Rekreacja fizyczna dzieci

1. Tradycje rekreacji w Polsce. Rekreacja ruchowa jako element kultury fizycznej wyłoniła się stosunkowo niedawno, o wiele później niż wychowanie fizyczne czy sport. Jej dzieje łączą się jednak nierozłącznie z historią całej kultury ludzkiej, a w szczególności kultury fizycznej. Problemem na skalę masową stać się mogła dopiero wówczas, gdy masowym zjawiskiem stał się czas wolny i gdy jego ilość stała się znaczna, a więc w społeczeństwach wysoce zindustrializowanych, zurbanizowanych i zdemokratyzowanych. Pojęcie rekreacji jest nierozerwalnie związane z całokształtem działalności człowieka w czasie wolnym. Nic więc dziwnego, że pierwsze teoretyczne koncepcje i rozwiązania praktyczne odnoszące się do rekreacji ruchowej w Polsce, podobnie jak w innych państwach, miały ścisły i bezpośredni związek z systemem wychowania fizycznego dzieci. Na naszym terenie historycznym rola inicjatora publicznego i powszechnego systemu szkolnictwa, w którym realizować się miało również wychowanie fizyczne, przypadło Komisji Edukacji Narodowej, powstałej u schyłku osiemnastego wieku. Komisja Edukacji Narodowej jako pierwsza nadała wychowaniu fizycznemu wysoką rangę, przyczyniając się do wzrostu zainteresowania tymi zagadnieniami w środowisku pedagogów oraz do podejmowania obserwacji i badań nad rozwojem fizycznym, sprawnością i zdrowotnością młodego człowieka. Rozbiory Polski, utrata niepodległości położyły kres pracy Komisji Edukacji Narodowej, a rządy zaborcze utrudniały rozwój oświaty, hamowały wszelkie próby reform. Przeobrażenia społeczno - ekonomiczne z początków XIX stulecia zdawały sią pobudzać do wysiłków wychowawczych w zakresie czasu wolnego dzieci. Wychowanie zdrowego pokolenia stawało się niejako patriotycznym obowiązkiem w walce o niepodległość Polski. Kiedy Polska odzyskuje w 1918 r niepodległość i przystępuje do tworzenia własnej administracji, pozycja wychowania fizycznego jest już dość znaczna. W okresie międzywojennym rekreację fizyczną traktuje się jako formy spędzania wolnego czasu, wyodrębnia się ją coraz bardziej ze szkolnego wychowania fizycznego. Gwałtowny rozwój cywilizacyjny, jaki dokonał się w drugiej połowie XX wieku, oraz następujące w wyniku tego zmiany warunków i sposobów życia ludzi, spowodowały pojawienie się szeregu zjawisk społecznych, zarówno o charakterze pozytywnym jak i negatywnym. Szczególną rolę w przezwyciężaniu zagrożeń współczesnej cywilizacji odgrywa rekreacja ruchowa, poprzez którą rozumiemy wszelkie formy aktywności, nie tylko fizycznej, aprobowane społecznie, podejmowane dobrowolnie w czasie wolnym dla odpoczynku, rozrywki oraz kształtowania osobowości. Od wielu lat naukowcy podkreślają potrzebę wychowania społeczeństwa do korzystania z czasu wolnego, czyli "wychowania do czasu wolnego" lub, jak określają to inni autorzy "wychowania rekreacyjnego", czy "wychowania do relaksacji". W literaturze słowo rekreacja zastępowane zostaje określeniem "sport dla wszystkich". Pojęcie "sport dla wszystkich" zostało wprowadzone w 1966 roku przez Radę Europy. W latach zastąpione terminem "sport masowy" ma trafniejszą i neutralną w wydźwięku nazwę "sport dla wszystkich" odzwierciedlają powszechny udział w nim ludzi dla radości, urody i zdrowia. 2. Wychowanie do rekreacji fizycznej. Celem wychowania w czasie wolnym powinno być przede wszystkim przygotowanie młodzieży do mądrego spędzania tego czasu indywidualnie i w grupach. Wychowanie do rekreacji jest procesem wyposażenia człowieka w umiejętność określenia własnego "ja" oraz własnych potrzeb w zakresie wypoczynku, a także sposobów ich zaspokajania. Wychowanie to świadomie organizowana działalność ludzka, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości człowieka. Obowiązek wychowania do rekreacji fizycznej ciąży przede wszystkim na rodzinie, szkole. Organizacjach społecznych i środkach masowego przekazu. Możliwość rozwoju rekreacji fizycznej uwarunkowana jest w znacznym stopniu przez rozwój organizacji i placówek działających na rzecz upowszechniania kultury fizycznej wspierających ideę edukacji permanentnej. Można wymienić dwa poglądy na problem wychowania do rekreacji, a konkretnie na wyrabianie nawyków sportowania przez całe życie. Pierwszy - umiejętności dla przyszłej rekreacji należy wpajać w szkole, wobec czego program zajęć szkolnych powinien być temu podporządkowany, drugi - należy opierać na naturalnej potrzebie ruchu dzieci i pomagać im tylko w rozwijaniu i realizacji zainteresowań poprzez system zajęć pozaszkolnych i pozalekcyjnych. Według H. Piotrkowskiej (1994r) proces wychowania do rekreacji szczególnie we wczesnych fazach człowieka - dzieciństwo i wczesna młodość wspomaga proces socjalizacji, który obejmuje wpływ rodziny, rówieśników, znajomych, środków masowego przekazu, książek. 3. Zabawa formą rekreacji. Dziecko przyswaja sobie naturalne formy ruchu przez zabawy, socjalizację i obserwację. Nauczanie ruchu powinno odbywać się przez zabawy ruchowe i ćwiczenia gimnastyczne realizowane przez formy zabawowe, opowieści ruchowe, bezpośredniej celowości ruchu. Ćwiczenia powinny być dobierane tak, by sprawiały dzieciom radość a jednocześnie by były dla nich potrzebne ze względu na rozwój fizyczny i emocjonalny. Dziecko zaspokaja swoją potrzebę działania, wykonywania "na niby" tego, czego naprawdę robić jeszcze nie można, a z czym spotyka się obserwując społeczność i ludzi dorosłych. W zabawie dziecko doskonali wiele ogólnych funkcji życia umysłowego; spostrzeganie, tworzenie pojęć, uczenie się itp. Zabawa jest przede wszystkim dzianiem się "tu i teraz". Jest dynamicznym i twórczym manifestowaniem obecności w świecie. Czasem jest wyrazem jawnej niezgody i buntu. Czasem nadzieją i szczerym otwarciem się wobec ludzi i świata przyrody. Forma zabawowa: - właściwa - polega na prowadzeniu zajęć poprzez gry i zabawy ruchowe dobrane wg odpowiednich zasad. W zależności od celu zajęć stosować można np. zabawy ze śpiewem, bieżne, rzutne, skoczne, itd. - naśladowcza - inną odmianą formy zabawowej jest forma naśladowcza. Jest to sposób prowadzenia zajęć, który polega na naśladowaniu ruchów zwierząt, roślin, pracy dorosłych. - opowieści ruchowej - polega ona na naśladowaniu ruchami czynności występujących w opowiadaniu. Spór o miejsce zabawy w nowych koncepcjach wychowania fizycznego nie jest sporem jałowym, dotyka bowiem samej istoty procesu wychowawczego, jego zabarwienia ideowego i emocjonalnego napięcia, dowartościowania estetycznego. Zabawa sprzyja kształtowaniu sią postaw "otwartych". Dominuje w niej nastawienie. 4. Rola gminy w promocji rekreacji ruchowej dzieci. Jedną z form spędzania czasu wolnego przez dzieci jest rekreacja ruchowa. Uczestnictwo w niej może przyczynić się do rozbudzenia potrzeb rozwoju i doskonalenia ciała, tworzenie szerokich możliwości o charakterze kulturotwórczym. Administracja rządowa poprzez swoje organizacje i struktury o centralnym zasięgu oraz jednostki samorządu terytorialnego mają obowiązek tworzenia warunków do pełnego uczestnictwa dzieci i młodzieży w rekreacji ruchowej. Zdaniem autorów artykułu pt.: "Rola gminy w organizacji czasu wolnego dzieci i młodzieży w zakresie rekreacji ruchowej" - szczególnie możliwości, ale też obowiązki w zakresie rekreacji ruchowej ma podstawowa jednostka samorządu terytorialnego tj. gmina. Rola gminy w organizacji czasu wolnego dzieci w zakresie rekreacji ruchowej sprowadza się do trzech zasadniczych płaszczyzn: organizacja przez Urząd Gminy imprez sportowo - rekreacyjnych, współudział urzędu Gminy w organizacji imprez sportowo - rekreacyjnych, współpraca z instytucjami prowadzącymi programową działalność zakresie rekreacji ruchowej. Na terenie Gminy Widuchowa działa pięć klubów sportowych, których działalność jest corocznie dofinansowywana z budżetu gminy. Urząd Gminy był współorganizatorem takich imprez jak: "Krzywińska Liga Biegów Przełajowych", olimpiady sportowej dzieci niepełnosprawnych, organizowanej w Rynicy. Urząd Gminy jest również współorganizatorem imprez o charakterze sportowo - rekreacyjnymorganizowanym przez placówki oświatowe. Na terenie Gminy Widuchowa działają trzy świetlice socjalterapeutyczne: w Lubiczu, Żarczynie, i Ognicy. Zającia odbywają się w godzinach popołudniowych. Uczęszczają na nie dzieci z rodzin patologicznych. Dzięki tym zajęciom dzieci mają możliwość na pożyteczne spędzenie wolnego czasu. Świetlice są wyposażone w sprzęt sportowy, co umożliwia prowadzenie zajęć rekreacyjno sportowych. Zajęcia odbywają się również na placach zabaw. Prócz rekreacji ruchowej dzieci otrzymują podwieczorek. Zajęcia są finansowane z budżetu gminy. Gmina współorganizuje również wyjazdy dzieci na zawody sportowe jak również do Centrum Wodnego "Laguna" w Gryfinie dla dzieci z klas I-III szkoły podstawowej. Opieka społeczna przy Urzędzie Gminy Widuchowa od wielu lat jest sponsorem wyjazdów dzieci z rodzin najuboższych na kolonie i zimowiska. Imprezy sportowo - rekreacyjne, których gmina jest organizatorem, bądź współorganizatorem stanowią różnorodną ofertę dla najmłodszych mieszkańców gminy. Opracował Mieczysław Korba Bibliografia

1. Piotrkowska H.: (1994) Teoretyczne podstawy rekreacji (W.:) "Sport dla wszystkich" Rekreacja dla każdego. TKKF Warszawa
2. Gotycki M.: (1965) Higiena. Monografie, podręczniki, Skrypty WSWF w Poznaniu. Seria: Skrypty Nr.2 Poznań
3. Pluta B.: (1999) Identyfikacja informacji statystycznych o zorganizowanych formach rekreacji ruchowej. (W.:) Rola administracji rządowej i samorządu terytorialnego promocji rekreacji ruchowej. Wyd. Wyższej Szkoły Oficerskiej. Poznań
4. Walońska T.: (1971) Rekreacja fizyczna. AWF Warszawa
5. Trześniewski R.: (1953) Gry i zabawy ruchowe. Spółdzielnia Wydawnicza "Sport i turystyka". Warszawa

Opracowanie: Mieczysław Korba

Wyświetleń: 3225