Glebotwórcza rola dżdżownicy

Przyroda kl. V - scenariusz lekcji

1. Cele ogólne:
- Rozumienie zależności istniejących w środowisku przyrodniczym.
- Zdobycie umiejętności obserwacji zjawisk przyrodniczych i dokonywania ich opisu.
- Posługiwanie się mapami tematycznymi.

2. Cele szczegółowe:
- systematyczne prowadzenie obserwacji, dokumentacja pracy badawczej i wykazanie celowości takiej pracy.
- zakładanie i prowadzenie hodowli.
- przeprowadzanie najprostszych doświadczeń i interpretowanie ich wyników.
- dostrzeganie jak ważne są wszystkie elementy przyrody(ożywionej i nieożywionej) i jak ściśle są ze sobą powiązane.
- poszukiwanie wiadomości w dostępnych źródłach informacji(atlas).

3. Cele operacyjne:
- potrafi wskazać cechy budowy dżdżownicy, które pozwalają jej żyć w glebie.
- potrafi założyć hodowlę dżdżownic zgodnie z instrukcją.
- obserwuje i prowadzi dokumentację hodowli.
- współpracuje z innymi członkami grupy.
- potrafi wyjaśnić co to jest gleba i jak powstaje.
- wyszukuje niezbędne informacje z różnych źródeł wiedzy.

4. Metody: doświadczenia, obserwacja, pogadanka, operatywna(analiza map).

5. Formy pracy: grupowa, indywidualna, zbiorowa.

6. Ustalenia organizacyjne:
- miejsce realizacji - gabinet przyrodniczy
- ilość godzin - 2 godziny lekcyjne rozpoczynające oraz 5 minutowe obserwacje przez 7 dni + 2 godziny - podsumowanie i kontynuacja innego tematu dotyczącego rodzaju gleb, ich żyzności oraz roślin na nich uprawianych.

Projekt realizacji:
I Etap - blok 2 godzinny

1. Na pierwszej lekcji należy wyjaśnić dzieciom na czym ma polegać zadanie. Jak długo będzie trwała hodowla dżdżownic, jak ją założyć(zgodnie z instrukcją załącznik nr 1). Co należy obserwować, jak prowadzić dokumentację (załącznik nr 2).

2. Hodowla będzie prowadzona w grupach(5 - 6 osobowych).

3. Każda grupa przed założeniem hodowli prowadzi obserwacje własnych dżdżownic i próbuje odpowiedzieć na pytanie - jakie cechy budowy pozwalają dżdżownicy żyć w glebie?

4. Dzieci prezentują wyniki swoich obserwacji i próbują wyciągnąć wniosek wspólnie z nauczycielem:
- cechy budowy są przystosowaniem dżdżownicy do warunków środowiska i sposobu życia.

5. Na drugiej lekcji uczniowie w grupach zakładają hodowlę oraz rysują kartę obserwacji.

6. Codzienna obserwacja zmian zachodzących w hodowli oraz odpowiedni zapis w karcie obserwacji.

II Etap - 2 godziny

1. po tygodniowej obserwacji następuje podsumowanie i wyciągnięcie wniosków. Każda z grup prezentuje własne. Potem powinno nastąpić ich uogólnienie:
- dżdżownice spulchniają glebę, wzbogacają w materię organiczną oraz poprawiają strukturę gleby - jej żyzność i urodzajność.

2. Informacja (krótka) nauczyciela o innych organizmach żyjących w glebie np. owady i ich larwy, wazonkowce, rureczniki, krety oraz mikroorganizmach: bakteriach i grzybach, które też mają duży wpływ na żyzność gleb.

3. Gromadzenie informacji przez dzieci(burza mózgów)
- co wiedzą o glebie i jakie ma ona znaczenie.
- wybranie z uczniami najlepszych odpowiedzi i zapisanie jej na tablicy.

4. Informacja (krótka) nauczyciela o tym co to jest gleba i jak powstaje - czynniki glebotwórcze.

5. Postawienie pytania: czy rodzaj gleby ma wpływ na wzrost i rozwój roślin?
- wykonanie doświadczenia mającego na celu porównanie chłonności piasku i gleby przyniesionej z ogrodu. Wspólne wyciagnięcie wniosku.

6 Przedstawienie(krótkie) rodzajów gleb i omówienie ich żyzności(mapa gleb w Polsce) oraz pokaz kolekcji profili glebowych. Zwrócenie uwagi na grubość poziomu próchniczego.

7. Uczniowie zapoznają się z roślinami najczęściej uprawianymi w Polsce, ich wymaganiami glebowymi, termicznymi itp. potrzebnymi do wzrostu, a także uzyskania dużych plonów.
Każda grupa dostaje potrzebne informacje na kartkach z rysunkiem rośliny.
Należy wziąć pod uwagę: pszenicę, żyto, kukurydzę, buraki cukrowe i ziemniaki oraz specyficzne rośliny dominujące w rejonie zamieszkania uczniów.

8. Ewaluacja

1. Spośród podanych zwierząt wybierz te, które żyją w glebie i te, które z niej korzystają w pewnych okresach życia (turkuć podjadek, dżdżownica, świstak, lis, chomik, mrówki, sroka, kret). Nazwy tych zwierząt wpisz w odpowiednie kolumny tabeli.

Zwierzęta żyjące w glebie	Zwierzęta korzystające z gleby w pewnych okresach życia
	/

2. Wskaż fałszywe zdania dotyczące dżdżownicy
a. pokryta jest śluzem
b. ciało jej podzielone jest na pierścienie
c. jest pożyteczna, bo użyźnia gleby
d. jest szkodnikiem roślin uprawnych

3. Na podstawie mapy "rolnictwo" znajdującej się w Atlasie geograficznym - blok przyroda odpowiedz na pytanie:

W których regionach Polski przeważają uprawy pszenicy i buraków cukrowych, a w których przeważa uprawa żyta i ziemniaków.
Uzasadnij krótko dlaczego?

Załącznik 1.

Do dużego słoika wsyp na dno warstwę gleby żyznej, potem warstwę piasku ( żółtego). Kolejna warstwa to kilka liści i trochę trawy. Następnie delikatnie umieść na powierzchni 4-5 dżdżownic. Warstwy należy lekko nawilżyć.

Załącznik 2.
Karta obserwacji:

Imię i nazwisko obserwatorów:
Data założenia doświadczenia:
Liczba dżdżownic:
 

Data obserwacji	Temperatura otoczenia	Zachowanie dżdżownic	Zmiany w glebie	Wnioski uwagi

Opracowanie: Joanna Uchman
Żagań, Szkoła Podstawowa nr 2

Zgłoś błąd    Wyświetleń: 5603