Katalog

Krzysztof Kamiński
Pedagogika, Artykuły

Wychowawca - wychowanek. Wzajemne postawy warunkujące optymalną współpracę

- n +

Wychowawca - wychowanek. Wzajemne postawy warunkujące optymalną współpracę?

Właściwa postawa wychowawcy stanowi jeden z najistotniejszych warunków efektywnej pracy opiekuńczo - wychowawczej. Koniecznym warunkiem skuteczności wychowania jest humanistyczne podejście wychowawców do powierzonych im dzieci i młodzieży.

Zawód wychowawcy, jako zdeterminowany osobowościowo, nie powinien być dostępny dla każdego. Bariera osobowościowa tkwi w dużej mierze w percepcji. Percepcja ta powinna być ukierunkowana, jak wcześniej wspomniałem, na wartości humanistyczne, dostrzeganie tego co specyficzne i wyjątkowe w osobowości wychowanka. Wychowawcę widzieć należy jako tego, który pomaga w rozwoju sfery emocjonalnej uczniów, pomaga im w dorastaniu do indywidualnych celów. Jest to osoba o wysokim poziomie samoświadomości. Świadomości swoich uczuć pozytywnych, negatywnych i posiadająca umiejętność określania źródeł emocji, jakie pojawiają się w interakcji z wychowankami. Wychowawca winien uznać każdego za jednostkę autonomiczną, której przysługuje prawo do własnej podmiotowości. Jako wychowawca pojęcie podmiotowości rozumiem jako tworzenie warunków do takiej aktywności wychowanka, która jest inicjowana i rozwijana przez niego według jego własnych, osobistych wartości i standardów. Aktywność, którą prowadzi z własnego wyboru, obejmuje prawo szukania na własną rękę możliwych sposobów rozwiązań i prawo do własnej oceny zarówno sposobu wykonania zadania, jak i osiągniętego wyniku. W wychowaniu podmiotowym nie tylko ważna jest podmiotowość wychowanka, ale także wychowawcy. Stwarza ona szerokie pole do jego własnej aktywności, twórczości działania w zgodzie z własnymi wartościami. Miarą skuteczności pracy wychowawczej nie są cech wychowanków, lecz wysiłki i pomysłowość włożona w dostarczanie im wartościowych przeżyć.

Autentyczność, otwartość i naturalność winna cechować obie strony. Otwartość polega na tym, że ujawniamy to jak postrzegamy daną sytuację, jakie emocje i uczucia ona w nas wywołuje. Otwartość w kontaktach międzyludzkich umożliwia lepsze poznanie siebie, tworzy atmosferę zaufania i życzliwości.

Warunkiem rozumienia wychowanka jest umiejętność czytania i wczuwania się w stan emocjonalny. Taki wychowawca daje poczucie bezpieczeństwa i komfortu psychicznego. Nieodzownym warunkiem okazywania przez wychowawcę właściwej postawy wobec wychowanków jest to, iż lubi ich i jest przez nich lubiany. Wychowawca, który rozumie powierzone mu dzieci lub młodzież i okazuje im należny szacunek, uznaje je takich jakimi są naprawdę, przyczynia się do powstawania życzliwości. Wyrozumiały i przyjazny stosunek wychowawcy wobec wychowanków warunkuje życzliwe ustosunkowanie się do jego własnej osoby. Przejawianie cech uczciwości i sprawiedliwości stwarza atmosferę sympatii i zaufania. Okazywane również one będą gdy wychowawca zdaje sobie sprawę ze swych własnych niedoskonałości i nie boi się przyznać do popełnianych błędów. Wychowawca postępujący uczciwie i w sposób naturalny, tj. bez stwarzania wokół własnej osoby pozorów posiadania nadzwyczajnych zalet lub kompetencji, staje się osobą z którą zwykle młodzież identyfikuje się.

Młodzież musi widzieć możliwość realizacji swych potrzeb, aby aktywnie angażować się w życie społeczne. Wychowankowie bezwzględnie podporządkowujący się regulaminowi placówki opiekuńczo - wychowawczej, odznaczający się posłuszeństwem i pilnością, nie wymagają od swych wychowawców większego wysiłku i poświęcenia. Jest to wygodne dla wychowawców, ale można zapytać jakie korzyści mają z tego same dzieci i młodzież? W takim modelowym postępowaniu, opartym na posłuszeństwie ciężko kształtować jest takie cechy jak np. odpowiedzialność. Jednostka odpowiedzialna, kieruje się racjami obiektywnymi, jest zdolna przeciwstawić się wszelkim nieprawidłowościom, bez względu na konsekwencje. Tak więc wychowanek odpowiedzialny różni się od osoby posłusznej i można na nim polegać w sytuacjach, gdzie liczą się racje obiektywne. Taka postawa wychowanka sprzyja kształtowaniu odwagi i bezinteresowności.

Wychowankowie liczący się z realiami otaczającej rzeczywistości zachowują się z godnością, nawet w trudnych sytuacjach. Wychowankowie w postawie otwartej dalecy są od wszelkich uprzedzeń. Po prostu obiektywnie oceniają rzeczywistość. Dobre samopoczucie dzieci i młodzieży jest równie ważną cechą osobowości, o którą trzeba ubiegać się w pracy opiekuńczo - wychowawczej.

Postawa demokratyczna wychowawcy, gdzie okazuje on dzieciom i młodzieży swoje zainteresowanie i poszanowanie, sprzyja i zachęca ich do aktywności i samodzielności. Wychowawca o postawie demokratycznej włącza młodzież do współdziałania w decydowaniu, pełni rolę inicjatora i doradcy.

Jeżeli wychowawca chce żeby jego związki z innymi rozwijały się, musi dać im poznać, że ich słucha. Najlepszym dowodem na to, czy ich słucha jest jakość odpowiedzi na to, co inni mu przekazują werbalnie i niewerbalnie.

Na przygotowanie wychowawcy do pracy w placówce opiekuńczo - wychowawczej powinny składać się trzy zasadnicze elementy: wiedza, umiejętności praktyczne i określone dyspozycje osobowościowe. Wiedza stanowi o prestiżu w środowisku, jak również stanowi warunek uzyskania efektów w pracy. Na umiejętności winny złożyć się: umiejętność pracy z dziećmi, jak i umiejętność pracy nad sobą. Dyspozycje osobowościowe, które powinien posiadać wychowawca, powinny mu umożliwić prawidłowe, życzliwe relacje z wychowankami oraz rodzicami wychowanków.

Aby właściwie pełnić zawód wychowawcy, trzeba mieć pogodne usposobienie, posiadać życzliwość, zainteresowanie i poczucie odpowiedzialności za losy dziecka.

 

Opracowanie: Kamiński Krzysztof
Internat Zespołu Szkół Budowlanych
w Kętrzynie

Wyświetleń: 3407


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.