Zabawa i dzieci

Jak wielką rolę w życiu dziecka odgrywa zabawa, każdy z nas dorosłych zdaje sobie z tego doskonale sprawę. Wystarczy przypomnieć sobie własne zabawy, gdy bawiliśmy się z kolegami zatracając poczucie czasu, zafascynowani coraz to nowymi pomysłami. Nie raz były to różne dziwne miejsca, tylko nam wiadome. A teraz zobacz - jest zupełnie inaczej. Denerwują nas chichoty, bieganie dzieci, bałagan powstający podczas zabawy. Przez cały czas zastanawiamy się, kalkulujemy. Już zapomnieliśmy czym były dla nas zabawy na strychu, w krzewach, na łące, dzielne wycieczki bez wiedzy dorosłych, jacy wtedy czuliśmy się samodzielni, odważni, dorośli...

Podczas zabaw dziecięcych możemy zaobserwować niesamowitą wręcz pomysłowość dzieci. Ich zaangażowanie jest tak duże, że zacierają się wszelkie granice.

Zabawa jest naturalnym sposobem uczenia się, stanowi też źródło ujścia minionych przykrości i złych przeżyć. Na tym polega jej terapeutyczna rola. Jaka szkoda, że nie rozumieją tego wszyscy dorośli, którzy podczas zabawy z dzieckiem usiłują być dzieckiem, narzucają im własne zasady, prześcigają się w pomysłach. Musimy uzmysłowić sobie, iż dzieci nie mają poczucia wygranej i przegranej w zabawie. Są to pojęcia narzucone przez dorosłych. Nie rzadko wtrącanie się w zabawę dorosłego kończy ją. W zabawie najważniejsza jest przyjaźń.

Spójrzmy o ile radośniejsze są biegające, krzyczące, ubrudzone dzieciaki od tych, które smętnie maszerują obok babuni czy mamy. Zabawy z rówieśnikami nie zastąpi żaden dorosły.

Zabawa bez wątpienia jest to najważniejszy okres w życiu dziecka. W placówkach takich jak przedszkole czy szkoła trudno dziecku pozwolić na zupełną swobodę i spontaniczność, jednak przez umiejętnie ukierunkowaną zabawę rówieśniczą możemy wiele osiągnąć. Są to przede wszystkim zabawy integrujące grupę, a równocześnie podkreślające indywidualną osobę dziecka. Wszyscy są tu najważniejsi. Zabawy zachęcają do samodzielnego odkrywania znanych prawd, zapraszają do kontynuowania poznanych historii, uczą samoakceptacji i akceptacji bliźnich, empatii, inspirują do marzeń i doświadczeń, uczą odpowiedzialności za siebie i za grupę.

Podczas zabaw, co jest niezwykle ważne, dzieci uczą się pierwotnego sposobu porozumiewania się, jakim jest tzw. "mowa ciała" oraz kontaktów emocjonalnych, rozwijają swoje zdolności, kształtują tożsamość i budują konieczny w życiu szacunek dla siebie. Powstają zręby późniejszego, dorosłego świata. Poobserwujmy bawiące się dzieci - jedne to urodzeni przywódcy, znający swoją wartość dyktatorzy, inne - lubią słuchać, podporządkowują się zarządzeniom. Następuje też, wbrew feministkom, wyraźny podział na role, nie narzucany lecz naturalny.

Niestety, dorośli sami zaburzają świat dziecka, poprzez udostępnianie pełnych przemocy, nienawiści bajek i filmów, a później się dziwią wzrastającej fali przestępczości i bestialstwa wśród nastolatków. Muszę również zwrócić uwagę na upadek moralności, pogardę dla uczuć patriotycznych i zasad religijnych, brak autorytetów i celów. Żadne nasze pokolenie nie dorastało dotąd w takim chaosie. Można parafrazować - takie społeczeństwo jakie jego dzieci chowanie.

- Maria Piszczek Terapia zabawą. Terapia przez sztukę. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno - Pedagogicznej MEN, Warszawa 1997
- Weronika Sherborne Ruch rozwijający dla dzieci, PWN, Warszawa 1997
 

Opracowanie: Danuta Gulcz
pedagog - rewalidator
Przedszkole nr 10 z oddziałami integracyjnymi
w Gnieźnie

Wyświetleń: 857