Nauczanie początkowe winno sprzyjać wszechstronnemu rozwojowi osobowości dzieci przygotowywać je do nauki na wyższych szczeblach kształcenia. Nowoczesne nauczanie powinno być nastawione na pobudzanie, aktywizowanie i rozwijanie działalności poznawczej uczniów w procesie nauczania i uczenia się, winno wdrażać do współżycia i współdziałania w grupach rówieśniczych.

Szczególnie ważne jest uczenie sposobów rozwiązywania różnorodnych problemów, umiejętności samodzielnego planowania różnych strategii postępowania i zachowań twórczych, które są podstawą zdobywania nowej wiedzy i umiejętności.

Do niezbędnych warunków sprzyjających wyzwalaniu aktywności twórczej należy:

• bogate środowisko szkolne i pozaszkolne, pobudzające dzieci do myślenia i działania,
  
• otwarty styl stosunków między nauczycielem a uczniem, stwarzający klimat zaufania i poczucie bezpieczeństwa,
  
• możliwość osiągania sukcesów, przeżywanie uczuć: radości i zadowolenia a w konsekwencji akceptacja samego siebie,
  
• osiągnięcie równowagi i harmonii w kontaktach z innymi ludźmi, jak też w szeroko pojętym otoczeniu społecznym i przyrodniczym.
  
  

Stąd też silne podkreślenie konieczności wiązania w procesie dydaktyczno-wychowawczym trzech podstawowych form aktywności uczniów: intelektualnej, emocjonalnej i praktycznej.

We wrześniu 2000r. objęłam wychowawstwo w 24 osobowej klasie pierwszej. Pracuję programem "Postrzegam świat całościowo" (DKW 4014-17/99). Program ten opiera się na problematyce wyszczególnionej w "Podstawie programowej" i umożliwia każdemu dziecku aktywne uczestniczenie w toku zajęć na miarę jego możliwości, daje szansę zarówno dzieciom, które pracują wolniej lub napotykają trudności jak i uzdolnionym w jakimś kierunku. Równocześnie jest to program elastyczny, czyli pozwalający mi na twórcze organizowanie swojej pracy. Program ma w swojej konstrukcji układ spiralny, nie tylko utrwala się poznane dotychczas treści ale i stopniowo wzbogaca o nowe doświadczenia dziecka. Narzędziem pracy z dziećmi są podręczniki i karty do kształcenia integralnego "Wesoła szkoła" (WSiP S.A. Warszawa 2000).

Praca z dziećmi oparta na integralnej koncepcji nauczania integralnego wymaga grupowania treści wokół różnych tematów dotyczących bliższej i dalszej rzeczywistości przyrodniczej, społecznej, jak też problemów wysuwanych przez same dzieci.

Problemy te są spoiwem jednostek metodycznych, do których mogą być włączone treści z różnych przedmiotów szkolnych (płaszczyzny integracji) oraz różnorodne działania dzieci, stosowane do zaplanowanej tematyki. Integralną koncepcję nauczania będę kontynuować w klasie drugiej i trzeciej.

Formy i metody pracy w klasie pierwszej

Dzieci w wieku wczesnoszkolnym uczą się przez manipulowanie, badanie i działanie, skupiają swą uwagę głównie na tym co je zaciekawi i zainteresuje, zdobywają doświadczenia głównie przez swą działalność. Ich gotowość do nauki i zdolność uczenia się są bardzo zróżnicowane. Stąd wynikają przerwy w zajęciach o dowolnej, wybranej przez nauczyciela i dzieci porze. Podstawową formą aktywności jest zabawa, a najbardziej naturalną formą uczenia się - uczenie się okolicznościowe. Opiera się ono na wykorzystaniu różnorodnych okoliczności do wyjaśniania czegoś, pouczania, poinformowania. W klasie drugiej przechodzi się stopniowo od okolicznościowego do systematycznego nauczania i uczenia się.

Formą pracy, którą często stosuję na zajęciach jest praca w małych pięcioosobowych grupach, grupy są przypadkowe a osoby wyłonione są poprzez losowanie. Jedna osoba w grupie oprócz czynnego uczestnictwa pełni dodatkowo rolę obserwatora i po wspólnej pracy omawia zachowanie członków grupy. Po skończonej pracy analizuję i zapisuję w zeszycie obserwacji kto potrafi zgodnie współdziałać, kto pełni rolę lidera grupy, kto jest bierny i zamknięty w sobie, kto potrafi sprawnie i zgodnie współorganizować pracę grupy. Dzielę się swymi spostrzeżeniami z rodzicami, zwracając im uwagę na postawy dzieci w grupie rówieśniczej.

Organizacja "życia szkolnego" klasy pierwszej

a) zadanie opiekuńcze

Przystępując do pracy z nową grupą dzieci przeprowadziłam dokładny wywiad z rodzicami, zapoznałam się z warunkami życia swoich podopiecznych, odwiedziłam ich w swoich domach. Zgłosiłam pedagogowi szkolnemu najtrudniejsze przypadki, dzieci z rodzin wielodzietnych, ubogich, zagrożonych alkoholizmem, dzieci z rodzin zastępczych. Czworo dzieci
z mojej klasy uczęszcza na obiady, a jedno korzysta ze śniadań. Jedna rodzina otrzymała zapomogę socjalną. Opracowałam program wychowawczy klasy i system oceniania.

b) pedagogizacja rodziców

Zebrania z rodzicami organizuję według planu organizacyjnego szkoły, a kontakty indywidualne odbywają się w każdy ostatni wtorek miesiąca. Staram się aktywizować rodziców, włączać ich we wspólne projekty, prowadzić zebrania metodami aktywnymi. Ponadto wygłosiłam na spotkaniach krótkie referaty dotyczące: stadium rozwoju dziecka siedmioletniego, integralnej koncepcji nauczania, walki z agresją u dzieci i udzielania pomocy dzieciom z trudnościami w czytaniu i pisaniu.

c) ważniejsze wydarzenia w życiu klasy pierwszej

Założyłam wspólnie z dziećmi kronikę klasy, w której dzieci wpisują przebieg i sprawozdanie z ważnych wydarzeń, imprez klasowych, wklejają zdjęcia. Współorganizowałam uroczystość ślubowania uczniów klas I- ych.
Dzieci uczestniczyły w Turnieju Ekologiczno-Przyrodniczym. Klasa uczestniczyła w ekologicznym programie "Zielona szkoła - zielone przedszkole". Dzieci zbierały makulaturę, puszki, baterie po czym odpady te oddawaliśmy do skupu.

Z klasą przygotowałam przedstawienie z okazji Dnia Babci i Dziadka.

W pracy z klasą zdaję sobie sprawę jak ważną rolę spełnia ruch na świeżym powietrzu, stąd położenie nacisku na sprawność fizyczną wychowanków.

Dbam również o rozwój artystyczny uczniów, dzieci uczestniczą w różnych konkursach literacko- plastycznych i są wśród nich laureaci tych konkursów.

Ponadto wiedząc, jak ważny jest kontakt dziecka z przyrodą, środowiskiem społecznym i lokalnym organizuję wycieczki przyrodnicze do ciekawych zakątków najbliższej okolicy.

Program pracy oparty na integralnej koncepcji nauczania sprawił, że dzieci poznały się wzajemnie, polubiły szkołę, aktywnie włączają się w jej życie, współtworzą jej atmosferę, wrastają korzeniami i są twórcami jej historii.

Opracowanie: Sylwia Guzicka

Wyświetleń: 1418