Program Edukacji Ekologicznej "Przyszłość Ziemi moją przyszłością"

"Potrzebą ludzką jest potrzeba życia w szerszym,
twórczym sensie. Jest to potrzeba tworzenia przyszłym
pokoleniom i Ziemi sensu trwałego rozwoju, a wraz z tym
życia godnego i możliwie jak najdłuższego."
L.MICHNOWSKI I. Wstęp
Program edukacji ekologicznej jest przeznaczony dla klas I-VI szkoły podstawowej. Realizując od wielu lat treści ekologiczne na lekcjach dawnej chemii i biologii, obecnie przyrody a także zajęciach zintegrowanego nauczania w klasach młodszych zauważyłyśmy rosnące zainteresowanie uczniów ekologią i ochroną środowiska naturalnego.

Co roku duża liczba dzieci bierze udział w różnych konkursach ekologicznych, akcjach typu "Sprzątanie Świata", zbiórce pieniędzy dla bezdomnych zwierząt, zbiórce surowców wtórnych itp., pracuje aktywnie w szkolnym kole LOP. Stąd wynikła potrzeba stworzenia odrębnego programu edukacji ekologicznej dla uczniów naszej szkoły.

II. Realizacja programu
Wdrożenie programu i realizacja jego zadań odbywać się będzie podczas zajęć edukacyjnych z przyrody, l. wychowawczych, zajęć z nauczania zintegrowanego oraz w ramach szkolnego koła LOP-na zajęciach terenowych, wycieczkach. W trakcie tzw. "Zielonej Szkoły". Program ma charakter otwarty, zawiera różnorodne formy i metody pracy, można go modyfikować w zależności od potrzeb i możliwości uczniów.

III. Cele ogólne
- Rozbudzenie świadomości ekologicznej
- Uzyskanie wiadomości dotyczących ekologii i ochrony środowiska
- Uświadomienie dzieciom oddziaływania stanu środowiska na zdrowie i życie człowieka
- Aktywizacja uczniów poprzez mobilizowanie do praktycznych działań na rzecz ochrony środowiska
- Możliwość spotkań z ludźmi zajmujących się na co dzień tymi zagadnieniami

IV. Cele szczegółowe
W wyniku realizacji programu uczeń powinien:

1. Zdobyć podstawowe wiadomości dotyczące:
- Historii ochrony przyrody
- Podstawowych pojęć ekologicznych
- Charakterystyki cech populacji, biocenoz, ekosystemów
- Zależności występujących w środowisku przyrodniczym
- Zasobów przyrody ożywionej i nieożywionej
- Zanieczyszczeń powietrza, wody, gleby i ich skutkach dla środowiska i człowieka
- Form ochrony przyrody w Polsce
2. Opanować umiejętności w zakresie:
- Obserwowania środowiska przyrodniczego
- Wskazania różnorodnych metod oceny stanu środowiska
- Posługiwania się prostymi kluczami i atlasami do oznaczania roślin i zwierząt
- Sprawnego wyszukiwania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł m.in. atlasy, encyklopedie, prasa, programy komputerowe (multimedialne), Internet
- Wykonywania gazetek, plakatów, albumów, prostych prac badawczych
- Propagowanie wiedzy ekologicznej wśród młodzieży szkolnej np. apele, różne inscenizacje, artykuły do gazetki szkolnej
3. Kształtowanie postawy i zachowania proekologicznego, takie jak:
- Współodpowiedzialność za stan środowiska
- Przekonanie o konieczności zachowania środowiska dla przyszłych pokoleń
- Czynnego i aktywnego uczestnictwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska
- Wytwarzanie mody na ekologiczny styl życia
- Wyrabianie nawyku segregowania odpadów i oszczędnego korzystania surowców

V. Metody nauczania
Najbardziej wartościowymi metodami zapoznawania dzieci ze środowiskiem przyrodniczym i otaczającą rzeczywistością, kształtującymi niewątpliwie ich świadomość ekologiczną są:
metody poszukujące- obserwacja bezpośrednia i pośrednia, ćwiczenia w terenie i wycieczki metody badawcze- eksperymenty i pokazy szkolne, projektowanie metody słowne- pogadanki, dyskusje, prelekcje

VI. Formami sprawdzenia osiągnięć umiejętności i wiadomości będą:
- Konkursy
- Quizy
- Testy
- Wystawy

Ocenie jakościowej (poprzez obserwacje ucznia) podlegać będzie m.in.:
- Zaangażowanie w realizacji zadań
- Samodzielność w rozwiązywaniu problemów
- Posługiwanie się przyrządami
- Zdobywanie informacji z różnych źródeł i ich wykorzystywanie
- Udział w różnych przeciw wzięciach na rzecz środowiska
- Współpraca w grupie

VII. Ewaluacja programu
Narzędziami sprawdzającymi i badającymi zmiany między osiągnięciami a początkowymi zamierzeniami będą:
- Obserwacje uczniów
- Ankiety
- Testy
- Analiza wytworów dzieci

VIII. Bloki tematyczne do realizacji:

1. Ekologia jako nauka
- Pojęcia: ekosystem, populacja, biocenoza
- Najważniejsze fakty historyczne dotyczące ochrony przyrody w Polsce i na świecie
- Spotkanie z działaczami LOP
- Zmiany sezonowe zachodzące w najbliższym otoczeniu
- Łańcuchy pokarmowe o różnych ekosystemach

2. Przyroda wokół nas
- Znajomość fauny i flory najbliższej okolicy
- Znaczenie kontaktu z przyrodą

3. Woda naszym skarbem
- Do czego woda jest potrzebna?
- Zanieczyszczenie wód i ich skutki
- Jak oszczędzić wodę?
- Wizyta w oczyszczalni ścieków

4. Problem z odpadami
- Jak można zmniejszyć ilość śmieci?
- Opakowania przyjazne i nieprzyjazne środowisku
- Czy twój dom produkuje dużo śmieci?
- Zwiad ekologiczny - "Śmieci w okolicy"

5. Zdrowy człowiek to zdrowa przyroda
- Racjonalne odżywianie - dieta małego ucznia
- Spotkanie z pracownikami stacji Sanitarno - Epidemiologiczną
- Spotkanie z pielęgniarką Ośrodka: "Jak można zapobiegać chorobom"
- Szczepienia ochronne
- Bez nałogów - żyć zdrowo
- Mistrz zdrowego życia - test dla uczniów

6. Zwierze nie jest rzeczą
- Ustawa o ochronie zwierząt (z dnia 21.VIII 1997r.)
- Akcje mające na celu pozyskanie karmy dla bezdomnych zwierząt w schronisku w Zielonej Górze
- Nasi czworonożni przyjaciele - zwierzęta w naszych domach
- Dokarmiamy zwierzęta wolno żyjące w czasie zimy

7. Pomniki przyrody w Polsce
- Kryteria uznania obiektu za pomnik przyrody
- Ścieżka edukacyjna do wybranych pomników przyrody w Żaganiu

8. Jak ochraniamy przyrodę w Polsce
- Formy ochrony przyrody
- Wycieczka do najbliższego rezerwatu lub parku narodowego
- Chronione gatunki zwierząt lub roślin

9. Biocenoza lasów
- Lekcja w lesie
- Spotkanie z pracownikiem nadleśnictwa: "Co nam daje las"
- Stan lasów w Polsce
- Wypalanie traw

10. Obchody ważniejszych świąt ekologicznych
- Promowanie na terenie szkoły działań mających na celu ochronę środowiska poprzez obchody wybranych świąt ekologicznych:
* Dni ochrony przyrody (1-31 X)
* Dzień Ustawy o Ochronie Zwierząt (25 X)
* Listopad Miesiącem Dobroci dla zwierząt
* Światowy Dzień Ziemi (22 VI)
* Dni lasu i zadrzewień (1-31 IV)
* Światowy dzień Ochrony Środowiska (5 VI)
- Udział w akcjach promujących dane święto np. zbiórka funduszy na bezdomne zwierzęta, sprzątanie świata, zbiórka surowców wtórnych, baterii
- Wykonywanie gazetek informacyjnych
- Ciekawe inscenizacje i apele informujące o celowości obchodów świąt ekologicznych i dbanie o ochronę naszego środowiska

Załącznik nr 1 do Programu Edukacji Ekologicznej

Wymienione zagadnienia są wplatane w cykle tematyczne realizowane w nauczaniu zintegrowanym wg bloków tematycznych Programu Edukacji Ekologicznej:

Klasa I
1.Zorganizowanie akcji ekologicznej-ukwiecenie klasy kwiatami doniczkowymi.
2.Ustalenie z dziećmi zasad i reguł zdobywania sprawności "Miłośnika przyrody".
3.Formy zdrowego wypoczynku ze szczególnym uwzględnieniem roli uprawiania sportu.
4.Założenie hodowli ślimaków.
5.Wędrówki ptaków.
6.Zbieranie i przetwarzanie makulatury-akcja "Makulatura".
7.Dokarmianie zwierząt-zorganizowanie "Ptasiej stołówki".
8.Zachowanie dzieci w stosunku do zwierząt-wycieczka do ZOO.
9.Zanieczyszczenie środowiska i jego ochrona.

Klasa II
1.Segregacja odpadów.
2.Zorganizowanie w klasie "Jesiennego skarbca".
3.Fauna i flora.
4.Ustalenie działań na rzecz ochrony lasów: Co może uczeń?
5.Wycieczka do Karpacza-krajobraz górski.
6.Zdobywanie sprawności "Przyjaciel lasu".
7.Warzywa i owoce-źródło witamin.
8.Akcja "Sprzątanie Ziemi".
9.Układanie i zapisywanie prośby choinki do ludzi, by mogła dalej rosnąć w lesie.
10.Działania na rzecz przyrody.
11.Założenie hodowli fasoli.
12.Darujemy ptakom "okruchy naszego serca" - pomoc ptakom w zimie.
13.Chronimy nasz wspólny dom- Ziemię.
14.Walka ze smogiem.

Klasa III
1.Czy istnieje potrzeba ochrony lasów?- burza mózgów.
2.Co jest warunkiem dobrego zdrowia-spotkanie z higienistką szkolną.
3.Wykonanie plakatu promującego zdrowy tryb życia.
4.Porządek i bałagan w naszym środowisku.
5.Zdobywanie sprawności "Leśnika" - wycieczka do Nadleśnictwa.
6.Założenie wiosennej hodowli kwiatów cebulkowych.
7.Wiosenny turniej o ptakach "Kto wie, niech odpowie".

Załącznik nr 2

"PRZYSZŁOŚĆ ZIEMI MOJĄ PRZYSZŁOŚCIĄ"

Terminarz realizacji do Programu Edukacji Ekologicznej
 

"Potrzebą ludzką jest potrzeba życia w szerszym,
twórczym sensie. Jest to potrzeba tworzenia przyszłym
pokoleniom i Ziemi sensu trwałego rozwoju, a wraz z tym
życia godnego i możliwie jak najdłuższego."
L.MICHNOWSKI