Funkcje i zadania przedszkola wobec dziecka

Przedszkole jest jedną z wielu instytucji działających w społeczeństwie. Każda instytucja ma swoje cele, obejmujące zakres spraw, którymi się zajmuje. Dla osiągnięcia swoich celów instytucje rozporządzają różnymi środkami umożliwiającymi realizację ich zadań.

Przez zadania wyznaczone celami instytucji rozumie się czynności, które ma spełnić, a przez funkcje- skutki wywołane jej działalnością, czyli inaczej mówiąc rezultaty, efekty, wyniki tej działalności.

Zgodnie z założeniami zawartymi w "Podstawie programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych" Celem wychowania przedszkolnego jest wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi w relacjach ze środowiskiem społeczno- kulturowym i przyrodniczym.

Wynikające z powyższego celu zadania, dostosowane do potrzeb i możliwości rozwojowych dziecka, nauczyciel realizuje w ramach określonych obszarów edukacyjnych.
1. Uczyć się, aby wiedzieć, tzn., aby zdobyć narzędzia rozumowania.
2. Uczyć się, aby oddziaływać na swoje środowisko.
3. Uczyć się, aby żyć wspólnie.
4. Uczyć się, aby być.

Do zadań przedszkola należy wszechstronne wychowanie dzieci, opieka nad ich zdrowiem i bezpieczeństwem, współpraca z rodziną, ze szkołą i środowiskiem. Podkreślona jest także potrzeba pobudzenia (stymulowania) rozwoju dzieci oraz wyrównywania (kompensowania) odchyleń w tym rozwoju.

Działalność wychowawcza przedszkola polega, bowiem nie tylko na kierowaniu rozwojem dziecka i pobudzniu tego procesu, ale także wymaga pracy wyrównawczej, usuwania lub łagodzenia stwierdzonych u dzieci zaburzeń. Chcąc, zatem ukazać główne i najbardziej istotne funkcje przedszkola, należy przyjąć, że spełnia ono przede wszystkim zadania opiekuńcze, wychowawcze, wyrównawcze i społeczne.

Z istoty wychowania przedszkolnego wynika, że jego funkcje opiekuńcza, wychowawcza, wyrównawcza i społeczna są ze sobą ściśle powiązane, jedna warunkuje drugą i wszystkie razem składają się na efekty działalności przedszkola.

Przedszkole nazywa się często placówką opiekuńczo-wychowawczą, ponieważ do jego zadań obok zadań pedagogicznych, należy opieka nad dziećmi w zastępstwie rodziny, zaspakajanie ich codziennych potrzeb, czuwanie nad zdrowiem. Przedszkole ponosi także odpowiedzialność prawną za bezpieczeństwo fizyczne dzieci.

Czynności opiekuńcze wplecione w proces wychowania, wyrażają się stosunkiem nauczycielki do dzieci, obejmują różne sytuacje związane z ich trybem życia, zabawami i zajęciami. Dzieci w wieku przedszkolnym są jeszcze mało samodzielne życiowo i bardzo uzależnione emocjonalnie od otoczenia. Nauczycielka spełniając funkcję opiekuńczą wytwarza w nich poczucie bezpieczeństwa, a także okazuje gotowość pomocy, gdy czują się bezradne i natrafiają na przeszkody, z którymi same nie umieją sobie poradzić.

Podobna integracja zachodzi między wychowaniem i kształceniem. Programowi wychowania w przedszkolu podporządkowane są treści kształcenia, nie ma natomiast tak jak w szkole programu nauczania z podziałem na różne przedmioty.

Postawa opiekuńcza nauczycielki wpływa na dobre samopoczucie dziecka, zacieśnia jego więź emocjonalną z nauczycielką i stwarza atmosferę, w której może rozwijać się jego aktywność, chęć do działania i podejmowania wysiłków. Funkcję opiekuńczą powinni spełniać wszyscy pracownicy przedszkola, okazując dzieciom zainteresowanie i gotowość przyjścia z pomocą.

Kierowanie, pobudzanie rozwoju dziecka w procesie wychowania polega przede wszystkim na dostarczeniu bodźców i treści wyzwalających jego własna aktywność, potrzebę ruchu i działania w połączeniu z afirmatywnymi przeżyciami, umacniającymi dobre samopoczucie i wiarę we własne możliwości. Jeżeli chodzi o funkcje wychowawczą, to w zakresie tej funkcji nauczycielka powinna orientować się w indywidualnych możliwościach rozwojowych dzieci, (aby mogła postawić odpowiednie wymagania).
- Poznać dzieci przy współpracy z lekarzem.
- Śledzić systematycznie rozwój i obserwować dzieci podczas zabawy i zajęć zorganizowanych.
- Zorientować się wg reakcji dzieci, ich wytworów plastycznych, opowiadań, pytań, jakie czynią postępy.

Gdy dzieci wymagają specjalnych zabiegów pedagogicznych, często ukierunkowanych przez lekarza i psychologa, przedszkole podejmuje pracę wyrównawczą, kompensacyjną.

Funkcja wyrównawcza przedszkola polega z jednej strony na tworzeniu wzbogaconego środowiska wychowawczego i usuwaniu braków w rozwoju dzieci, którym środowisko domowe czy lokalne nie dostarcza właściwych po temu bodźców, które rozwijają się jednostronnie. Z drugiej strony funkcja ta obejmuje przypadki odchyleń rozwojowych wymagające specjalnych zabiegów pedagogicznych.

Z założeń programowych wynika, zatem, że przedszkole wobec dziecka spełnia przede wszystkim funkcję opiekuńczą, wychowawczą i wyrównawczą. Działalność przedszkoli w tych zakresach obejmuje także proces kształcenia i przygotowania dziecka do nauki w szkole.

Literatura:

1. Guz S.; "Koncepcje edukacji przedszkolnej: wychowania przedszkolnego", Warszawa1995.
2. Guz S.; "edukacja przedszkolna w okresie przemian", Warszawa1996.
3. Kwiatkowska M.(red.); "Podstawy pedagogiki przedszkolnej", Warszawa 1985.
4. Łada-Grodzicka A.; "ABC...Program wychowania przedszkolnego XXI wieku".
5. "Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych"
6. Sawicka A.; "Współpraca przedszkola z rodzicami", Warszawa 1991.
7. Walker D. F., Soltis J. F., "Program i cele kształcenia", Warszawa 2000.
 

Opracowanie: Anna Szczepańska
nauczyciel Szkoły Podstawowej
w Zawadach

Wyświetleń: 34688