Praca z uczniem mniej zdolnym

Najważniejszym etapem w rozwoju każdego dziecka jest szkoła podstawowa. To w niej uczniowie zdobywają podstawowe umiejętności: pisanie, czytanie, rozumowanie, korzystanie z informacji, stosowanie w praktyce nabytej wiedzy. Jednym z głównych zadań współczesnej szkoły jest zapewnienie wszystkim uczniom optymalnych postępów w nauce, postępów adekwatnych do ich możliwości. Bardzo ważnym problemem staje się praca z uczniem mniej zdolnym oraz umożliwienie jemu osiągnięcia sukcesu w nauce szkolnej.

Podstawową sprawą w pracy z uczniami mniej zdolnymi jest właściwe rozpoznanie przyczyn ich szkolnych niepowodzeń. Możemy tu wymienić szereg przyczyn wpływających na efekty nauczania.

1. Przyczyny tkwiące w samym uczniu:

- obniżone możliwości intelektualne (poziom rozwoju - dolna granica normy)
- deficyt funkcji percepcyjno - manualnych: wzrok, słuch
- zaburzenia sfery emocjonalnej: nadpobudliwość psychoruchowa ADHD, nadruchliwość, impulsywność
- niska wydolność psycho - fizyczna

2. Przyczyny spowodowane przez nauczyciela:

- zła organizacja lekcji: brak dokładnie sprecyzowanych celów lekcji, jednostronna kontrola i ocena
- niewłaściwe metody nauczania: metody podające
- złe formy pracy: praca zbiorowa, jednolita dla wszystkich uczniów, bez uwzględnienia ich indywidualnych możliwości
- słabe wykorzystywanie wiedzy w praktyce
- słaba kontrola i ocena przyswojonego materiału: ocenianie stanu wiedzy, nie przyrostu wiedzy, ocenianie niesystematyczne, brak uzasadnienia uzyskanych ocen
- słaba znajomość uczniów - brak systematycznej pracy, brak współpracy z rodzicami, brak arkusza spostrzeżeń
- brak dostatecznej opieki nad uczniami mniej zdolnymi: różnicowanie zadań na sprawdzianie, opieka pedagogiczna i psychologiczna
- niewłaściwa atmosfera na lekcji: nauczyciel zbyt surowy lub zbyt liberalny

3. Przyczyny ekonomiczno - społeczne

- złe warunki domowe
- niski poziom intelektualny rodziców
- brak zrozumienia rodziców wobec dziecka
- niewłaściwa postawa
- rozpad rodziny

4. Przyczyny tkwiące w systemie szkolnym

- nieprzystosowanie programów nauczania do możliwości uczniów
- brak pomocy dydaktycznych
- nadmierna ilość uczniów w klasie
- zła organizacja procesu nauczania - zły rozkład zajęć lekcyjnych

Skutki niepowodzeń szkolnych

1. Drobne luki w opanowywanym materiale powodują wzrost niechęci do nauki.
2. Znaczne luki (oceny niedostateczne) powodują wzrost agresji, kłamstwa, tracenie ambicji, wagary, brak zainteresowania oceną
3. Potęgują zaburzenia rozwoju, które były pierwotną, główną lub wspierającą przyczyną niepowodzeń
4. Powodują powstanie nowych zaburzeń
5. Pogarszają ogólną sprawność umysłową uczniów
6. Obniżają zainteresowanie uczniów nauką - spadek motywacji
7. Obniżają odporność nerwową i tolerancję na stres, narastanie konfliktów

Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym.

1. Wnikliwa obserwacja uczniów na początku roku szkolnego.
2. Wywiad z rodzicami.
3. Poznawanie uczniów podczas procesu nauczania.
4. Analizowanie dokumentacji dotyczącej dziecka.
5. Indywidualizowanie procesu nauczania: na lekcji, zadań domowych, sprawdzianów.
6. Stworzenie zespołu wyrównawczego.
7. Kontakt z pedagogiem i psychologiem szkolnym
8. Życzliwa, cierpliwa praca z każdym uczniem, systematyczna kontrola prac domowych i przyrostu wiedzy
9. Stały kontakt z rodzicami, analizowanie zeszytów, rysunków.
10. Stosowanie ćwiczeń korektywnych, wdrażanie uczniów do systematycznej pracy, koncentracja uwagi.
11. Organizowanie pomocy koleżeńskiej.
12. Tworzenie klimatu korzystnego dla uczniów - wewnętrzna motywacja uczniów.
- znać potrzeby ucznia
- interesować się rozwojem każdego ucznia.
- demokratyczne nastawienie, ciepłe emocjonalnie, dodające odwagi.
- wiara w możliwość sukcesu każdego ucznia.
- szacunek dla starań i wkładu pracy ucznia.
- konsekwentne i zdecydowane stanowisko w sprawach reguł i ich nie przekraczania, bez poniżania uczniów.
- zauważanie wesołych aspektów zadań - poczucie humoru.
- zadowolenie z pracy
- zauważanie wszelkich pozytywów
- sprawy dyscyplinarne rozwiązywać z zastosowaniem indywidualnego podejścia
- umiejętność przebaczania i zapominania
- świadomość, że uczniowie nie są doskonali

Aby dokładnie ocenić, co jest przyczyną niepowodzeń konkretnego ucznia dobrze jest przygotować ankietę dotyczącą jego kłopotów związanych z nauczaniem. Pozwoli to dokładniej przyjrzeć się uczniowi, jego pracy, możliwościom, motywacji oraz przedsięwziąć dalsze kroki.
 

Opracowanie: Grażyna Czachorowska-Szczupak

Wyświetleń: 5215