Katalog

Agnieszka Kostrzewa-Maniak
Różne, Referaty

Stres - zagrożenia i profilaktyka. Referat do wykorzystania na spotkaniach z rodzicami

- n +

Stres - zagrożenia i profilaktyka

1. Stres - przyczyny i jego skutki

Stres to przeciwieństwo spokoju i poczucia odprężenia. Bez stresu nie byłoby życia - twierdził na początku XX wieku słynny jego badacz kanadyjski fizjopatolog Haus Selye.

Pod wpływem stresu pozostajemy wszyscy - choć jedni częściej, inni rzadziej. Często od nas samych zależy, czy dana sytuacja nosi znamiona zagrożenia. To, co dla jednego człowieka stanowi zagrożenie, dla innego może być przyjemnym urozmaiceniem. I tak dla jednych egzamin graniczy z końcem świata, dla innych jest tylko zadaniem; dla jednych porażka jest bodźcem do działania, inni porażkę przepłacają depresją. A więc różnym stanom napięcia spowodowanym przez stres odpowiadają odmienne postawy i emocje:
- Bardzo niskiemu napięciu towarzyszy, brak motywacji do działania, uczucie beznadziejności, bierność.
- Średniemu napięciu towarzyszy: zapał do pracy, twórcze myślenie, nastawienie na sukces, entuzjazm, dążenie do samorealizacji.
- Bardzo wysokiemu napięciu towarzyszy: zdenerwowanie, zmęczenie, kłopoty z pamięcią, koncentracją, skłonność do gniewu lub płaczu, zniechęcenie, niepokój lub lęk.

W realizacji życiowych celów - potrzebne jest takie napięcie, żeby nie być obojętnym, ani się nadmiernie nie spalać. Optymalny dla sprawnego funkcjonowania większości ludzi jest zatem stan średniego napięcia, który motywuje, mobilizuje do działania, wpływa na zwiększenie efektywności. Obecnie żyjemy coraz szybciej i intensywniej, zwiększa się więc lista bodźców stresujących. Stresuje nie tylko choroba, zmiana szkoły, brak pieniędzy, przeprowadzka, nadmiar pracy lub jej utrata, ale sytuacje zdawałoby się przyjemne i radosne takie jak: ślub, wielka wygrana, a nawet miłość. Stres może wyrządzić wiele szkody, ale może być również ważnym czynnikiem mobilizującym. I dlatego warto pamiętać, że pewien jego poziom jest bowiem niezbędny, gdyż chroni przed uczuciem zmęczenia, znudzenia i znużenia oraz wyzwala siłę do działania i podejmowania wyzwań. Jeśli jednak przybiera na sile i przekracza granicę, powyżej której napięcie staje się nie do zniesienia, to nie wolno lekceważyć jego objawów, gdyż może on nie tylko utrudnić realizację planów, ale i zachwiać naszym zdrowiem.

Nie jesteśmy więc w stanie uniknąć stresu, ale możemy go kontrolować i nauczyć się z nim żyć oraz zapobiegać jego niszczącym skutkom zwracając szczególną uwagę na styl życia oraz zachowanie równowagi fizycznej i psychicznej.

Oto kilka metod, które pomagają zwalczać objawy napięcia i można je stosować w naturalnych sytuacjach życiowych:
- Dbaj o dobre samopoczucie, gdyż sprzyja ono zdrowiu i zwiększa odporność na stres.
- Dystansuj się od przykrych przeżyć, nie zadręczaj się drobnymi potknięciami.
- Dostarczaj swojemu ciału jak najwięcej przyjemności, rano pogimnastykuj się przy otwartym oknie, głęboko pooddychaj przez 2 - 3 minuty.
- Na każdy dzień przygotuj sobie zajęcie, które da ci chwilę prawdziwego szczęścia; może to być dobra książka, ulubiona muzyka, komedia, zabawa z dziećmi, ćwiczenia jogi.
- Częściej się uśmiechaj, szukaj pogodnych ludzi i interesujących znajomych.
- Zadbaj o zdrowy regenerujący sen, dzięki któremu przywitasz nowy dzień pełna życia i energii.
- Nie wstydź się prosić o wsparcie duchowe, uwagę, pomoc, kiedy tego potrzebujesz i dawaj ludziom to samo - trochę ciepła i czasu.
- Dbaj o aktywny tryb życia, rób przerwy w nauce lub w pracy.
- Organizuj sobie właściwie czas, ustalaj codziennie kolejność spraw do załatwienia, rób listy celów krótko i długofalowych.
- Uwierz w to i powtarzaj sobie często: "mam wiele mocnych stron", "nie muszę być doskonała", "mam prawo do popełniania błędów", "jestem kimś naprawdę wartościowym".
- Traktuj własne błędy i krytykę jako pożyteczną informację na przyszłość.

2. Wpływ domu rodzinnego na radzenie sobie ze stresem.

Rodzice mogą wspomagać swoje dzieci w procesie zdobywania nowych doświadczeń, chociaż nie mają bezpośredniego w nim udziału. Pomaganie nie powinno więc polegać na ochronie przed wszelkimi porażkami, lecz na stwarzaniu okazji do samodzielnego pokonywania kolejnych nieuniknionych przeszkód zarówno intelektualnych jak i towarzyskich. Zakazy, nakazy, silna kontrola rodzicielska, przynaglanie do podejmowania działań w okresie dorastania nie są skuteczne. Najczęściej prowokują bunt i opór dorastającego oraz stresują.

Rolą rodziców jest raczej uznanie wysiłków młodego człowieka w kierunku osiągnięcia własnej dojrzałości, czasem przyzwolenie na popełnianie błędów i ponoszenie ich konsekwencji; towarzyszenie w procesie rozwoju niż skrupulatne sterowanie nim. Jest to możliwe, kiedy między wszystkimi członkami rodziny sprawnie przebiega proces komunikacji. Do utrzymania poprawnego procesu komunikacji potrzebne są pozytywne informacje. Należy mówić dzieciom wprost o szczęściu, radości, jaką sprawiają, dumie z nich. Bezpośrednie mówienie dzieciom o uczuciach pozytywnych: "Prezent od ciebie jest wspaniały, sprawiłeś mi dużą przyjemność", "Bardzo podoba mi się twoje poczucie humoru", "Podziwiam cię za wytrwałość i pracowitość" motywuje do działania, wyzwala z niewoli niepewności i strachu, pozwala uwierzyć w siebie, wzmacnia wiarę we własne możliwości.

W trakcie rozmów rodzinnych należy dystansować się od przykrych przeżyć, wykorzystywać natomiast miłe wspomnienia, budować poczucie własnej wartości w swoim dziecku, a to na pewno zaowocuje zachętą do dostrzegania także pozytywnych stron życia, do poszerzenia listy własnych zasobów i możliwości ich wykorzystywania, do rozwijania umiejętności wprowadzenia siebie w dobry nastrój, uruchomienia mechanizmu pozytywnego myślenia. Rozmowy rodzinne i "Zasiewanie ziarenek nadziei" to według Miltona Ericksona - amerykańskiego psychoterapeuty - najlepsza terapia na stres.

Literatura
Grzesiuk L, Jak pomagać sobie, rodzinie i innym, Warszawa 1995, PWN
Hamer H, Program lekcji wychowawczych dla uczniów wyższych klas szkół podstawowych oraz uczniów liceów i techników. 1993, MEN
Mika S, Jak modyfikować własne zachowania, Warszawa 1987, PWN
Noller P, Nonverbal Communication and Marital Interaction, Oxford 1984, Pergamon Press
Peiffer V, Myśl pozytywnie, Warszawa 1993, Reporter
Siek S, Walka ze stresem, Warszawa 1989, ATK

 

Opracowanie: Agnieszka Kostrzewa-Maniak

Wyświetleń: 6000


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.