Karta rowerowa i zadania dla rodziców.
O czym każdy rodzic powinien pamiętać?
Referat szkoleniowy dla rodziców
Zebranie rodziców - 7 listopada 2001 r.
Wśród osób zajmujących się edukacją komunikacyjną dzieci i młodzieży najwięcej
kontrowersji wzbudzają miasteczka ruchu drogowego, w których przygotowuje się
uczniów do uczestnictwa w ruchu drogowym jako rowerzysty. Mają one wielu
zwolenników, ale i przeciwników. Na pewno dobrze odzwierciedlają cięgi
komunikacyjne, jest tam dużo linii ciągłych, przerywanych i innych rysunków na
jezdni, dużo znaków pionowych, ale brakuje w nich przede wszystkim uczestników
ruchu drogowego. Poruszanie się rowerem w tak przygotowanym dla dzieci miejscu
daje poczucie bezpieczeństwa, a to wbrew pozorom jest wielce szkodliwe dla
przyszłego uczestnika ruchu. Zatem nie można w takim miejscu nauczyć
bezpiecznego poruszania się po drogach publicznych. Można jedynie ćwiczyć
sprawność kierowania rowerem, umiejętność obserwowania dróg, rozpoznawanie
znaków i sygnałów zachowanie wobec napotkanych znaków i można ćwiczyć poprawne
wykonanie manewrów. Miasteczko ruchu drogowego można przygotować choćby na
boisku szkolnym. Ale prawdziwe przygotowanie uczniów do bezpiecznego poruszania
się po drogach powinno odbywać się w naturalnych warunkach. Oczywiście nie
należy wybierać od razu miejsc ruchliwych, a rozpocząć od ulic spokojnych, o
małym natężeniu ruchu, czyli takich jakie występują w Kotuniu. Dlatego do
realizacji tego zadania chciałabym włączyć Państwa, jako rodziców i opiekunów
dzieci ubiegających się o uzyskanie karty rowerowej.
W niektórych krajach Europy Zachodniej rodzice decydują o tym, kiedy ich dziecko
może się poruszać rowerem po drogach publicznych. To oni przygotowują swoje
dziecko do bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym i oni wystawiają dokument
upoważniający do jazdy rowerem. Korzystając z doświadczeń innych krajów
chciałabym zaprosić Państwa do współpracy w edukacji komunikacyjnej naszych
dzieci. Pierwszym moim krokiem było skierowanie do Państwa arkuszy zaliczeń
ucznia, w których wyraziliście zgodę na ubieganie się waszych dzieci o zdobycie
karty rowerowej. Kolejnym krokiem niech będzie przedstawienie Państwu programu
przygotowania uczniów do uzyskania karty rowerowej, rozkładu materiału nauczania
oraz instrukcji, w której chciałabym uświadomić wszystkich rodziców na jakie
sytuacje powinni zwracać uwagę swoim dzieciom wypuszczając je na drogi publiczne
(1/3 uczniów klasy VB dojeżdża do szkoły rowerami) lub jeżdżąc wraz z nimi.
Program przygotowania uczniów do uzyskania karty rowerowej.
Cele nauczania:
Głównym celem jest przygotowanie uczniów do bezpiecznego i partnerskiego
uczestnictwa w ruchu drogowym jako rowerzysty i wyrobienie poczucia
odpowiedzialności za życie i zdrowie własne i innych.
W wyniku działań dydaktyczno - wychowawczych uczniowie powinni:
1. Poznać obowiązujące rowerzystę zasady i przepisy ruchu drogowego.
2. Poznać zagrożenia występujące w ruchu drogowym i sposoby zapobiegania im.
3. Poznać sposoby udzielania pierwszej pomocy.
4. Umieć postępować na drodze zgodnie z zasadami ruchu drogowego.
5. Umieć rozpoznawać zagrożenia i podejmować trafne decyzje.
6. Umieć respektować prawa innych.
7. Posiadać gotowość niesienia pomocy.
8. Posiadać świadomość przestrzegania zasad i przepisów ruchu drogowego.
Treści nauczania:
Wiadomości:
1. Warunki uzyskania karty rowerowej:
-
ukończone 10 lat,
-
znajomość obowiązujących zasad bezpiecznego poruszania się rowerzysty w ruchu
drogowym,
-
potwierdzenie posiadanych kwalifikacji.
2. Rower i jego wyposażenie:
-
zalety i wady roweru,
-
rodzaje rowerów,
-
budowa roweru:
-
układy - napędowy, jezdny, oświetleniowy, hamulcowy,
-
zasada działania roweru,
-
obowiązkowe wyposażenie roweru: oświetlenie z przodu i z tyłu roweru, światło
pozycyjne, hamulce, sygnał dźwiękowy,
-
dodatkowe wyposażenie roweru: elementy odblaskowe z boku kół, podstawowy zestaw
narzędziowy, apteczka pierwszej pomocy.
3. Stan techniczny roweru i jego wpływ na bezpieczeństwo jazdy.
4. Zasady kierowania rowerem.
5. Zasady wykonywania poszczególnych manewrów przez rowerzystę: włączanie się do
ruchu, skręcanie w prawo, skręcanie w lewo, wymijanie, - - omijanie, wyprzedzanie,
zawracanie, zatrzymywanie.
6. Zasady i przepisy ruchu drogowego obowiązujące rowerzystę z uwzględnieniem
sygnalizacji, oznakowania dróg, pierwszeństwa przejazdu.
7. Miejsca poruszania się rowerzysty:
-
Drogi i ścieżki rowerowe oraz ich oznakowanie,
-
Drogi dla pieszych i rowerzystów oraz ich oznakowanie,
-
Strefa zamieszkania oraz jej oznakowanie,
-
Drogi osiedlowe,
-
Pobocze prawej strony jezdni ogólnodostępnej,
-
Blisko krawędzi prawej strony jezdni.
8. Zasady bezpiecznego poruszania się rowerem w/w miejscach.
9. Zagrożenia w ruchu drogowym i sposoby ich zapobiegania.
10. Sposób zachowania w miejscu kolizji i wypadku.
11. Sposoby udzielania pierwszej pomocy.
Umiejętności:
1. Rozpoznawanie układów w rowerze, ich mechanizmów i części.
2. Prawidłowy dobór przełożenia przekładni do jazdy w określonych warunkach.
3. Zamocowanie elementów odblaskowych na kole roweru.
4. Dobór podstawowego zestawu narzędziowego.
5. Dobór środków opatrunkowych.
6. Przygotowanie roweru do bezpiecznej jazdy:
-
Ustawienie kierownicy i siodełka,
-
Sprawdzenie opon, działania świateł, działania hamulców, łańcucha.
7. Utrzymanie dobrego stanu technicznego roweru poprzez konserwację bieżącą i
okresową.
8. Prawidłowe kierowanie rowerem:
-
Utrzymanie równowagi i prostoliniowego toru jazdy przy zmianie prędkości i
wykonywaniu manewrów,
-
Utrzymanie prawidłowej postawy podczas kierowania.
9. Prawidłowe i bezpieczne wykonywanie manewrów przez rowerzystę.
10. Rozpoznawanie znaków i sygnałów na drodze dotyczących rowerzysty.
11. Rozpoznawanie rodzajów dróg i szczególnie niebezpiecznych miejsc, w tym
rodzajów skrzyżowań.
12. Dobór właściwego miejsca do jazdy rowerem.
13. Czytanie mapy: rozpoznawanie ukształtowania terenu i dróg oraz ścieżek dla
rowerów.
14. Planowanie trasy jazdy rowerem z uwzględnieniem dróg i ścieżek dla rowerów.
15. Rozpoznawanie szczególnie niebezpiecznych miejsc na drodze.
16. Rozpoznawanie zagrożeń na drodze wynikających z dużego natężenia ruchu,
niedoświadczenia innych uczestników ruchu, takich jak dzieci, osoby
niepełnosprawne.
17. Rozpoznawanie urazów i prawidłowe założenie opatrunku.
Zachowania:
1. Bezpieczna jazda rowerem z przestrzeganiem zasad i przepisów ruchu drogowego:
-
Korzystanie w miarę możliwości ze ścieżek i dróg rowerowych, a w przypadku ich
braku z pobocza prawej strony jezdni ewentualnie z jezdni,
-
Zachowanie bezpiecznej odległości od pojazdów.
2. Zachowanie prawidłowej postawy podczas jazdy:
-
Trzymanie co najmniej jednej ręki na kierownicy i dwóch nóg na pedałach.
3. Bezpieczne wykonywanie manewrów w ruchu drogowym, a przy skręcaniu w lewo i
zawracaniu bezpieczniej zjechać na bok, zejść z roweru i przeprowadzić go na
drugą stronę drogi:
-
Zawsze upewnić się, czy manewr można bezpiecznie wykonać bez stwarzania
zagrożenia,
-
Zawsze sygnalizować zmianę kierunku jazdy.
4. Stosowanie się do znaków i sygnałów nadawanych przez innego uczestnika ruchu.
5. Ustępowanie pierwszeństwa pieszym znajdującym się drodze dla pieszych i
rowerzystów, w strefie zamieszkania, na przejściu dla pieszych.
6. Zwiększenie własnego bezpieczeństwa i innych uczestników ruchu przez
stosowanie dodatkowych elementów odblaskowych na kołach roweru i na ubraniu.
7. Zwiększenie własnego bezpieczeństwa podczas jazdy przez stosowanie kasku na
głowę, ochraniaczy na kolana i łokcie, używanie ubrań w jasnych kolorach i
właściwie dobranych do warunków atmosferycznych.
8. Zeskoczenie z roweru w przypadku zagrożenia.
9. Udzielanie pomocy słabszym i poszkodowanym uczestnikom ruchu drogowego.
10. Unikanie jazdy rowerem po drodze o dużym natężeniu ruchu, w trudnych
warunkach, przy słabej i ograniczonej widoczności.
Przygotowanie uczniów do uzyskania karty rowerowej.
Rozkład materiału nauczania.
l.p. |
Temat lekcji |
Procedury osiągania celów |
l. godz. |
1. |
Procedura uzyskania karty rowerowej. |
omówienie zasad uzyskania karty rowerowej w klasie IV, |
1 |
2. |
Przypomnienie podstawowych pojęć z zakresu ruchu drogowego. Zasady
bezpieczeństwa i porządku w ruchu drogowym. |
określenie podstawowych pojęć (uczestnik ruchu, kierujący, pieszy,
kierowca) |
1 |
3. |
Pieszy na drodze. Poznanie zasad porządku i bezpieczeństwa w ruchu
drogowym. |
analizowanie zachowań pieszego, - odczytywanie znaków drogowych
dotyczących pieszego |
1 |
4. |
Hierarchia ważności norm, znaków, sygnałów i poleceń w ruchu drogowym. |
określenie hierarchii ważności norm, znaków, sygnałów i poleceń w ruchu
drogowych |
1 |
5. |
Bezpieczeństwo na przejazdach kolejowych i tramwajowych. |
analizowanie zasad poruszania się pieszych w pobliżu przejazdów
kolejowych i tramwajowych, - odczytywanie znaków drogowych dotyczących
przejazdów kolejowych i tramwajowych |
1 |
6. |
Zasady prawidłowego zachowania się w środkach komunikacji. |
analizowanie zasad jakie należy zachować jako pasażer pojazdów, -
rozpoznawanie znaków drogowych |
1 |
7. |
Określenie budowy, warunków technicznych roweru. |
Poznanie budowy, konserwacji oraz drobnych napraw roweru, - Główne
części roweru, - Stan techniczny pojazdu, - Instrukcja obsługi, -
Smarowanie części ruchomych roweru, - Naprawa przebitej dętki rowerowej, -
dopasowanie wysokości siodełka i kierownicy do swojego wzrostu, -
obowiązkowe wyposażenie roweru. |
1 |
8. |
Porównywanie przekładni łańcuchowych rowerów. |
Budowa i zasada działania przekładni łańcuchowej, - Przekładnia
łańcuchowa w rowerze turystycznym i górskim. |
1 |
9. |
Budowa, działanie instalacji elektrycznej roweru. |
Budowa instalacji w rowerze, - Zasada działania instalacji, -
Działanie prądnicy w rowerze. |
1 |
10. |
Przechodzimy przez jezdnię. |
- Wskazanie miejsc bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię, -
Rozpoznawanie miejsc niebezpiecznego przekraczania jezdni, - Rozpoznawanie
znaków drogowych dotyczących przejść dla pieszych, - Poprawne rozpoznawanie
sygnalizacji świetlnej na przejściach, - Wyjaśnienie postawy policjanta
(bokiem, przodem), - Określenie stosunków przestrzennych w prawo, w lewo na
wprost, - Prawidłowe ocenianie bezpiecznej odległości nadjeżdżających
pojazdów. |
1 |
11. |
Włączanie się do ruchu. Ustalenie przepisów porządkowych. |
Definicja włączania się do ruchu, -Sytuacje w których można włączać się
do ruchu. |
1 |
12. |
Określenie manewrów wykonywanych przez kierujących. |
Rozróżnianie manewrów: omijanie, wymijanie, wyprzedzanie, zawracanie,
skręcanie. - Czynności wykonywane podczas podstawowych manewrów. |
1 |
13. |
Jak prawidłowo i bezpiecznie poruszać się po drogach najbliższej
okolicy? |
Poznanie podstawowych zasad ruchu drogowego i kształtowanie umiejętności
bezpiecznego zachowania się na drodze, - Określenie położenia własnej
miejscowości, - Ocena walorów przyrodniczo - turystycznych najbliższej
okolicy, - Ocena stanu dróg w najbliższym otoczeniu, - Wymiana elementów
drogi, - Podstawowe zasady ruchu drogowego dotyczące pieszych i
rowerzystów, - Najbardziej niebezpieczne miejsca na drogach w naszej
miejscowości. |
1 |
14. |
Wiemy, że poszkodowanym należy udzielić pomocy. |
Zapoznanie ze sposobami udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym
w wypadku, - Poznanie zawartości apteczki pierwszej pomocy, - Poznanie
algorytmu działania podczas udzielania pierwszej pomocy, - Poznanie różnych
technik udzielania pierwszej pomocy, - Rozróżnianie metod postępowania
podczas wypadku drogowego, - Poznanie numerów telefonów alarmowych, -
Przyczyny wypadków drogowych. |
1 |
15. |
Rowerzysta jako uczestnik ruchu drogowego. Rozróżnianie znaków: nakazu,
zakazu, ostrzegawczych i informacyjnych obowiązujących rowerzystę. |
Zdefiniowanie pojęć uczestnika ruchu drogowego, - Rozróżnianie znaków
ostrzegawczych, nakazu, zakazu, informacyjnych obowiązujących rowerzystę, -
Omówienie roli ww. znaków w ruchu drogowym, - Analiza miejsc i sytuacji w
których obowiązują zasady szczególnej ostrożności i ograniczonego zaufania,
- Ocena sytuacji drogowych, w których należy zachować ostrożność,
szczególną ostrożność i ograniczone zaufanie. |
1 |
16. |
Zasady pierwszeństwa przejazdu przez skrzyżowanie. |
Rozróżnianie rodzajów skrzyżowań, - Analiza różnych sytuacji na
skrzyżowaniach. |
1 |
17. |
Ćwiczymy jazdę rowerem. |
Jazda rowerem po wyznaczonej trasie z określonymi przeszkodami. |
2 |
O czym musi wiedzieć i pamiętać rowerzysta oraz jego rodzice i opiekunowie?
Chciałabym poniżej przedstawić Państwu kilka punktów, na które powinniście
zwrócić uwagę wyjeżdżając z dziećmi na rowerowe wycieczki, aby szczęśliwie z
nich powrócić i jednocześnie zwiększyć bezpieczeństwo nasze i innych uczestników
ruchu drogowego.
Przed wyjazdem w drogę rowerzysta powinien:
1. Sprawdzić stan techniczny roweru:
- Wysokość siodełka i kierownicy,
- Ogumienie,
- Naciąg łańcucha,
- Działanie świateł, hamulców i dzwonka.
2. Zaplanować trasę przejazdu rowerem z uwzględnieniem ścieżek i dróg
rowerowych.
Rowerzysta podczas jazdy w ruchu drogowym powinien:
1. Jeździć rowerem zgodnie z obowiązującymi zasadami ruchu drogowego i korzystać
przede wszystkim:
- Ze ścieżki lub drogi dla rowerów,
- Ścieżki lub drogi dla pieszych i rowerzystów,
- Strefy zamieszkania.
Jeżeli nie ma takich dróg to można korzystać z pobocza prawej strony jezdni, a w
przypadku jego braku należy jechać blisko krawędzi prawej strony jezdni.
2. Zachować prawidłową postawę podczas jazdy:
- Jeździć z trzymaniem co najmniej jednej ręki na kierownicy i dwóch nóg na
pedałach,
- Utrzymać prostoliniowy tor jazdy.
3. Stosować się do znaków drogowych i sygnałów nadawanych przez urządzenia
techniczne oraz przez policjanta i osoby upoważnione.
4. Stosować się do sygnałów nadawanych przez innego uczestnika ruchu drogowego.
5. Bezpiecznie wykonywać manewry w ruchu drogowym:
- Przed zmianą kierunku jazdy najpierw powinien rozejrzeć się i upewnić, czy
może bezpiecznie wykonać manewr bez stwarzania zagrożenia,
- Sygnalizować ręką zmianę kierunku jazdy,
- Utrzymać prostoliniowy tor jazdy przy zmianie prędkości,
- Przy skręcaniu w lewo lub zawracaniu bezpieczniej zjechać z jezdni, zejść z
roweru i przeprowadzić go.
6. Dostosować prędkość jazdy do warunków ruchu i oznakowania na drodze.
7. Zachować bezpieczną odległość pomiędzy pojazdami.
8. Ustępować pierwszeństwa pieszym znajdującym się na przejściu dla pieszych, na
drodze dla pieszych i rowerzystów, w strefie zamieszkania.
9. Zwiększyć własne bezpieczeństwo i innych użytkowników dróg przez stosowanie
elementów odblaskowych na kołach roweru, na ubiorach rowerzysty, stosowanie
oświetlenia, noszenie ubrań w jasnych kolorach.
10. Zwiększyć własne bezpieczeństwo podczas jazdy na rowerze przez stosowanie
kasku ochronnego, ochraniaczy łokci i kolan.
11. Unikać jazdy rowerem po drodze o dużym natężeniu ruchu, w trudnych
warunkach, przy słabej widoczności.
Do sporządzenia powyższego referatu wykorzystałam materiał Teresy Turkowskiej
doradcy nauczycieli w gminie Warszawa-Bielany ("Karta rowerowa i zadania dla
rodziców" - Wychowanie Komunikacyjne nr 4 kwiecień 2001).
Opracowanie: Magdalena Skwiecińska - Linosz