Program edukacyjny dotyczĄcy problematyki hiv/ aids "Świadomy wybór -odpowiedzialnoŚć"
GENEZA PROGRAMU:
Program ten zrodził się jako efekt ukończenia I i II etapu szkolenia w zakresie problematyki HIV / AIDS i narkomanii organizowanego przez Krajowe Centrum ds. AIDS.
Jest on odpowiedzią na potrzeby młodzieży w naszej placówce, która często nie mając nikogo bliskiego zadaje wychowawcom trudne pytania dotyczące seksualności i problemów z tym związanych. Młodzież ta pochodzi ze środowisk defaworyzowanych, zagrożonych wykluczeniem społecznym i niesie ze sobą bagaż różnorodnych doświadczeń. Często sami szukają odpowiedzi na własną rękę i otrzymują bardzo często nieprawdziwe informacje. Dlatego też realizacja programu o tematyce dotyczącej problematyki HIV/AIDS w tej specyficznej placówce jest koniecznością związaną z coraz większą powszechnością problemu.
ZAŁOŻENIA PROGRAMU:
- Uświadomienie młodzieży powszechności problemu HIV/AIDS I STD
- Eliminowanie sytuacji zagrożeń przez wychowanków w codziennym życiu
- Dojrzałe i rozsądne spojrzenie na seksualność człowieka
- Ukształtowanie postawy tolerancji i akceptacji wobec osób żyjących z HIV i chorych na AIDS.
OPIS PROBLEMU
Edukacja dotycząca HIV/ AIDS ma na celu propagowanie zachowań, które chronią przed zakażeniem HIV i chorobami przenoszonymi drogą płciową. Zdobycie wiedzy na temat umiejętności zapobiegania tym chorobą to główny cel tego programu. Adresatem jest grupa młodzieży defaworyzowanej z domu dziecka. Młodzież ta posiada małą i niewystarczającą wiedzę z zakresu tematyki HIV / AIDS. Braki te spowodowane są z jednej strony przez izolacje społeczną, a z drugiej strony znów przez nadmierną koncentrację procesów opiekuńczo- wychowawczych skierowanych na wyrównywanie deficytów intelektualnych, emocjonalnych, fizycznych i ogólnorozwojowych tych dzieci. Deficyty te spowodowane są często przez środowiskowe grupy nieformalne - społecznie nieakceptowane, patologię społeczną środowiska rodzinnego lub brak rodziny naturalnej oraz niską świadomość społeczną rodzin. Młodzież ta jest szczególnie narażona na sytuacje niosące zagrożenie zakażeniem HIV, a brak wiedzy i umiejętności odpowiedzialnego zachowania w tych sytuacjach powoduje lekceważenie niebezpieczeństw wynikających z tego. Nadrzędnym celem tego programu jest poszerzenie wiedzy wychowanków oraz uczenie praktycznych umiejętności, kształtowanie pożądanych postaw i motywacji. Dzięki dostosowaniu metod i sposobów realizacji programu do potrzeb i możliwości tej specyficznej grupy młodzieży ma ona szanse na wszechstronne poznanie zagadnień HIV/ AIDS i wykorzystanie tej wiedzy w praktyce.
CELE PROGRAMU:
- Wzrost poziomu wiedzy na temat HIV / AIDS.
- Kształtowanie postaw asertywnego i odpowiedzialnego zachowania w sytuacjach niosących zagrożenie.
- Wzrost tolerancji wobec osób żyjących z HIV i chorych na AIDS.
ADRESAT:
- Wychowankowie domu dziecka w wieku 14 - 18 lat
- Młodzież defaworyzowana
MIEJSCE REALIZACJI:
Dom dziecka nr 1 w Tarnowie
EFEKTY:
- Wszechstronna wiedza na temat HIV/AIDS
- Świadomość zagrożeń wynikających ze współżycia seksualnego bez zabezpieczeń
- Umiejętność asetrywnego zachowania w sytuacji presji i nakłaniania w grupie rówieśniczej
- Wychowanek umie okazać zrozumienie i wie w jaki sposób udzielić wsparcia osobie żyjącej z HIV
- Wie gdzie szukać pomocy lekarza, psychologa
- Wzrost świadomości społecznej młodzieży defaworyzowanej
- Wie dlaczego i w jaki sposób unikać wczesnej inicjacji seksualnej
- Zna sytuacje zagrożenia
METODY:
- Dyskusja
- Zadawanie pytań
- Burza mózgów
- Konkurs plastyczny
- Odgrywanie ról
- Analiza przypadku/ metoda sytuacyjna
- Praca w grupie
CZAS TRWANIA:
Od grudnia 2004-do marca 2005 roku
Grudzień- podstawowa wiedza na temat HIV / AIDS
W czasie tego miesiąca przekazywane będą informacje, które pomogą wychowankom zdecydować, jakie zachowania są bezpieczne i odpowiedzialne. Obejmują: wiedzę na temat sposobów rozprzestrzeniania się wirusa HIV i chorób przenoszonych drogą płciową, dane o kolejnych fazach choroby (przede wszystkim o długim, bezobjawowym okresie w przypadku zakażenia HIV) oraz indywidualnej podatności na zakażenie się HIV i STD, wiedzę o metodach zapobiegania zakażeniu HIV i STD, wiedza o tym gdzie znaleźć pomoc w razie potrzeby oraz jak opiekować się chorymi na AIDS.
Styczeń - odpowiedzialne zachowanie: nie śpiesz się z rozpoczęciem współżycia seksualnego
W czasie tego miesiąca rozwijane będą takie umiejętności takie jak: asertywność wobec usilnego namawiania do brania narkotyków lub uprawiania seksu, znajomość technik negocjacyjnych, umiejętność odłożenia na później momentu inicjacji seksualnej, odpowiedzialnego zachowania w sytuacjach zagrożeń. Ponadto będą się uczyć, że oprócz stosunku seksualnego są jeszcze inne sposoby okazywania uczuć.
Luty- odpowiedzialne zachowanie: seks z zabezpieczeniem
W lutym program skoncentruje się na kształtowaniu postaw wobec HIV/AIDS między innymi: pozytywne nastawienie do opóźnienia inicjacji seksualnej, poczucie osobistej odpowiedzialności. Rozwijanie umiejętności praktycznych: skuteczność i prawidłowe stosowanie zabezpieczeń.
Marzec- opieka i wsparcie osób żyjących z HIV i chorych na AIDS.
Kształtowanie postaw społecznych takich jak: sprzeciw wobec uprzedzeń, okazywanie wsparcia, tolerancji i zrozumienia ludziom żyjącym z HIV i chorym na AIDS, rozsądne podejście do kwestii związanych z używaniem narkotyków, kontaktami seksualnymi z wieloma partnerami oraz związkami, w których występuje przemoc psychiczna albo fizyczna.
EWALUACJA:
Ankieta rozpoczynająca realizację programu - test poziomu wiedzy
Ankieta na zakończenie realizacji programu- test poziomu wiedzy
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ:
7 grudzień- wtorek
Ankieta- co wiesz na temat HIV/ AIDS?
- HIV/ AIDS, STD - co to właściwie jest? Podstawowe pojęcia i terminy.
- Wyjaśnienie trzech sposobów przenoszenia wirusa HIV.
- Wyjaśnienie kiedy nie można zarazić się wirusem HIV.
- Analiza sytuacji ryzykownych
14 grudzień- wtorek
- Jaki styl życia niesie największe ryzyko zakażenia?
- Jak należy się chronić przed zakażeniem?
- Wykrywanie zakażeń, jak można rozpoznać HIV/AIDS.
- Co się dzieje po zakażeniu HIV?
- Objawy AIDS.
21 grudzień- wtorek
- Gdzie szukać pomocy?
- Omówienie zagadnień dotyczących związku między HIV/ AIDS a narkotykami.
- Test: "Czy jesteś osobą odpowiedzialną"
- Ogłoszenie konkursu plastycznego na plakat pt. "Wybieraj mądrze".
11 styczeń- wtorek
- Asertywność i asertywna komunikacja. Ćwiczenia grupowe i indywidualne.
- Reagowanie na namowy i presję.
18 styczeń- wtorek
- Analiza przypadku- rozpoczęcie współżycia seksualnego - za i przeciw.
- Alternatywy dla stosunku seksualnego.
8 luty- wtorek
- Sposoby zabezpieczania się w czasie sytuacji ryzykownych
- Prezerwatywa - argumenty za i przeciw
- Jak prawidłowo używać prezerwatywy?
22 luty- wtorek
- Seks bez zabezpieczeń - powiedz: NIE!
- Asertywne zachowanie wobec osób nie używających zabezpieczeń.
15 marzec- wtorek
- Przejawy dyskryminacji, rola wsparcia.
- Jak opiekować się osobą chorą na AIDS, środki ostrożności.
- Nie bój się popierać odpowiedzialnych decyzji.
29 marzec- wtorek
- Rozwiązanie konkursu plastycznego i rozdanie nagród
- Ankieta ewaluacyjna.
- Podziękowanie za udział w programie, dyplomy osoby odpowiedzialnej.
Program będzie realizowany przy współpracy pracowników i wychowawców Domu Dziecka.
Bibliografia: "Zapobieganie HIV/AIDS i chorobom przenoszonym drogą płciową.Edukacja młodzieży szkolnej" -red. polskiego wydania Grażyna Konieczny, Włodzimierz Paszyński, Warszawa 2004
Opracowanie: mgr Agnieszka Woźniak