Katalog

Maria Prusinowska
Biologia, Konkursy

Znam i dbam o swój organizm - regulamin szkolnego konkursu wiedzy o człowieku

- n +

Regulamin szkolnego konkursu wiedzy o człowieku "Znam i dbam o swój organizm"

Poziom nauczania: klasa II i III gimnazjum

Cele konkursu:
- przekazanie wiedzy o budowie organizmu ludzkiego i zasadach jego funkcjonowania
- kształtowanie właściwych postaw wobec zdrowia
- zachęcanie uczniów do stałego pogłębiania wiedzy
- wdrażanie do zdrowej rywalizacji, wyrabianie odwagi, opanowania i kulturalnego zachowania wobec współzawodników
- rozwijanie zainteresowań uczniów
- wyrabianie umiejętności współpracy w zespołach, skutecznego komunikowania się z innymi członkami zespołu

Metody:
Gry dydaktyczne:
- "prawda - fałsz"
- "statki"
- "jeden z dziesięciu"

Środki dydaktyczne:
- zestaw pytań do gry "prawda - fałsz" - zadania na małych kartkach
- plansze do gry "statki" - wypełniona statkami i pusta
- pytania do gry "statki"
- pytania do gry "jeden z dziesięciu"
- listki jako szanse
- kartoniki z numerami drużyn

Przebieg konkursu:
Konkurs składa się z trzech etapów:
- etap pierwszy - eliminacje
- etap drugi - półfinał
- etap trzeci - finał

Eliminacje:

Eliminacje odbywają się na jednej z lekcji biologii. Prowadzi je nauczyciel biologii, jest też ekspertem. Biorą w nich udział wszyscy uczniowie poszczególnych klas II i III gimnazjum. Odbywa się na zasadzie gry dydaktycznej "prawda - fałsz".
Uczniowie dobierają się w dowolny sposób w drużyny 4-osobowe, wybierają spośród siebie tzw. kapitana i tzw. zastępcę. Pod tablicą stoją dwa krzesła - jedno jest podpisane "prawda", drugie "fałsz". Na ławce blisko tablicy leżą małe karteczki - na każdej z nich znajduje się jedno zdanie oznajmujące - prawdziwe lub fałszywe.
Każda drużyna zdobywa punkty w następujący sposób:

Jeden z członków drużyny losuje pytanie wybierając dowolną karteczkę. Czyta cicho pytanie, chwilę się zastanawia (10 sek.) i jeżeli uważa, że zawarte na karteczce zdanie jest prawdą - siada na krześle "prawda", jeżeli zaś uważa je za niezgodne z prawdą - siada na krześle "fałsz". Następnie czyta głośno pytanie kierując je do swojej drużyny, która naradza się 10 sekund i kapitan udziela odpowiedzi - prawda lub fałsz. Gdy kapitan jest na krzesełku odpowiada w imieniu drużyny zastępca. Jeżeli padły dwie prawidłowe odpowiedzi (gracza i drużyny) - grupa uzyskuje 2 punkty. Gdy padła tylko jedna prawidłowa odpowiedź (gracza lub drużyny) - uzyskują jeden punkt, w przypadku pomyłki gracza i drużyny - 0 punktów.

Czas eliminacji: 45 minut.

Do półfinału przechodzi drużyna, która uzyskała najwyższą liczbę punktów (lub np. 2 najlepsze w przypadku klas pojedynczych).

Przykładowe pytania do gry "prawda - fałsz":
- Żółć jest produkowana przez wątrobę.
- W jelicie grubym następuje wchłonięcie wody.
- Do gruczołów dokrewnych należą gruczoły: potowe, łojowe, mleczne.
- Neuron to inaczej komórka nerwowa.
- Wydech odbywa się pod wpływem skurczu mięśni międzyżebrowych i przepony.
- Wyrostek robaczkowy znajduje się między jelitem grubym a odbytem.
- Nasieniowody to przewody łączące jajniki z macicą.
- Małżowina uszna to element ucha środkowego.
- Komórki krwi powstają w szpiku czerwonym.
- Mięsień dwugłowy ramienia jest zginaczem.
- Krwinki czerwone biorą udział w krzepnięciu krwi.
- Składnikami energetycznymi są: węglowodany i tłuszcze.
- Do gruczołów dokrewnych należą: grasica, trzustka, tarczyca.
- Wymiana gazowa wewnętrzna zachodzi w płucach.
- Skóra bierze czynny udział w wytwarzaniu witaminy D.
- Rzepka to kość kończyny górnej.
- Szczepionka to gotowe przeciwciała podawane choremu.
- Zapłodnienie następuje w macicy.
- W czasie snu serce człowieka uderza około 60 razy na minutę.
- U chłopców w okresie dojrzewania rozrastają się barki.
- Osobie z grupą krwi AB można przetoczyć krew dowolnej grupy.
- Narządem smaku są tzw. kubki smakowe.
- W żołądku powstaje, oprócz enzymów, kwas octowy.
- Erytrocyty to inaczej płytki krwi.
- Trzustka produkuje hormon - adrenalinę.
- Serce zbudowane jest z tkanki mięśniowej gładkiej.
- Móżdżek umożliwia utrzymanie właściwej postawy ciała.
- Leukocyty to inaczej krwinki białe.
- Miesiączka trwa u kobiety dojrzałej około 1 miesiąca.
- Adrenalina jest produkowana przez nadnercza.
- Plemniki to żeńskie komórki rozrodcze.
- Błona bębenkowa oddziela ucho środkowe od zewnętrznego.
- Woda stanowi około 20% masy ciała człowieka.
- Źrenica to otwór w środku tęczówki.
- Staw kolanowy jest przykładem stawu panewkowego.
- W tętnicach płynie krew z serca na obwód.
- Przewody wątroby i trzustki uchodzą do dwunastnicy.
- Rdzeń kręgowy to element obwodowego układu nerwowego.
- Pępowina ma za zadanie uniemożliwiać zarodkowi przemieszczanie się w łonie matki
- Narząd równowagi znajduje się w uchu środkowym
- Miażdżyca to choroba spowodowana odkładaniem się cholesterolu w naczyniach krwionośnych.
- Dalekowzroczność to wada wzroku polegająca na nieprawidłowym widzeniu barw.
- Polucje to inaczej zmazy nocne.
- Gruczoły potowe pełnią rolę termoregulacyjną.
- Przełyk to przewód łączący płuca z tchawicą.
- Niedobór witaminy D powoduje u dzieci krzywicę.
- Wchłanianie strawionego pokarmu odbywa się w jelicie cienkim.
- Owulacja to inaczej miesiączka.
- Struny głosowe znajdują się w tchawicy.
- Jajowody to przewody łączące jajniki z macicą.
- Łożysko zaopatruje płód w tlen i substancje odżywcze.
- Odruchy bezwarunkowe są nabyte, wyuczone, zmienne.
- Plemnik jest dużo większy od komórki jajowej.
- Zwichnięcie stawu należy samodzielnie nastawić.
- Anemia jest chorobą wynikającą ze zbyt małej ilości erytrocytów.
- Wody płodowe mają za zadanie odżywiać płód.
- Wszystkie kości czaszki są ze sobą połączone nieruchomo.
- Wydzielanie śliny na widok cytryny jest odruchem bezwarunkowym.
- Dziewczęta w okresie dojrzewania przechodzą mutację głosu.
- Kosteczki słuchowe to: młoteczek, kowadełko, trąbka.
- Ciąża to moment wydostania się płodu na świat.
- Nagłośnia zabezpiecza krtań przed dostaniem się do niej powietrza.
- Mięśnie poprzecznie - prążkowane tworzą muskulaturę ciała.

Półfinał:
Półfinał odbywa się na zajęciach pozalekcyjnych, biorą w nim udział członkowie drużyn, które wygrały eliminacje. Odbywa się na zasadzie gry dydaktycznej "statki", prowadzącym i ekspertem jest nauczyciel biologii. Uczestnicy dobierają się w dowolny sposób w drużyny 2-osobowe, wybierają kapitana (osobę, która po naradzeniu udziela odpowiedzi).

Na tablicy narysowana jest plansza do gry w "statki". Prowadzący ma drugą planszę, na której narysowane są statki:
-trzy- tzw. 6-masztowce
-pięć- tzw. 5-masztowców
-sześć- tzw. 4-masztowców
-siedem- tzw. 3-masztowców
-siedem- tzw. 2-masztowców
pięć- tzw. 1-masztowców
Każdy statek ma swój numer, każdemu z nich przyporządkowane jest pytanie o różnym stopniu trudności.

Każda drużyna zdobywa punkty w następujący sposób:

Drużyna naradza się i kapitan podaje punkt na planszy. Jeżeli trafił w jakiś statek, prowadzący odczytuje przyporządkowane mu zadanie. Gdy kapitan udzieli poprawnej, wyczerpującej odpowiedzi (10 sekund na naradę) - drużyna zyskuje tyle punktów, ile masztów liczył trafiony statek. W przypadku braku pełnej odpowiedzi drużyna nie otrzymuje punktów i o ten sam statek może walczyć inna drużyna, pod warunkiem, że trafi w inną część tego statku. Jeżeli drużyna nie trafi w statek - nie zyskuje punktów.
Czas półfinału: 60 minut lub "trafienie" wszystkich statków.
Do finału przechodzi 5 drużyn, które uzyskały najwięcej punktów (10 osób).

Przykładowa plansza i zastaw pytań do gry "statki":



1-masztowce (zadania za 1 punkt):
1. W której części układu pokarmowego następuje wchłanianie strawionych składników?
2. Gdzie znajdują się struny głosowe?
3. Ile wynosi puls człowieka w stanie spoczynku?
4. Podaj przykład odruchu bezwarunkowego.
5. Jak nazywają się komórki wrażliwe na smak substancji, gdzie występują?

2-masztowce (zadania za 2 punkty):
6. Ile siekaczy ma zdrowy człowiek?
7. Krew jakiej grupy może przyjąć osoba posiadająca krew grupy B?
8. Wymień dwa gruczoły trawienne.
9. Jak nazywają się obiegi krwi u człowieka?
10. Na czym polega rola jelita grubego (2 funkcje)?
11. Wymień rodzaje zębów u człowieka.
12. Z czego składa się centralny układ nerwowy?

3-masztowce (zadania za 3 punkty):
13. Jak nazywają się kosteczki słuchowe?
14. Wymień rodzaje naczyń krwionośnych.
15. Zawartością jakich substancji różni się powietrze wdychane od wydychanego?
16. Jakie substancje przenosi krew (3)?
17. Wskaż u siebie trzy stawy zawiasowe.
18. Wymień rodzaje tkanki mięśniowej.
19. Jak nazywają się komórki światłoczułe?

4-masztowce (zadania za 4 punkty):
20. Wymień 4 składniki krwi, opisz rolę jednego z nich.
21. Wymień cztery kości mózgoczaszki.
22. Wymień cztery cechy płciowe trzeciorzędowe żeńskie.
23. Wymień cztery różnice między komórką jajową a plemnikiem.
24. Wymień elementy układu moczowego.
25. Wymień cztery mięśnie kończyn.

5-masztowce (zadania za 5 punktów):
26. Wymień budulcowe, energetyczne i regulujące składniki odżywcze.
27. Wymień pięć pokarmów, których spożywanie grozi zwiększonym poziomem cholesterolu.
28. Wymień pięć chorób towarzyszących otyłości.
29. Wymień pięć zmian zachodzących u chłopców w okresie dojrzewania.
30. Wymień pięć hormonów produkowanych przez organizm człowieka.

6-masztowce (zadania za 6 punktów):
31. Wymień sześć kości kończyny górnej.
32. Wymień sześć odcinków układu pokarmowego (poczynając od góry).
33. Wymień sześć gruczołów dokrewnych.

Finał:

Finał odbywa się na zajęciach pozalekcyjnych, bierze w nim udział pięć drużyn, które wygrały półfinał - 10 osób. Każdy zawodnik zdobywa punkty dla siebie. Finał odbywa się na zasadzie teleturnieju "Jeden z dziesięciu". Prowadzącym i ekspertem jest nauczyciel biologii.

W etapie pierwszym finału każdy uczestnik ma trzy szanse (listki). Prowadzący zadaje pytania po kolei każdemu zawodnikowi, dla każdego przeznaczone są dwa pytania. Czas na zastanowienie - 5 sekund, liczy się pierwsza odpowiedź. Nieprawidłowa odpowiedź oznacza utratę szansy. Do etapu drugiego przechodzą uczniowie, którzy zachowali co najmniej dwie szanse.

W etapie drugim uczestnicy pytani są aż do momentu, kiedy trzy osoby zostaną z co najmniej jedną szansą. Osoba, która odpowie prawidłowo wyznacza do odpowiedzi wybranego przez siebie zawodnika.

W etapie trzecim każda szansa zachowana z poprzednich etapów to jeden punkt. Ponadto każdy zawodnik ma trzy nowe szanse, które traci za nieprawidłową odpowiedź. Za poprawną odpowiedź uczeń zyskuje10 punktów, jeżeli zaś wyznaczy sam siebie i odpowie prawidłowo - uzyskuje 20 punktów. Pytania kierowane są najpierw do wszystkich zawodników. Odpowiada ten, kto się pierwszy zgłosi. Zawodnik, który trzy razy zgłosi się jako pierwszy i udzieli poprawnej odpowiedzi, ma prawo wyznaczać osobę do odpowiedzi na kolejne pytanie. Wygrywa ten uczestnik, który uzyska najwyższą liczbę punktów.

Przykładowy zestaw pytań do gry "Jeden z dziesięciu":

1. Jaką rolę pełnią erytrocyty?
2. Wskaż u siebie kość strzałkową.
3. Co to są jajowody?
4. Podaj przykład odruch warunkowego.
5. Gdzie znajduje się narząd równowagi?
6. Wymień grupy krwi u człowieka.
7. Jaką rolę pełni żółć?
8. Wymień budulcowe składniki odżywcze.
9. Gdzie występują struny głosowe?
10. Jak nazywa się pierwszy odcinek układu oddechowego?
11. Jak nazywa się najgrubsza tętnica u człowieka?
12. Która kość czaszki połączona jest z pozostałymi stawem?
13. Jaka witamina powstaje w skórze pod wpływem promieni słonecznych?
14. Dokąd uchodzi przewód wątroby?
15. Co to jest szczepionka?
16. Podaj przykład stawu zawiasowego.
17. W której części układu rozrodczego następuje zapłodnienie?
18. Co to jest źrenica?
19. Jak nazywają się krwinki odpowiedzialne za krzepnięcie krwi?
20. Ile trwa miesiączka u dojrzałej kobiety?
21. Jaki dwa pierwiastki są niezbędne dla zdrowia zębów?
22. Wymień energetyczne składniki pokarmowe.
23. Ile zębów ma dorosły człowiek?
24. Jaką rolę spełnia wyrostek robaczkowy?
25. Jak nazywają się komórki rozrodcze żeńskie?
26. Jaką rolę pełnią siekacze?
27. Jakie są skutki niedoboru krwinek czerwonych?
28. Jaką rolę pełnią wody płodowe?
29. Zawartością jakich gazów różni się powietrze wdychane od wydychanego?
30. Ile wynosi puls u człowieka w spoczynku?
31. Podaj przykład mięśnia - zginacza.
32. Na czym polega mutacja głosu?
33. Jaki konsekwencje może powodować brak witaminy A?
34. Krew jakiej grupy może przyjąć osoba z grupą krwi A?
35. Jaką rolę pełnią gruczoły łojowe?
36. Jakie kości tworzą klatkę piersiową?
37. Jaką rolę spełnia ślina?
38. Co to jest surowica?
39. Ile zębów mlecznych wyrasta dziecku?
40. Na czym polega rola krwinek białych?
41. Co to są polucje?
42. Czym zajmuje się immunologia?
43. Z jakiej tkanki zbudowane jest serce człowieka?
44. Jak nazywają się kości, z których zbudowany jest kręgosłup?
45. Na czym polega rola nerek?
46. Wymień regulujące składniki odżywcze.
47. Jaką rolę pełni nagłośnia?
48. Gdzie powstają krwinki czerwone?
49. Jak nazywa się wada wzroku polegająca na nie rozróżnianiu barw?
50. Co to jest owulacja?
51. Jak nazywają się komórki wrażliwe na smak?
52. Podaj przykład mięśnia - prostownika.
53. Co to są przeciwciała?
54. Z jakich kości składa się obręcz barkowa?
55. Jaką rolę pełni pępowina?
56. Ile żeber ma człowiek?
57. Jak inaczej nazywa się obieg mały krwi?
58. Jaki kwas powstaje w żołądku?
59. Na czym polega złamanie otwarte?
60. Z ilu części składa się serce człowieka?
61. Ile kłów ma zdrowy człowiek?
62. Co to jest antygen?
63. W której części przewodu pokarmowego następuje wchłanianie pokarmu?
64. Osoba z jaką grupą krwi jest uniwersalnym biorcą?
65. Podaj przykład stawu panewkowego.
66. Co to jest receptor?
67. Jak nazywa się narząd równowagi u człowieka?
68. Jaką rolę pełni łożysko?
69. Podaj przykład węzła chłonnego.
70. Jak nazywa się gruczoł dokrewny występujący w głowie?
71. Jaką rolę spełnia jelito grube?
72. Gdzie znajduje się rdzeń kręgowy?
73. Jak nazywa się męski hormon płciowy?
74. Jaką rolę pełnią gruczoły potowe?
75. Od czego zależy wielkość źrenicy?
76. Podaj przykład narządu, w którym występują mięśnie gładkie.
77. Na czym polega rola małżowiny usznej.
78. Wymień rodzaje naczyń krwionośnych.
79. Ile średnio waży mózg człowieka?
80. Wymień trzy gruczoły dokrewne.
81. Co to jest synapsa?
82. Co to jest dwunastnica?
83. Jak nazywa się białko występujące w erytrocytach?
84. Jakie kości tworzą miednicę?
85. Co to jest ciśnienie krwi?
86. Jak inaczej nazywa się komórka nerwowa?
87. Jakie konsekwencje powoduje niedobór witaminy D?
88. Co dzieje się z powietrzem w górnych drogach oddechowych?
89. W której części ciała występują kosteczki słuchowe?
90. W jakim kierunku płynie krew w tętnicy?
91. Jak nazywają się komórki światłoczułe?
92. Na czym polega choroba zwana anemią?
93. Który gruczoł produkuje adrenalinę?
94. Czym spowodowana jest choroba zwana miażdżycą?
95. Jak nazywają się kosteczki słuchowe?
96. Jak nazywa się choroba polegająca na braku krzepliwości krwi?
97. Jaką rolę spełnia insulina?
98. Jak nazywa się część zęba wystająca ponad dziąsło?
99. Jaką rolę pełnią pręciki występujące w siatkówce oka?
100. Czym jest i jaką rolę spełnia pępowina?
101.Na czym polega transfuzja krwi?
102.Jak nazywa się barwnik występujący w skórze i włosach?
103.Co to są aminokwasy niezbędne?
104.Z ilu kręgów składa się odcinek szyjny kręgosłupa?
105.Na czym polega dializa krwi?
106.Jakich soczewek powinna używać osoba krótkowzroczna?
107.Brak jakiej witaminy zaburza krzepnięcie krwi?
108.Na czym polega konflikt serologiczny?
109.Na czym zdolność akomodacji oka?
110.Wymień dwa hormony produkowane przez trzustkę.
111.Co to jest lordoza?
112.Czym spowodowane są "zakwasy"?
113.Jaką rolę pełnią czopki występujące w siatkówce oka?
114.Jaki pierwiastek jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy?
115.Na czym polega anoreksja?
116.Na czym polega rola ptialiny?
117.W jakich jednostkach wyraża się wartość energetyczną pokarmu?
118.Jaką długość ma jelito cienkie człowieka?
119.Jak nazywa się hormon produkowany przez tarczycę?
120.Jaką rolę pełni trąbka Eustachiusza?
 

Opracowanie: Maria Prusinowska

Wyświetleń: 3783


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.