Stres - definicja, objawy, uwarunkowania i typowe strategie radzenia sobie z nim

scenariusz lekcji wychowawczej dla szkoły ponadgimnazjalnej

Stres jest obecny w życiu każdego człowieka. Jest reakcją na sytuacje trudne bądź uznane za trudne.
Młodzież przygotowująca się do matury, staje wobec takich wydarzeń jak egzamin maturalny, wybór przyszłej drogi życiowej, egzaminy na studia, praca. Z całą pewnością doświadczy wielu trudnych - stresorodnych sytuacji. Ważne jest, żeby była przygotowana do radzenia sobie z wyzwaniami.

Temat: Stres - definicja, objawy, uwarunkowania i typowe strategie radzenia sobie z nim.

Cele:
- pogłębienie wiedzy na temat stresu
- kształtowanie aktywnej i odpowiedzialnej postawy wobec własnego zdrowia

Metody:
- dyskusja
- pogadanka


Przebieg lekcji:
Nauczyciel aktywizuje młodzież poprzez zadanie pytań pobudzających. Pytania mają formę bezosobową.
- Z czym kojarzy się stres?
- Jakie sytuacje mogą być stresujące?
- Czy stres jest doznaniem pozytywnym czy negatywnym?
Nauczyciel wspólnie z uczniami wyciąga wnioski na temat stresu.
Wniosek: stres jest nieodłącznym elementem życia. Zwykle jest doznaniem negatywnym, ale czasami mobilizuje. Spotykają nas różne stresujące wydarzenia ale objawy stresu są takie same.
Nauczyciel ustala z uczniami jakie mogą być objawy silnego stresu i wypisuje je na tablicy

Objawy silnego stresu

PSYCHICZNE	FIZJOLOGICZNE
- niepokój	- płytki oddech
- strach	- przyśpieszone tętno
- przerażenie	- skoki ciśnienia
- gniew	- wzrost napięcia mięśniowego
- pustka w głowie	- odczucie chłodu lub gorąca
- trudności z koncentracją	- pocenie się
- poczucie bezradności	- kłopoty żołądkowe
- kłopoty ze snem

Nauczyciel definiuje stres: Stresu doświadczamy, gdy sytuacja stawia przed nami duże wymagania, a my nie wiemy, co zrobić, nie jesteśmy pewni swoich możliwości, sądzimy, że mamy nie dość wiedzy, umiejętności czy sił na to, by sobie z nią poradzić.

Takich sytuacji stresowych nie da się w życiu uniknąć. Można je jednak rozpoznać i nauczyć się radzić sobie z nimi. Okaże się wtedy, że stres może być pożyteczny.

Nauczyciel prowadzi z uczniami dyskusję na temat czy można uniknąć stresu?

Jaki jest związek między sprawnością ciała i psychiki.

Wniosek: Problemy psychiczne wpływają na obniżenie sprawności ciała, zaś problemy z funkcjonowaniem organizmu obniżają wydolność psychiczną, intelektualną i emocjonalną.

Przewlekły lub powtarzający się stres może powodować choroby.

Warto zatem uczyć się radzenia sobie ze stresem bo to nas wzmacnia i uodparnia.

Nauczyciel ustala z uczniami jakie są niezdrowe sposoby na odreagowanie stresu
i komentuje je:
- Palenie papierosów
komentarz - papierosy są szkodliwe, więc na pewno nie są metodą na stres
- Narkotyki
komentarz - niczego nie rozwiązują. Mają działanie oszałamiające lub pobudzające,
które pozornie przynosi ulgę w napięciu, jest tylko chwilowe. Narkotyki uzależniają, zanim zdążymy sobie to uświadomić.
- Alkohol
komentarz: niczego nie rozwiązuje. Ma działanie oszałamiające, które pozornie przynosi ulgę w napięciu, jest tylko chwilowe. Regularnie spożywany prowadzi do nałogu.

Uczniowie podają swoje sposoby radzenia sobie ze stresem.
Nauczyciel wyciąga z uczniami wniosek, że sposobów radzenia sobie ze stresem jest tyle ilu jest ludzi. Najczęściej wyodrębnia się trzy typowe strategie radzenia ze stresem:
- skoncentrowanie na problemie
- skoncentrowanie na emocjach
- skoncentrowanie na unikaniu

Skoncentrowanie na problemie to np.
- samodzielna lub przeprowadzona z pomocą osób życzliwych analiza sytuacji
- rozpoznanie przyczyny problemu
- szukanie sposobów rozwiązania problemu

Skoncentrowanie na emocjach to nie rozwiązanie samego problemu, lecz dostarczenie sobie ulgi emocjonalnej, rozładowanie napięcia towarzyszącego stresowi np. poprzez:
- płacz (to ujście żalu, bezradności)
- krzyk, uderzenie pięścią w stół (to wyrzucenie z siebie złości)
- wyładowanie nagromadzonej energii (np. poprzez szybki spacer)

Skoncentrowanie na unikaniu to podejmowanie działań zastępczych odwracających uwagę od źródła stresu, jak np.:
- pogrążenie się w pasjonującej lekturze
- uczestnictwo w imprezach towarzyskich
- intensywne zajęcia domowe

Nauczyciel podejmuje z uczniami próbę podsumowania jak radzić sobie ze stresem.

Należy budować pozytywny obraz własnej osoby! Wysoka samoocena, wiara we własną skuteczność i przekonanie o tym, że ma się wpływ na rozwój wydarzeń, sprzyjają radzeniu sobie ze stresem.

Kilka rad

- dbaj o odporność organizmu poprzez zdrowy styl życia
- dostrzegaj dobre strony rzeczywistości
- dostrzegaj swoje dobre strony i swoje możliwości
- staraj się panować nad sytuacją, przewidywać ją
- nie bądź sam. Otaczaj się ludźmi, pomagaj im i proś o pomoc
- znajdź swój sposób na wyhamowanie emocji
- korzystaj z tego, co Cię cieszy, co Cię bawi

Uwaga:
Kilka rad można dać każdemu uczniowi w formie ulotki.

Literatura:
"Stres okiełznany", Hans Selye, PIW, Warszawa, 1997
"Walka ze stresem", Stanisław Siek, ATK, Warszawa, 1989
"Wyluzuj się, czyli wszystko o stresie", Sara, J.Sluke, Vanessa Torres, AMBER, 2002

 

Opracowanie: mgr Ligia Pacześniak

Zgłoś błąd    Wyświetleń: 14665