Katalog

Urszula Franek
Zajęcia przedszkolne, Referaty

Kształtowanie poczucia piękna poprzez kontakt dziecka ze sztuką

- n +

Kształtowanie poczucia piękna poprzez kontakt dziecka ze sztuką

Przedszkole zapoznaje dzieci z różnymi dziedzinami sztuki. Jest to głównie sztuka, którą tworzą artyści dla małych odbiorców. Są to utwory literackie i ilustracje w książkach dla dzieci, zabawki i gry stolikowe w artystycznym wykonaniu. Mogą to także być instrumentalne utwory muzyczne, piosenki, tańce i zabawy rytmiczne, audycje radiowe, przeźrocza na taśmie filmowej a także utwory przeznaczone dla teatru kukiełkowego i teatrzyku cieni.

Wrażeń estetycznych dostarcza dziecku także otaczająca technika oraz artystyczne i użytkowe przedmioty, z którymi styka się ono w życiu codziennym. Ważne jest, aby dzieci mogły już we wczesnym okresie życia zapoznać się z niektórymi cennymi dziełami sztuki rodzinnej. Dla dziecka przystępne będą jednak tylko pewne, wybrane dzieła malarstwa czy utwory muzyczne. Z przeprowadzonych badań wynika iż dziecko jest podatne na oddziaływanie dawnej sztuki prymitywnej i twórczości ludowej. Największym zainteresowaniem dzieci cieszą się obrazy charakterze realistycznym. Dziecko jednocześnie poddaje się oddziaływaniu sztuki współczesnej, a zwłaszcza malarstwa, które pociąga je żywą kolorystyką.

Przeżycia u dzieci będą bogate wtedy, gdy będą im udostępniane dzieła odznaczające się ciekawą dla nich treścią, żywą akcją, opartą na realnych i fantastycznych wydarzeniach. Dzieci ulegają oddziaływaniu formy plastycznej, muzyki, słowa lecz ich uwagę przyciąga przede wszystkim treść. Wytwory sztuki, z którymi dziecko obcuje, powinny mieć dużą wartość artystyczną.

Płaszczyzna kontaktu ze sztuką, którą przedszkole może swoim wychowankom udostępnić jest zatem bardzo szeroka. Dlatego też ważna jest konieczność starannego przemyślenia warunków odbioru różnych wrażeń przez dziecko. Zarówno zmęczenie, jak i nuda niszczą przeżycia estetyczne. Trzeba pamiętać, że organizm dziecka łatwo prowadzi do wzmożenia pobudliwości i przemęczenia jego układu nerwowego. Wywierają one zawsze duży wpływ zarówno na wyobraźnię i uczucia dziecka, jak też na przebieg różnych procesów fizjologicznych. Widowiska teatralne, audycje radiowe, dostarczają silniejszych bodźców, na które dzieci reagują w sposób bezpośredni, natychmiastowy, nierzadko przez okrzyki i gestykulacje. Taka reakcja rozładowuje w dużym stopniu napięcie dziecięcych uczuć.

Wychowanie przez sztukę opiera się w przedszkolu na metodach właściwych dla danego jej rodzaju. Jedna z tych metod polega na umożliwianiu dzieciom samodzielnego poszukiwania kontaktu ze sztuką, co jednak w wieku przedszkolnym daje się osiągnąć tylko w dziedzinie plastyki. Inne opierają się na zamierzonym oddziaływaniu wychowawczym bądź w zakresie odbioru sztuki przez dziecko, bądź w drodze odtwarzania przez nie z własną ekspresją utworów artystycznych. Można jeszcze wyróżnić metodę polegającą na inicjowaniu działalności dziecka dla której dany rodzaj sztuki lub określony utwór stanowi inspirację. Chodzi tu głównie o zabawy udramatyzowane, twórczość plastyczną, wykonywanie przez dzieci różnych przedmiotów. Na przykład bezpośrednio po wysłuchaniu utworu muzycznego dzieci mogą wyrazić charakter melodii za pomocą malowania farbami jasnego i ciemnego koloru. Ważne jest udostępnianie dzieciom sztuki plastycznej. Przedmiotem zainteresowań dziecka w tej dziedzinie jest malarstwo, fotografia, zwłaszcza kolorowa, estetycznie wykonane zabawki, gry dydaktyczne oraz przedmioty artystyczne i wytwory sztuki ludowej. Blisko i na co dzień obcują dzieci przede wszystkim z ilustracją w książkach przeznaczonych dla swego wieku. Z architekturą i rzeźbą mogą się dzieci zetknąć w najbliższym środowisku, poznając obiekty dawnego i współczesnego budownictwa. Małe dziecko nie jest jeszcze dojrzałe aby z własnej inicjatywy szukało kontaktu ze sztuką. Przedszkole może jednak tę cechę rozwijać. Dlatego więc w przedszkolu powinny znajdować się dzieła i przedmioty artystyczne, które będzie mogło swobodnie oglądać, dzieląc swoje wrażenia z rówieśnikami, albo bawić się, mając dostęp do ładnie wykonanych gier dydaktycznych, zabawek ludowych itp. Dzieła malarstwa poznają dzieci zazwyczaj w postaci reprodukcji. Powinny to być jednak reprodukcje bardzo dobre pod względem technicznym i stosunkowo dużych rozmiarów. Najlepiej, gdy są wybrane z teki, malarstwa przeznaczonego dla przedszkoli, czy też z innych wydawnictw. Powinny być zarazem interesujące dla dziecka. Reprodukcje malarstwa powinny być zmieniane, ale nie za często. Oglądane przez dłuższy czas mogą pozostawić w wyobraźni i przeżyciach dzieci trwałe ślady. Reprodukcje malarstwa, które już dzieci poznały można włączyć do "kącika książki", gdzie będą je mogły, gdy zechcą, ponownie oglądać. Bliska i znajoma treść dzieł artystycznych sprzyja również kształtowaniu się u dziecka bardziej świadomych upodobań i ocen estetycznych. Znane już dzieciom reprodukcje można też uzyskać do dekoracji klatki schodowej, korytarza. Pożądane jest gromadzenie przez dzieci starsze różnych obrazków, kolorowych fotografii w których dzieci odkrywałyby nowe dla siebie rzeczy, przedstawione w sposób dla nich czytelny. Mogą t obyć również albumy poświęcone strojom ludowym i haftom, wycinankom itp.

Organizując dzieciom samodzielny odbiór sztuki, nauczycielka nawiązuje z nim okolicznościowe kontakty. Będą one polegały na jej włączaniu się do rozmów dzieci, dawaniu odpowiedzi na ich pytania, pomocy w analizowaniu poszukiwanej ilustracji, zachęcaniu dzieci wykazujących mało zainteresowania do obejrzenia reprodukcji, albumów.

Ważne jest pośrednictwo nauczycielki w odbiorze sztuki przez dzieci. Wspólne przeżycia zacieśniają więź między nią i dziećmi, a wzajemna wymiana wrażeń umożliwia im dostrzeżenie różnych przejawów piękna. Metoda ta będzie się opierała na zaplanowanych formach pracy wychowawczej, obejmując pokazy i związane z nimi krótkie obserwacje oraz rozmowy z kilkorgiem dzieci lub z całą grupą.

Przeżycia estetyczne pozwalają także rozwijać i nasycać wyobraźnię dzieci treściami, które są dla nich jeszcze mało określone i dalekie.

Zacieśnienie łączności ze sztuką i pogłębianie jej wpływu na codzienne życie dziecka dokonuje się w toku jego własnej działalności, zabawy. Ilustracje, eksponaty sztuki plastycznej są dla dzieci bodźcem zachęcającym do wykonania książeczek, albumów itp.

Wyobraźnia dziecka inspirowana pod wpływem sztuki może znaleźć wyraz przy wykonywaniu znaczków rozpoznawczych do szatni, afiszów na zabawę, obrazków na taśmę do zabawkowego kina, kukiełek i sylwetek do własnych teatrzyków, prezentów dla różnych osób, rekwizytów do pokoju lelek itp.

Przeżycia estetyczne, które powstają u dziecka w zetknięciu z różnymi rodzajami sztuki i wrażenia wywołane oglądaniem przedmiotów artystycznych znajdują odbicie w jego własnej twórczości plastycznej.

Za pomocą rysunku, lepienia, wycinania, dzieci chętnie ilustrują treść znanych sobie opowiadań, baśni, piosenek, scen z audycji itp.
 

Opracowanie: Urszula Franek

Wyświetleń: 1819


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.