Katalog

Agata Górska
Lekcja wychowawcza, Artykuły

Analiza przypadku - Nikotynizm wśród młodzieży uczęszczającej do jednej klasy.

- n +

Analiza przypadku - Nikotynizm wśród młodzieży uczęszczającej do jednej klasy
Analiza przypadku

Nikotynizm wśród młodzieży uczęszczającej do jednej klasy

I. Identyfikacja problemu

We wrześniu 2000 roku zostałam wychowawcą klasy Ic w Gimnazjum nr 3 w Kaliszu. Do klasy tej zostali przyjęci uczniowie z różnych środowisk i różnych szkół podstawowych. Jednak większą część stanowili uczniowie uczęszczający w poprzednich latach do tej szkoły. Obserwacja młodzieży podczas zajęć szkolnych, wycieczek i różnych imprez klasowych i szkolnych, na których byłam częstym gościem i opiekunem sprawiły, że postanowiłam zająć się dokładniej problemem nikotynizmu wśród młodzieży, a głównie wśród uczniów mojej klasy. Przede wszystkim postanowiłam się dowiedzieć w jakim stopniu problem ten dotyczy uczniów mojej klasy, jak wzajemnie wpływa na swoje postawy młodzież, która trafiła do tej samej klasy z różnych środowisk. Jednocześnie chciałam dowiedzieć się jak wpływa atmosfera domu rodzinnego na coraz częściej pojawiający się problem wśród coraz młodszej młodzieży.

II. Geneza i dynamika zjawiska.

Na początku listopada 2000 roku przeprowadziłam badania wśród młodzieży dotyczące nikotynizmu. Moim narzędziem do przeprowadzenia tych badań dyła ankieta przygotowana przeze mnie wspólnie z koleżankami mgr M. Sośnicką i mgr M. Olbratowską w ramach pracy Szkolnego Zespołu Promującego Zdrowie. Celem badania było poznanie historii powstania problemu i opinii uczniów na temat nikotynizmu. Przeprowadzając ankietę chciałam uzyskać odpowiedzi na następujące pytania:

  • jaka jest skala problemu nikotynizmu wśród młodzieży mojej klasy?
  • kiedy uczniowie najczęściej sięgają po pierwszego w życiu papierosa?
  • jakie okoliczności wpłynęły na to, że młodzież zaczęła palić?
  • czy rodzice i w jakim stopniu mają wpływ na rozwój nikotynizmu wśród młodzieży?


Ankieta 1

Zespół Szkół Nr 3 w Kaliszu
ul. Teatralna 3

Ankieta dla uczniów

Płeć (zakreśl):

  • K
  • M

Wiek (zakreśl):

  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17

Ankieta jest anonimowa.

Czy palisz papierosy? (zakreśl):

  • tak
  • paliłem, ale przestałem
  • nie
  • nigdy nawet nie spróbowałem (w przypadku wyboru tej odpowiedzi przejdź od razu do pytania nr 11)

  1. Jak często?
    1. zapaliłem tylko raz;
    2. palę sporadycznie (1-2 razy w miesiącu);
    3. palę kilka razy w tygodniu - ile sztuk tygodniowo? ....................;
    4. palę codziennie - ile sztuk? ............................;
  2. W jakich okolicznościach wypaliłeś pierwszego papierosa?
    1. sam w domu;
    2. u kolegi w domu;
    3. na imprezie, dyskotece;
    4. na podwórku z kolegami;
    5. w szkole;
    6. inne ...................................................;
  3. Skąd miałeś pierwszego papierosa?
    1. "podebrałem" rodzicom;
    2. dostałem od kolegi;
    3. znalazłem;
    4. kupiłem;
    5. nie pamiętam;
    6. inne...................................................;
  4. Ile miałeś wtedy lat?
    .......................
  5. Dlaczego zapaliłeś?
    1. chciałem spróbować (z ciekawości);
    2. namówili mnie koledzy;
    3. dla "szpanu";
    4. zmuszono mnie (kto?) .............................................................................;
    5. nie wypadało odmówić;
    6. inne ...........................................................................................................;
  6. W jakich okolicznościach palisz najczęściej?
    1. w domu;
    2. w szkole;
    3. na dyskotece, imprezie, prywatce;
    4. inne ......................................................................................................;
  7. Skąd bierzesz papierosy?
    1. "podbieram" rodzicom;
    2. częstują mnie koledzy;
    3. kupuję sam;
    4. inne ................................................................................................................;
  8. Czy rodzice wiedzą, że palisz?
    1. tak;
    2. nie;
  9. Czy próbowałeś przestać palić?
    1. tak (czy udało się? - .....................);
    2. nie
  10. Czy uważasz, że palisz nałogowo, to znaczy jesteś uzależniony od nikotyny?
    1. tak;
    2. nie;
  11. Czy twoi rodzice palą papierosy?
    1. mama:
      • tak;
      • nie;
    2. tata
      • tak;
      • nie;
  12. Jak uważasz, dlaczego młodzież sięga po papierosy?
    1. biorą przykład z rodziców;
    2. dla "szpanu";
    3. żeby nie być "gorszym" w grupie;
    4. bo im smakuje;
    5. pod wpływem reklam;
    6. nie umieją odmówić;
    7. inne przyczyny ...............................................................................................................;
  13. Czy w szkole powinny być prowadzone zajęcia dotyczące szkodliwości palenia?
    1. tak;
    2. nie;
  14. O czym chciałbyś się dowiedzieć na takich zajęciach?
    ..............................................................................................................................................
    ..............................................................................................................................................
    ..............................................................................................................................................
    ..............................................................................................................................................
  15. Czy chciałbyś dodać coś od siebie na temat nikotynizmu wśród młodzieży?
    ..............................................................................................................................................
    ..............................................................................................................................................
    ..............................................................................................................................................
    ..............................................................................................................................................

Opracowały:
- mgr Agata Górska;
- mgr Małgorzata Olbratowska;
- mgr Marlena Sośnicka.


Ankieta 2

Kończycie naukę w klasie I gimnazjum. Często w ciągu tego roku szkolnego mówiło się na temat nikotynizmu wśród młodzieży. Ankieta ma na celu zapoznanie się z waszymi opiniami dotyczącymi palenia papierosów. Ponieważ ankieta jest anonimowa proszę o szczere odpowiedzi i poważne potraktowanie każdego pytania.

  • chłopiec;
  • dziewczynka;
  1. Czy paliłeś papierosy gdy rozpocząłeś naukę w klasie I gimnazjum?
    • tak;
    • nie;
  2. Czy próbowałeś / próbowałaś palić papierosy w ciągu ostatniego roku szkolnego?
    • tak;
    • nie;
  3. Czy zacząłeś palić:
    1. za namową kolegów;
    2. bo był to twój wybór;
    3. dla szpanu;
    4. żeby stracić na wadze;
    5. inne powody (napisz jakie)
      ..............................................................................................................................................
      ..............................................................................................................................................
  4. Czy próbowałeś rzucić palenie?
    • tak;
    • nie;
  5. Czym jest twoim zdaniem palenie?
    1. złym nawykiem;
    2. przyjemnością;
    3. szpanem;
    4. sposobem na nudę;
    5. sposobem na stres;
    6. głupotą;
    7. inne (napisz jakie)
      ..............................................................................................................................................
      ..............................................................................................................................................
  6. Kto pali więcej?
    • chłopcy;
    • dziewczęta;
  7. Czy palenie jest metodą odchudzania?
    • tak;
    • nie;
  8. Wymień powody dla których palą:
    • chłopcy - ..............................................................................................................................................;
    • dziewczęta - ........................................................................................................................................;
  9. Czy koleżanki / koledzy którzy palą imponują ci?
    • tak;
    • nie;
  10. Czy denerwuje cię, gdy przebywasz w zadymionym pomieszczeniu?
    • tak;
    • nie;
  11. Czy dym z papierosa szkodzi zdrowiu innych osób?
    • tak;
    • nie;
  12. Którą chorobę uznałbyś za największe zagrożenie dla zdrowia palących?
    1. choroby serca;
    2. choroby układu oddechowego;
    3. problemy z ciśnieniem;
    4. przyspieszenie procesu starzenia;
    5. nieprzyjemny zapach z ust;
    6. inne (wymień jakie?)
      ........................................................................................................................................
      ........................................................................................................................................;
  13. Czy papieros pomaga w zawieraniu znajomości?
    • tak;
    • nie;
  14. Czy niepalący boją się odrzucenia przez palących?
    • tak;
    • nie;
  15. Czy umiałbyś przekonać kogoś do tego, by zerwał z nałogiem palenia?
    • tak;
    • nie;
  16. Czy chciałbyś, aby twój chłopak / dziewczyna palili papierosy?
    • tak;
    • nie;
  17. Czy twoi rodzice rozmawiali z tobą na temat szkodliwości palenia?
    • tak;
    • nie;
  18. Czy twoi rodzice palą papierosy?
    • tak;
    • nie;
  19. Wymień na jakich lekcjach dowiedziałeś się o szkodliwości palenia?
    ..........................................................................
    ..........................................................................
    ..........................................................................

Dziękuję za wypełnienie ankiety


Wyniki badań

Ankieta 1

Badania za pomocą pierwszej ankiety zostały przeprowadzone w I okresie roku szkolnego 2000/2001. Natomiast druga ankieta została opracowana w kwietniu 2001 przeze mnie, a uczniowie zostali przebadani w maju 2001 roku. Badaniami zostali objęci uczniowie mojej klasy I c, łącznie 22 osoby. Obie ankiety były anonimowe, stąd też wyniki tych ankiet mogę uznać za bardzo wiarygodne, tym bardziej, że uczniowie podczas uzupełniania ich mieli stworzone takie warunki, które umożliwiły im całkowitą swobodę odpowiadania na poszczególne pytania, oraz całkowitą anonimowość.

Statystyka palenia

Spośród 22 uczniów ankietowanych, 7 stwierdziło, że paliło lub próbowała już zapalić pierwszego papierosa. Wyniki tych badań przedstawia dokładnie wykres.

Czy palisz lub próbowałeś palić papierosy? - wykres

Wśród palących uczniów 43% stwierdziło, że zapaliło tylko jeden raz lub palą sporadycznie. Tylko jeden uczeń przyznał, że pali dziennie około 5 sztuk papierosów. Do sięgnięcia po pierwszego papierosa skłania młodzież towarzystwo rówieśników z która spotyka się na podwórku lub prywatnych imprezach bądź zabawach. Źródłem zdobycia papierosów są przede wszystkim koledzy lub koleżanki. Młodzież bowiem boi się tego by nie być uznanym przez innych jako tchórzy czy gorszym od nich.

Jak często palisz?  - wykres


W jakich okolicznościach zapaliłeś pierwszego papierosa? - wykres


Skąd miałeś pierwszego papierosa? - wykres


Dlaczego zapaliłeś? - wykres

Czy twoi rodzice palą papierosy?

Na to pytanie zadane wśród uczniów, którzy już spróbowali pierwszego w życiu papierosa padły następujące odpowiedzi:

  • mama:
    • tak - 3;
    • nie - 4;
  • tata:
    • tak - 3;
    • nie - 4

Badanie wskazuje na to, że młodzież chce rozmawiać w szkole o nikotyniźmie. Pragną głównie dowiedzieć się jaki wpływ na ich stan zdrowia ma palenie papierosów.

Ankieta przeprowadzona w listopadzie 2000 roku świadczy o tym, że problem nikotynizmu jest problemem, który należy traktować bardzo poważnie. Opracowane wyniki wyraźnie pokazują, że młodzież jest mocno zagrożona ze strony swoich rówieśników, ale jednocześnie pocieszające jest to, że pragną mówić o zagrożeniach jakie wiążą się z nałogowym paleniem papierosów.

III. Propozycje rozwiązań

Zebrania z rodzicami

Jednym z głównych elementów, które mogą pomagać w walce z nałogiem palenia wśród młodzieży są rodzice. Na zebraniach z rodzicami należy często i dużo mówić o tym problemie. Dlatego też po przeprowadzeniu pierwszej ankiety, kiedy to już było widać, że nikotynizm odnosi się do uczniów mojej klasy w listopadzie 2000 r. obszernie poruszyłam ten temat. Rodzice zostali zapoznani z moimi obserwacjami. Przekazałam również rady dla rodziców, które mogą pomóc im w uchronieniu ich dzieci przed paleniem papierosów. Były to następujące rady:

  • rozmawiaj ze swoim dzieckiem o paleniu papierosów, piciu alkoholu, używaniu narkotyków;
  • rozmawiaj z dzieckiem na każdy temat tak, by widzieli, że rodzice ich słuchają i rozumieją swoje dziecko, że zawsze mogą być dla nich oparciem;
  • podczas rozmów z dzieckiem używaj odpowiedniej tonacji bez podnoszenia głosu, wyśmiewania i mówienia zdań typu: "co ty wiesz?", "jesteś jeszcze za młody, by zrozumieć";
  • pomagaj dziecku w rozwiązywaniu problemów, które dla dorosłych mogą wydawać się sprawami błahymi;
  • bądź wzorem dla swojego dziecka;
  • pomagaj dzieciom radzić sobie z presją rówieśników, ucz doceniać indywidualności innych ludzi;
  • wyrabiaj w dziecku umiejętność odmawiania;
  • współdziałaj z innymi rodzicami i wychowawcą klasy.

Godziny wychowawcze

Podczas pierwszych zajęć godziny wychowawczej przeznaczonej problemowi nikotynizmu wśród młodzieży przeprowadziłam pogadankę na temat szkodliwości palenia papierosów. Na kilku kolejnych lekcjach przygotowanych w formie warsztatów uczniowie w grupach wykonywali plakaty, na których próbowali znaleźć odpowiedzi na następujące pytania:

  1. dlaczego młodzież pali papierosy?
  2. jakie są skutki palenia papierosów?
  3. jakie cechy charakteru posiada człowiek, który jest palaczem?
  4. jakie cechy charakteru posiada człowiek, który nie pali papierosów?

Gdy plakaty były już gotowe efekty pracy poszczególnych grup zostały przedstawione całej klasie. Wspólnie z uczniami analizowałam wyniki pracy grupowej. Wyciągaliśmy wnioski, a po ich sformułowaniu zapisaliśmy na tablicy. Zostały one zestawione w postaci następujących punktów:

  • jeżeli palisz tracisz nie tylko zdrowie, ale i urodę;
  • jeżeli palisz jesteś słaby, masz chwiejny charakter;
  • jeżeli nie palisz jesteś silny, umiesz podejmować właściwe decyzje;
  • jeżeli nie palisz jesteś wzorem dla innych.

Po tak przeprowadzonych lekcjach uznałam, że młodzież jest dobrze przygotowana do ćwiczeń z zachowań asertywnych. Na kolejnych lekcjach uczniowie mojej klasy została podzielona na grupy, w których próbowali przekonać kolegów z innej grupy do tego by zapalili papierosa lub też by poszli z nimi na wagary. Drugie grupy zaś miały za zadanie odpierać te namowy. Następnie miała miejsce zmiana ról tych grup.

Muszę przyznać, że uczniowie zaskoczyli mnie swą aktywnością, bogactwem argumentów i odwagą w odpieraniu namów kolegów. Lekcja ta okazała się wielką atrakcją dla młodzieży, tak że uczniowie byli nawet niezadowoleni z tego, że te zajęcia już dobiegły końca.

Jako podsumowanie mojej całorocznej pracy z młodzieżą dotyczącą problemu nikotynizmu postanowiłam przeprowadzić ankietę 2.

Wyniki badań

Ankieta 2

Druga ankietą objętych zostało 25 uczniów mojej klasy, w tym 15 chłopców i 10 dziewcząt. W dalszym ciągu tylko troje uczniów twierdzi, że paliło papierosy gdy rozpoczynali naukę w klasie I gimnazjum. W ciągu ostatniego roku szkolnego na pytanie dotyczące prób zapalenia papierosa padły odpowiedzi, które zostały przedstawione na wykresie.

Czy próbowałeś palić papierosy w ciągu ostatniego roku szkolnego? - wykres

Wśród uczniów, którzy twierdząco odpowiedzieli na to pytanie nie było żadnej dziewczynki. Każdy z chłopców, który zapalił papierosa stwierdza, że był to tylko ich wybór, że nie przyczynili się do tego ich koledzy lub, że była to chęć zaszpanowania przed rówieśnikami. Jednocześnie wszyscy uczniowie maja złe zdanie na temat palenia papierosów. Nikt z badanych nie odpowiedział, że palenie jest przyjemnością. Odpowiedzi na pytanie: "czym jest palenie?" były następujące:

Czym jest Twoim zdaniem palenie? - wykres

W przypadku tego pytania wielu uczniów chcąc określić swój stosunek do nałogu palenia zaznaczało więcej niż jedną odpowiedź.

Na pytanie: "kto pali więcej?" tylko dwóch uczniów stwierdziło, że dziewczynki, natomiast pozostali wskazali, że palaczami są przede wszystkim chłopcy. O tym, że młodzież pali papierosy decyduje głownie chęć zaszpanowania przed kolegami, lecz jednocześnie padają odpowiedzi świadczące o tym, że ci co palą wcale im nie imponują.

Ankieta świadczy o tym, że młodzież nie lubi przebywać w pomieszczeniach zadymionych i zdają sobie sprawę z tego, że dym z papierosa szkodzi zdrowiu innych osób.

Którą chorobę uważasz za największe zagrożenie dla zdrowia palaczy? - wykres


Czy papieros pomaga w zawieraniu znajomości? - wykres

Czy chciałbyś by twój chłopak/dziewczyna palili papierosy?

Na to pytanie wszyscy uczniowie odpowiedzieli, że nie.

Źródłem informacji na temat szkodliwości palenia uczniowie dowiedzieli się przede wszystkim na lekcjach biologii i godziny wychowawczej.

IV. Podsumowanie

Druga ankieta świadczy o tym, że uczniowie zdają sobie doskonalenia sprawę z ogromnego wpływu palenia na nasze zdrowie. Wiedzą, że palenie nie jest metodą na odchudzanie, nie jest również sposobem na nawiązywanie kontaktów z rówieśnikami. Jednak wieli z nich boi się odrzucenia przez grupę i dlatego często nawet bez przekonanie sięga po pierwszego w życiu papierosa. Młodzież wie, że palenie papierosów nie poprawi ich wizerunku w oczach kolegów, ale chęć zaszpanowania jest często silniejsza od nich samych. Wszystkie poganki przeprowadzone na zajęciach biologii oraz warsztaty na godzinach wychowawczych pokazują, że młodzież jest zainteresowana tą problematyką i pragną rozmawiać na temat nikotynizmu podczas zajęć szkolnych. To ogromne zainteresowanie uczniów nie powinno zostać bez odzewu i dlatego ogromne zadanie stoi przed nauczycielami w kolejnym roku szkolnym. Nie zostawiajmy młodzieży samej z tym problemem. W miarę możliwości rozmawiajmy z nimi by czuli, że nie są sami, i że my nauczyciele i rodzice chcemy pomóc im w dokonywaniu właściwych wyborów życiowych.

Opracowanie: mgr Agata Górska

Wyświetleń: 12055


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.