Katalog

Jacek Cejba
Wychowanie fizyczne, Artykuły

Charakterystyka rozwoju ucznia-sportowca na wstępnym etapie szkolenia

- n +

Charakterystyka rozwoju ucznia - sportowca na wstępnym etapie szkolenia

I. Charakterystyka rozwoju osobniczego ucznia szkoły podstawowej i gimnazjum.

W koszykówce jedną z podstawowych cech warunkujących osiąganie mistrzostwa sportowego jest m. in. odpowiednia budowa ciała. Znając podstawowe zasady rozwoju kości, można nie tylko w sposób racjonalny prowadzić trening sportowy, ale również można przewidzieć ostateczną wysokość ciała zawodnika. W koszykówce pierwszoplanową rolę odgrywa zasięg ramion zawodnika, umożliwiający swobodne operowanie piłką. Pełne skostnienie szkieletu jest procesem długotrwały, i złożonym, trwa on u mężczyzny do 20 - 22 roku życia. Rosnąca kość jest elastyczna, posiada dużą wytrzymałość na naciskanie i rozciąganie, mniejszą na zginanie, stąd to układ kostny dziecka ma mniejszą odporność na obciążenia niż układ kostny człowieka dorosłego. Okresowe obciążenia aktywną pracą układa mięśniowego stymulują wzrost kości na długość. Zbyt duże obciążenia zarówno co do wielkości sił, jak i czasem ich działania, hamują wzrost.

Równocześnie z rozwojem kośćca następuje rozwój masy ciała, często można zauważyć dysproporcję pomiędzy wysokością ciała i jego masą.

Mówi się o etapach rozwoju organizmu. W pierwszym etapie następuje gwałtowny wzrost długości kośćca, w drugim mniej więcej po zakończeniu procesów dojrzewania, obserwuje się wzrost organizmu na szerokość (zwiększa się masa ciała - następuje przyrost masy mięśniowej).

Występowanie tych biologicznych etapów znajduje naturalne odbicie w poziomach sprawności.

Przejście od młodszego okresu szkolnego do okresu średniego (chłopcy 11 lat) wiąże się z początkiem procesów dojrzewania, które trwają do około 20 roku życia u chłopców. W wieku 13 lat przypada tzw. skok puberalny. Dotychczasowy przyrost roczny długości wynoszący ok. 4 cm wzrostu do 8 -10 cm, a często przekracza tą wartość. Często pojawiają się zewnętrzne dysproporcje, obejmujące także czynności ruchowe. Jest to etap rozwoju, a odpowiednie postępowanie treningowe uwzględniające naturalne rozwojowe zjawisko przejściowego zmniejszania czynnościowej sprawności ustroju, może znacznie złagodzić ten proces.

Jeżeli chodzi o układ krążenia i oddychania, to w wielu badaniach stwierdzono, że u dzieci trenujących wzrost objętości maksymalnego zużycia tlenu jest bardzo harmonijny.

Praktyka i wyniki badań wykazały, że organizm tych dzieci dobrze adaptuje się do systematycznie zwiększanych wymogów. Największy wzrost objętości serca występuje u chłopców w wieku 14 lat. Ocena sprawności układu krążenia i oddechowego, warunkującego wysiłki fizyczne, stanowi podstawę wydolności fizycznej dzieci.

II. Charakterystyka rozwoju sprawności fizycznej ucznia szkoły podstawowej i gimnazjum.

Wczesny (8 - 10 lat) i średni (11 - 14 lat) wiek szkolny często określany jest jako "złoty wiek sprawności". Prawie wszystkie cechy mają w tym okresie największe wskazania przyrostu. Odnosi się to szczególnie do szybkości, a także do wytrzymałości i zwinności. Może się natomiast obniżać poziom gibkości, na jej doskonalenie należy więc zwracać większą uwagę. Obserwowana jest duża zdolność przyswajania nowych form ruchowych, szczególnie w średnim wieku szkolnym. Często postawione zadanie realizowane jest poprawnie natychmiast po pokazie i objaśnieniu. Dzieci w tym wieku przejawiają żywe zainteresowanie sportem, mają z reguły dużą aktywność i gotowość do uczenia się, cechuje jej odwaga podczas złożonych zadań ruchowych, a także stale rosnąca zdolność do odbioru, selekcji i przetwarzania informacji.

Uwzględniając te przesłanki, przy zachowaniu zasad treningu można stosować już obciążenia o dużej objętości. Szczególnie ostrożnie należy jednak podchodzić do kształtowania wytrzymałości szybkościowej i siły. Środki kształtowania wytrzymałości szybkościowej stanowią bardzo silne bodźce, dlatego w młodszym wieku szkolnym mogą występować w niewielkiej objętości i to po odpowiednim przygotowaniu. Ćwiczenia siłowe należy ograniczyć, gdyż w młodszym i średnim wieku szkolnym bierne elementy aparatu ruchu jeszcze nie są dostatecznie mocne i minimalne bodźce mogą powodować urazy, a nawet trwałe deformacje.

BIBLIOGRAFIA

1. Sozański H. - Szkolenie sportowe dzieci i młodzieży, Warszawa 1987.
2. Woynarowski B. - Biomedyczne problemy sportu wyczynowego dzieci i młodzieży [w:] Sport wyczynowy, nr 4, 1980.

 

Opracowanie: mgr Jacek Cejba

Wyświetleń: 1767


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.