Katalog Marzena Kowalska Pedagogika, Artykuły Zaspokajanie potrzeb dziecka przez rodzinęZaspokajanie potrzeb dziecka przez rodzinęJednym z istotnych zada rodziny jest zaspokajanie potrzeb biologicznych i psychicznych jej członków - zwłaszcza dzieci. Pojecie potrzeb jest definiowane przez psychologów i pedagogów niejednolicie. Różnorodne są również klasyfikacje potrzeb szczególnie istotnych dla człowieka.Najprostszą klasyfikacje potrzeb przedstawia T. Mądrzycki, który dzieli je na podstawowe, czyli pierwotne i wyższe, czyli pochodne. M. Ziemska wymienia cztery podstawowe potrzeby psychospołeczne, których zaspokojenie gwarantuje harmonijny rozwój dziecka. Są to: potrzeba życzliwości, troski i miłości, potrzeba kontaktu z rodzicami i ich czynności oraz współdziałanie, potrzeba samo urzeczywistnienia, potrzeba szacunku dla rozwijającej się odrębnej jednostki i wzoru. Rodzina jest pierwszym w życiu dziecka środowiskiem wychowawczym i odgrywa decydującą rolę w rozwoju i zaspokajaniu ludzkich potrzeb. Rozwój dziecka możliwy jest tylko wówczas, gdy wszystkie jego potrzeby są zaspakajane, a procesy rozwijają się równolegle. Kierowanie rozwojem i zaspokajaniem potrzeb dziecka wymaga stałego, wszechstronnego i całościowego poznawania tych potrzeb. Nie jest to sprawa łatwa dla rodziców, wychowawców i opiekunów. Wydaje się, że najbardziej przydatne ze względów praktycznych jest analiza potrzeb dziecka wg głównych sfer rozwoju przedstawiona przez A. Kelma. Są to: - potrzeby związane z rozwojem fizycznym; - potrzeby związane z rozwojem psychicznym; - potrzeby związane z rozwojem kulturalnym - potrzeby związane z rozwojem społecznym. Złożony charakter zjawiska potrzeb oraz znaczenie ich zaspokajania w życiu dziecka wymaga odpowiedniego sterowania rozwojem i zaspokajania potrzeb dziecka. Potrzeby związane z rozwojem fizycznym Starania związane z rozwojem fizycznym zmierzają do zapewnienia dziecku zdrowia fizycznego rozumianego jako maksymalne, sprawne funkcjonowanie organizmu dziecka we wszystkich układach: ruchowym, oddechowym, krwionośnym, przemiany materii, wydalania, nerwowym, zmysłowym. Rozwiązanie wielu problemów wymaga zaspokajania tych potrzeb. Należą do nich: - prawidłowe odżywianie, w tym higiena przygotowywania i spożywania posiłków; - przestrzeganie zasad higieny osobistej dziecka oraz higiena otoczenia zwłaszcza mieszkania; - racjonalny tryb życia czyli właściwe dla wieku proporcje zabawy, pracy, nauki i wypoczynku dziecdka z uwzględnieniem aktywności ruchowej; - ochrona przed chorobami, wypoadkami i innymi czynnikami zagrożenia życia, a w razie choroby opieka nad dzieckiem oraz pomoc w przezwyciężaniu skutków chorób lub zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu; - stworzenie warunków do rekreacji fizycznej i zachęcanie dzieci do udziału w formach aktywnego wypoczynku. Potrzeby związane z rozwojem psychicznym Starania związane z rozwojem psychicznym zmierzają do zapewnienia dziecku zdrowia psychicznego, które wyraża się w normalnym przebiegu procesów psychicznych (poznania, uczuć, woli) i prawidłowym kształtowaniu dyspozycji psychicznych (zdolności, temperamentu, motywacji, charakteru) określających osobowość i decydujących o sprawach działania człowieka. Zapewnienie zdrowia psychicznego stawia przed rodziną szereg problemów do rozwiązania m.in.: - stwarzanie sprzyjających warunków rozwoju mowy i myślenia dziecka; - rozwijanie wyobraźni i pamięci dziecka; - organizowanie doświadczeń poznawczych dziecka, sprzyjających doskonaleniu spostrzegania i ćwiczenia uwagi; - kształtowanie wrażliwości uczuciowej, umiejętności okazywania o odwzajemniania uczuć; - stwarzanie warunków umożliwiających poznanie przez dziecko swoich mocnych i słabych stron (przejawianie uznania za zachowanie i czyny pożądane oraz dezaprobata w przypadku zachowań nagannych);ćwiczenie i kształtowanie woli dziecka, nie uleganie trudnościom; - ochrona dziecka przed wstrząsami psychicznymi, zakłócającymi przebieg procesów psychicznych; - stwarzanie klimatu życzliwości i zaufania, wzmacniającego poczucie bezpieczeństwa dziecka i jego więzi uczuciowej z rodzina. Potrzeby związane z rozwojem kulturalnym Dążenia związane z rozwojem kulturalnym mają na celu wzbogacenie życia dziecka poprzez kontakt z dobrami kultury. Umożliwienie dziecku poznania i korzystania z tych dóbr - to główne zadania rodziny. Może się to odbywać w różny sposób: - bierne spożytkowanie dóbr kultury już wytworzonych w różnych dziedzinach jak: literatura, film, teatr, muzyka, fotografika, plastyka, taniec itd.; - czynne uczestniczenie w działalności zespołów artystycznych, sportowych oraz w pracach różnych kół zainteresowań; - współudział w tworzeniu dóbr kultury w różnych dziedzinach np. plastyka, muzyka, modelarstwo, inscenizacje, przedstawienia. Rodzice powinni budzić aspiracje i zainteresowania intelektualne i estetyczne dziecka, wprowadzać w krąg wartości kulturowych. Ważne dla społecznego funkcjonowania dziecka jest także opanowanie zasad kultury życia codziennego, poznawanie i przestrzeganie zasad kultury życia codziennego, poznawanie i przestrzeganie zwyczajów i obyczajów przyjętych w społeczeństwie. Potrzeby związane z rozwojem społecznym Do prawidłowego funkcjonowania dziecka w różnych rolach i grupach społecznych, zmierzają starania związane z rozwojem społecznym. Proces włączania dziecka do życia w społeczeństwie rozpoczyna się od funkcjonowania dziecka w rodzinie. Rodzina wdraża dziecko w ten proces przez: - rozwijanie umiejętności współdziałania oraz gotowości niesienia pomocy innym; - kształtowanie pozytywnej motywacji i pozytywnego stosunku do pracy, czuwając nad bezpośrednim udziałem dziecka w podejmowaniu i rzetelnym wypełnianiu zadań w rodzinie, w przedszkolu; - wdrażanie dziecka do społecznej dyscypliny i odpowiedzialności za przestrzeganie obowiązujących praw; - zaszczepienie wzorów życia rodzinnego zgodnych z potrzebami rodziny, w tym również udziału dziewcząt i chłopców w pracach domowych - ćwiczenia w dokonywaniu obiektywnej i krytycznej oceny postępowania własnego i innych. Zakres wsparcia udzielanego dziecku przez rodziców ulega zmianie w miarę rozwoju dziecka. BIBLIOGRAFIA; Filipczak H. (1981) - Rodzina a rozwój psychiczny dziecka, Warszawa, NK Kelm A. (1983) - Formy opieki nad dzieckiem w Polsce Ludowej, Warszawa, WsziP Rembowski J. (1986) - Rodzina i dziecko, Warszawa, PWN Zaborowski Z. (1969) - O rodzinie. Rodzina jako grupa społeczno - wychowawcza, Warszawa IWNK Ziemska M. (red.) (1986) - Rodzina i dziecko, Warszawa, PWN Żebrowska M. (red.) (1980) - Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, Warszawa, WSziP
Opracowanie: mgr Marzena Kowalska Wyświetleń: 10712
Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. |