprobować.

Szanować - odnosić się do kogoś (czegoś) z szacunkiem, czcią, poważać, cenić.

Człowiek tolerancyjny - jest wyrozumiały dla cudzych poglądów, upodobań, wierzeń, rozumie je i szanuje, zachowując swoją indywidualność: w swoich decyzjach i działaniach uwzględnia i szanuje prawa drugiej osoby.

Młodzież analizuje przytoczone definicje i wspólnie z nauczycielem ustala związki istniejące między pojęciami.
Po zapoznaniu (przypomnieniu) młodzieży z pojęciami nauczyciel stawia klasie pytania:
◊ Co to znaczy być tolerancyjnym?
◊ Czy zawsze trzeba być tolerancyjnym?
◊ Czy istnieją jakieś granice tolerancji?
◊ Czy polska młodzież jest tolerancyjna?
◊ Jakich zachowań nie należy tolerować i dlaczego?

Rozmowa nauczyciela z młodzieżą ma na celu powiązanie cech człowieka tolerancyjnego
z człowiekiem asertywnym. Uczniowie odpowiadając na pytania starają się wyłonić cechy zachowań tolerancyjnych, charakterystycznych dla osób będących w ich wieku.

2. Skojarzenia.

Nauczyciel jako punkt wyjścia stawia tezy, że TOLERANCJA NIE JEST ZGODĄ NA KAŻDE ZACHOWANIE. SPRZECIWIANIE SIĘ NIE JEST OZNAKA NIETOLERANCJI!
PROTESTOWANIE PRZECIWKO ZŁU JEST OBOWIAZKIEM KAZDEGO CZŁOWIEKA.
GODZENIE SIĘ NA WSZYSTKO, TO TOLERANCJA ŹLE POJĘTA.
NIE WOLNO TOLEROWAĆ TAKIEGO POSTĘPOWANIA INNYCH LUDZI, KTÓRE
MOŻE BYĆ NIEBEZPIECZNE I SZKODLIWE, MOŻE ZAGRAŻĆ ŻYCIU I ZDROWIU INNYCH LUDZI.
W związku z tym uczniowie na zasadzie "burzy mózgów" spróbują wskazać przykłady cech lub zachowań, które często spotykają się z ludzką nietolerancją, a na nią nie zasługują oraz zachowania, których tolerować nie wolno. Uczniowie swoje wypowiedzi zapisują na arkuszach papieru wg schematu:
Tolerancją jest, np.:
Tolerancja nie jest, np.:
Np.: tolerancją jest:
- akceptowanie ludzi o innym kolorze skóry niż my,
- akceptowanie ludzi ubierających się inaczej niż my,
- akceptowanie innych poglądów niż nasze,
- akceptowanie ludzi chorych na AIDS (o ile świadomie nie zarażają innych ludzi).
Np.: tolerancja nie jest:
- zgoda na prowadzenie samochodu po wypiciu alkoholu,
- zgoda na przemoc fizyczną i agresję,
- zgoda na picie alkoholu w pracy, w szkole,
- zgoda na palenie papierosów i zażywanie narkotyków
- zgoda na niekompetencję i niedouczenie(np. lekarza, inżyniera budującego mosty).

Przy realizacji tego ćwiczenia należy ustalić kryterium wyznaczające granice tolerancji. Są to: krzywda ludzka, dobro społeczne, ludzkie życie i zdrowie.

Po zapisaniu arkusza zawiesza się go w widocznym miejscu w klasie.

3. Minitest:

Uczniowie, oceniając własne zachowania wobec różnych osób, odpowiadają na pytania zawarte w teście. Wyniki zachowają dla siebie, dlatego mogą odpowiadać szczerze na postawione pytania. Pytania mogą być postawione ustnie lub pisemnie.

Czy ja jestem tolerancyjny?

1.Czy zdarza Ci się wypowiadać pod czyimś adresem uwagi krytyczne typu: "ten kujon" (o kimś, kto się dużo uczy), "wieśniara", "wieśniak" (o kimś, kto nie nadąża za modą), "głąb", "matoł" (o kimś, kto ma problemy z nauka), "schizol" (o kimś, kto zachowuje się inaczej niż ty)?
TAK - 2pkt.    CZASAMI - 1pkt.    NIE - 0pkt.

2.Czy przeszkadza ci towarzystwo ww. osób np. w czasie imprezy, wycieczki, wyjazdu, koleżeńskiego spotkania?
TAK - 2pkt.    CZASAMI - 1pkt.    NIE - 0pkt.

3.Czy często słuchasz głośno muzyki, nie licząc się z odczuciami pozostałych domowników lub sąsiadów?
TAK - 2pkt.    CZASAMI - 1pkt.    NIE - 0pkt.

4.Czy zgadzasz się z twierdzeniem "asfalt powinien leżeć na swoim miejscu" (tzn., że nie powinno się tolerować cudzoziemców w naszym kraju)?
TAK - 2pkt.    CZASAMI - 1pkt.    NIE - 0pkt.

5.Czy denerwują cię osoby, które w towarzystwie maja odmienne zdanie od twojego?
TAK - 2pkt.    CZASAMI - 1pkt.    NIE - 0pkt.

6.Czy uważasz, że kobiety są głupsze od mężczyzn?
TAK - 2pkt.    CZASAMI - 1pkt.    NIE - 0pkt.

7.Czy uważasz, że chorzy na AIDS nie powinni mieć kontaktu z resztą społeczeństwa?
TAK - 2pkt.    CZASAMI - 1pkt.    NIE - 0pkt.

8.Czy uważasz, że ateiści SA moralnie gorsi niż chrześcijanie?
TAK - 2pkt.    CZASAMI - 1pkt.    NIE - 0pkt.

9.Czy wkurza cię staroświeckość rodziców?
TAK - 2pkt.    CZASAMI - 1pkt.    NIE - 0pkt.

10.Czy uważasz, że ludzie ze wsi są głupsi niż z miasta (lub odwrotnie)?
TAK - 2pkt.    CZASAMI - 1pkt.    NIE - 0pkt.

Podsumowanie.

0 -6pkt. Jesteś osoba tolerancyjną, szanujesz odmienność innych i ich prawo do własnego zdania. Sam(-a) nie ulegasz nadmiernie innym, nie starasz się przypodobać, wygłaszając popularne poglądy, Czasem zmieniasz zdanie, ale nie z chęci przypodobania się, lecz w wyniku własnych przemyśleń. Zasługujesz na szacunek i podziw. Czasem nie jest ci łatwo, ale nie zrażaj się tym.

7 -13pkt. Jesteś podatny(-a) na wpływy otoczenia, często nie masz własnego zdania, jesteś niezdecydowany(-a). i zdajesz się na opinie innych. W niektórych kwestiach bywasz tolerancyjny(-a), ale rzadko jest to efekt twoich własnych przemyśleń, bardziej presji środowiska. Jesteś osoba dość lubiana, ale nie z powodu niezależności lub posiadanego autorytetu, lecz z powodu podporządkowania grupie. Często się boisz, że nie masz racji. Warto abyś się starał(-a) bardziej kierować własnym zdaniem, nawet wbrew obiegowym opiniom. Zyskasz wtedy szacunek we własnych oczach, jak i u innych osób.

14 -20pkt. Jesteś osoba zdecydowanie nietolerancyjną, skłonna do uprzedzeń, nie słuchasz zdania innych. Każdy, kto myśli inaczej niż ty, denerwuje cię, jest twoim wrogiem. Z tego powodu często miewasz konflikty z innymi. Warto, abyś zaczął rozmawiać z ludźmi mającymi inne niż ty poglądy, naucz się dyskutować, nie traktuj ich jak wrogów.

4. Podsumowanie.
Każdy uczeń kończy zdanie: "Na dzisiejszej lekcji dowiedziałem się, że..."
 

Opracowanie: Małgorzata Teresa Przywuska

Wyświetleń: 15105