Co to jest ADHD?

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej i zaburzeń koncentracji uwagi (Attention Deficit Hyperactivity Doisorder) - ADHD, jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń wieku rozwojowego. Ocenia się, że występuje on u 3-20% dzieci. Cechą charakterystyczną zespołu jest występowanie trwałych wzorców zachowania, utrzymujących się przynajmniej przez 6 miesięcy, a przejawiających się przede wszystkim jako:
- zaburzenia koncentracji uwagi
- nadmierna impulsywność
- nadruchliwość

Nasilenie powyższych objawów jest niewspółmierne do wieku i poziomu rozwoju oraz utrudnia funkcjonowanie dziecka w otoczeniu.

Główne objawy nadpobudliwości psychoruchowej przejawiają się w trzech wymienionych sferach rozwoju:
1. zaburzenia koncentracji uwagi:
- dziecko ma trudności z utrzymaniem uwagi podczas gier i zabaw
- może się wydawać, że dziecko nie słucha tego, co się do niego mówi
- nie stosuje się do kolejno podawanych instrukcji
- ma kłopoty z dokończeniem zadań szkolnych i wypełnianiem domowych obowiązków
- ma trudności ze zorganizowaniem sobie pracy
- nie lubi zajęć wymagających dłuższego wysiłku umysłowego
- często gubi rzeczy niezbędne do pracy
- łatwo rozprasza się pod wpływem zewnętrznych bodźców
2. nadruchliwość:
- dziecko nie może usiedzieć na miejscu
- ma nerwowe ruchy rąk lub stóp
- ma trudności ze spokojnym bawieniem się lub odpoczywaniem
- wstaje z miejsca w czasie lekcji lub zajęć
3. impulsywność:
- dziecko wyrywa się z odpowiedzią zanim zostanie zadane pytanie
- ma kłopoty z czekaniem na swoją kolej
- często przerywa lub przeszkadza innym.

Wśród lekarzy nie ma zgody ani co do przyczyn, ani tego, gdzie przebiega granica, od której należy mówić o chorobie. Zwracają oni uwagę, że większość dzieci określanych mianem nadpobudliwych wymaga terapii psychologicznej i konsekwentnego wychowania, uwzględniającego specyficzne trudności dziecka, a nie podawania leków czy pobytu w zamkniętym ośrodku. Leczenie farmakologiczne stosuje się bowiem tylko w najcięższych przypadkach.

Także niektórzy psycholodzy sądzą, że termin ADHD można odnieść jedynie do skrajnych przypadków nadpobudliwości psychoruchowej i że przypinanie takiej etykietki dzieciom, u których objawy są słabo nasilone lub świadczą jedynie o istnieniu indywidualnych różnic w rozwoju, jest niewskazane.

Rodzice dzieci nadpobudliwych czują się zagubieni. Widząc nieskuteczność swoich działań tracą wiarę w swoje kompetencje wychowawcze. Aby pomóc rodzicom w zbudowaniu lepszej więzi między nimi a dzieckiem poniżej przedstawiam 10 próśb Twojego nadpobudliwego dziecka opracowanych przez autorów książki Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci.

10 próśb Twojego nadpobudliwego dziecka

1. Pomóż mi skupić się na jednej czynności. Proszę ucz mnie także poprzez zmysł dotyku. Potrzebuję, abyś poprowadził mnie za rękę.
2. Potrzebuję wiedzieć co zdarzy się za chwilę. Proszę stwórz mi bardzo uporządkowane otoczenie, gdzie wszystko będzie podporządkowane stałym zasadom. Daj mi wyraźnie znać, gdyby miały nastąpić zmiany.
3. Poczekaj na mnie, ja ciągle jeszcze się zastanawiam. Proszę pozwól mi działać w moim własnym tempie. Jeśli zacznę się spieszyć, na pewno coś pomylę lub zrobię błąd.
4. Jestem w kropce, nie potrafię tego zrobić. Proszę zaproponuj mi możliwości wyjścia z trudnej dla mnie sytuacji. Potrzebuję dowiedzieć się jak można iść dalej, jeśli droga jest zablokowana.
5. Czy to jest dobrze? Ja potrzebuję to od razu wiedzieć. Zaraz po tym jak coś zrobię, szybko i szczegółowo pochwal to, co było dobrego w mojej pracy.
6. Nie zapomniałem, ja tylko za pierwszym razem nie usłyszałem Cię. Proszę dawaj mi tylko jedno drobne polecenie na raz. Poproś mnie, abym powtórzył Ci, co usłyszałem przed chwilą.
7. Nie pomyślałem, już mnie nie było. Proszę przypominaj mi, abym zatrzymał się, pomyślał i dopiero potem działał.
8. Ja zawsze pracuję tylko w danej chwili. Proszę dawaj mi tylko krótkie etapy pracy do wykonania, tak abym sam mógł ocenić, kiedy dojdę do końca.
9. Wiem-znowu WSZYSTKO zrobiłem źle. Nagradzaj mnie choć za część dobrze wykonanego zadania, za poprawę, doskonalenie się, a nie za bycie doskonałym.
10. Dlaczego zawsze na mnie krzyczysz? Proszę doceń mnie, jeśli zrobię coś dobrze; pochwal jeśli uda mi się odpowiednio zachować. Przypominaj mi (i sobie) o moich dobrych i mocnych stronach, kiedy mam zły dzień.

To, iż nasze dziecko jest nadpobudliwe psychoruchowo nie oznacza, że nie osiągnie sukcesów w życiu zawodowym czy osobistym. Najlepszym przykładem na to jest informacja, że wśród ludzi, którzy cierpieli na zespół nadpobudliwości psychoruchowej znajdują się: Albert Einstein, Leonardo da Vinci, Thomas Edison, Agatha Christie, Cher, Tom Cruise oraz Winston Churchill.

Literatura:

1. T. Wolańczyk, A. Kołakowski, M. Skotnicka, Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci, Wydawnictwo Bifolium, Lublin 1999
2. M.B. Pecyna, Rodzinne uwarunkowania zachowania dziecka w świetle psychologii klinicznej, WSiP, Warszawa 1998
 

Opracowanie: mgr Anna Walczak
Nauczycielka Szkoły Podstawowej nr 3 w Żninie

Wyświetleń: 1549