Aktywność ruchowa jako czynnik stymulujący rozwój dzieci i młodzieży

< Aktywność ruchowa, uznana jest za jeden z ważniejszych elementów racjonalnego życia, która stosowana na co dzień, szczególnie w warunkach naturalnych, może stanowić lekarstwo na wiele dolegliwości chorób cywilizacyjnych, które stają się zagrożeniem rozwiniętych społeczeństw. Termin aktywność fizyczna zamiennie określany jest jako: aktywność fizyczna i aktywność ruchowa. W światowym i europejskim systemie informacji używa się najczęściej terminu "physical activity" (aktywność fizyczna).

Bez aktywności fizycznej niemożliwa jest jakakolwiek strategia zdrowia, jego zachowanie i pomnażanie. Brak aktywności u dzieci i młodzieży zakłóca w mniejszym lub większym stopniu rozwój fizyczny. Niedostatek, ale i jej nadmiar może stać się przyczyną wielu zaburzeń i zwiększonego ryzyka zachorowań.

Aktywność ruchowa jest też podstawowym determinantem sprawności fizycznej. Z poziomu sprawności fizycznej dziecka możemy po części wnioskować o jego aktywności fizycznej i odwrotnie, a pośrednio także o zdrowiu. Jednym z mierników zdrowia jest wydolność fizyczna, której poziom w znacznym stopniu zdeterminowany jest aktywnością fizyczną.

To jakim staje się dojrzały człowiek zależy od wielu czynników, które stymulują i modyfikują jego osobniczy rozwój, sprawność i zdrowie. Są to czynniki genetyczne oraz zewnątrzpochodne - środowiskowe, społeczno-ekonomiczne oraz styl życia człowieka, a w tym jego aktywność ruchowa.

Aktywność ruchowa dziecka wpływa nie tylko na jego rozwój motoryczny, ale i pozostałe sfery rozwoju i funkcjonowania jego organizmu. W sferze biologicznej kształtuje zdrową, sprawną fizycznie i odporną na negatywne wpływy jednostkę, doskonaląc funkcjonowanie ustroju. Zwiększona aktywność ruchowa korzystnie wpływa na szereg właściwości fizjologicznych, odpornościowych, adaptacyjnych oraz na procesy metaboliczne i hormonalne rosnącego dziecka. Wywiera również wpływ na mineralizację kośćca, powoduje zwiększenie się masy aktywnych tkanek ustroju i zmniejszenie się tkanki tłuszczowej, a tym samym zapobiega otyłości. Nie jest obojętna sferze psychicznej i społecznej, pomaga bowiem w kształtowaniu takich cech, które są niezbędne w życiu dorosłego tj. odporność na stresy, hart psychiczny, równowaga emocjonalna itp.

Wzrost zainteresowania czynnikami wpływającymi na rozwój oraz stan zdrowia dzieci i młodzieży uwarunkowany jest potrzebą optymalizacji życia współczesnego człowieka.

Wpływ wychowania fizycznego i sportu jest wszechstronny, a dotyczy głównie następujących układów organizmu:
- mięśniowego: następuje przyrost roboczy mięśni, poprawia przekrwienie mięśni, zwiększa liczbę pracujących włókien, ulega zmianie reakcji biochemicznych,
- krwionośnego: wzrasta liczba erytrocytów i hemoglobiny, zwiększa się pojemność tlenowa krwi, polepsza się gospodarka glukozą, zwiększa się liczba leukocytów,
- sercowo - naczyniowego: następuje zwolnienie tętna do 50-40 uderzeń na minutę w spoczynku, zmniejsza się ciśnienie kurczowe krwi, kształtuje się ekonomiczniejsza praca serca,
- oddechowych: zwiększa się pojemność życiowa płuc, zwiększa się głębokość oddechu.

Wychowanie fizyczne i sport wspomagają również rozwój cech o charakterze społeczno - wychowawczym tj.:
a) kształci określone umiejętności i nawyki, uczy pokonywania trudności, rozwija wrażliwość na sprawy społeczne, moralne, estetyczne, uczy dokonywania wyboru i krytycznego patrzenia na siebie oraz podporządkowania celów jednostki - celom grupy, uczy dyscypliny, szacunku dla nauki i pracy, przyczynia się do wzrostu zainteresowania współzawodnictwem, ale jednocześnie współdziałaniem, kształci silną wolę, wytrzymałość, hart i odwagę, uczy konsekwencji w osiąganiu zamierzonych celów. Wpływa na prawidłowe kształtowanie takich cech psychicznych, jak: refleks, inteligencja i prawidłowość rozumowania, kształtuje pozytywne przyzwyczajenia;
b) wpływa na zmiany w przygotowaniu do pracy: zwiększa się zdolność do pracy i jej efektywność, poszanowanie mienia społecznego i dbałość o miejsce pracy, wpływa na poprawę organizacji pracy, samodzielność i inicjatywę.

Na skutek racjonalnie stosowanych ćwiczeń ruchowych w organizmie zachodzą pozytywne zmiany. Najkorzystniej przebiegają, gdy zajęcia ruchowe i ćwiczenia prowadzone są prawidłowo i systematycznie, zgodnie z możliwościami i potrzebami jednostek, w zależności od wieku i stanu zdrowia, aktualnej wydolności organizmu. Stąd też są one uwarunkowane świadomymi, pedagogicznymi, zdrowotnymi, higienicznymi działaniami i zabiegami oraz określonymi środkami i warunkami.
 

Opracowanie: Anna Wieczorek

Wyświetleń: 1834