Karta rowerowa i zadania dla rodziców.
O czym każdy rodzic powinien pamiętać?

Referat szkoleniowy dla rodziców
Zebranie rodziców - 7 listopada 2001 r.

Wśród osób zajmujących się edukacją komunikacyjną dzieci i młodzieży najwięcej kontrowersji wzbudzają miasteczka ruchu drogowego, w których przygotowuje się uczniów do uczestnictwa w ruchu drogowym jako rowerzysty. Mają one wielu zwolenników, ale i przeciwników. Na pewno dobrze odzwierciedlają cięgi komunikacyjne, jest tam dużo linii ciągłych, przerywanych i innych rysunków na jezdni, dużo znaków pionowych, ale brakuje w nich przede wszystkim uczestników ruchu drogowego. Poruszanie się rowerem w tak przygotowanym dla dzieci miejscu daje poczucie bezpieczeństwa, a to wbrew pozorom jest wielce szkodliwe dla przyszłego uczestnika ruchu. Zatem nie można w takim miejscu nauczyć bezpiecznego poruszania się po drogach publicznych. Można jedynie ćwiczyć sprawność kierowania rowerem, umiejętność obserwowania dróg, rozpoznawanie znaków i sygnałów zachowanie wobec napotkanych znaków i można ćwiczyć poprawne wykonanie manewrów. Miasteczko ruchu drogowego można przygotować choćby na boisku szkolnym. Ale prawdziwe przygotowanie uczniów do bezpiecznego poruszania się po drogach powinno odbywać się w naturalnych warunkach. Oczywiście nie należy wybierać od razu miejsc ruchliwych, a rozpocząć od ulic spokojnych, o małym natężeniu ruchu, czyli takich jakie występują w Kotuniu. Dlatego do realizacji tego zadania chciałabym włączyć Państwa, jako rodziców i opiekunów dzieci ubiegających się o uzyskanie karty rowerowej.

W niektórych krajach Europy Zachodniej rodzice decydują o tym, kiedy ich dziecko może się poruszać rowerem po drogach publicznych. To oni przygotowują swoje dziecko do bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym i oni wystawiają dokument upoważniający do jazdy rowerem. Korzystając z doświadczeń innych krajów chciałabym zaprosić Państwa do współpracy w edukacji komunikacyjnej naszych dzieci. Pierwszym moim krokiem było skierowanie do Państwa arkuszy zaliczeń ucznia, w których wyraziliście zgodę na ubieganie się waszych dzieci o zdobycie karty rowerowej. Kolejnym krokiem niech będzie przedstawienie Państwu programu przygotowania uczniów do uzyskania karty rowerowej, rozkładu materiału nauczania oraz instrukcji, w której chciałabym uświadomić wszystkich rodziców na jakie sytuacje powinni zwracać uwagę swoim dzieciom wypuszczając je na drogi publiczne (1/3 uczniów klasy VB dojeżdża do szkoły rowerami) lub jeżdżąc wraz z nimi.

Program przygotowania uczniów do uzyskania karty rowerowej.

Cele nauczania:
Głównym celem jest przygotowanie uczniów do bezpiecznego i partnerskiego uczestnictwa w ruchu drogowym jako rowerzysty i wyrobienie poczucia odpowiedzialności za życie i zdrowie własne i innych.
W wyniku działań dydaktyczno - wychowawczych uczniowie powinni:
1. Poznać obowiązujące rowerzystę zasady i przepisy ruchu drogowego.
2. Poznać zagrożenia występujące w ruchu drogowym i sposoby zapobiegania im.
3. Poznać sposoby udzielania pierwszej pomocy.
4. Umieć postępować na drodze zgodnie z zasadami ruchu drogowego.
5. Umieć rozpoznawać zagrożenia i podejmować trafne decyzje.
6. Umieć respektować prawa innych.
7. Posiadać gotowość niesienia pomocy.
8. Posiadać świadomość przestrzegania zasad i przepisów ruchu drogowego.

Treści nauczania:
Wiadomości:
1. Warunki uzyskania karty rowerowej:
- ukończone 10 lat,
- znajomość obowiązujących zasad bezpiecznego poruszania się rowerzysty w ruchu drogowym,
- potwierdzenie posiadanych kwalifikacji.
2. Rower i jego wyposażenie:
- zalety i wady roweru,
- rodzaje rowerów,
- budowa roweru:
- układy - napędowy, jezdny, oświetleniowy, hamulcowy,
- zasada działania roweru,
- obowiązkowe wyposażenie roweru: oświetlenie z przodu i z tyłu roweru, światło pozycyjne, hamulce, sygnał dźwiękowy,
- dodatkowe wyposażenie roweru: elementy odblaskowe z boku kół, podstawowy zestaw narzędziowy, apteczka pierwszej pomocy.
3. Stan techniczny roweru i jego wpływ na bezpieczeństwo jazdy.
4. Zasady kierowania rowerem.
5. Zasady wykonywania poszczególnych manewrów przez rowerzystę: włączanie się do ruchu, skręcanie w prawo, skręcanie w lewo, wymijanie, - - omijanie, wyprzedzanie, zawracanie, zatrzymywanie.
6. Zasady i przepisy ruchu drogowego obowiązujące rowerzystę z uwzględnieniem sygnalizacji, oznakowania dróg, pierwszeństwa przejazdu.
7. Miejsca poruszania się rowerzysty:
- Drogi i ścieżki rowerowe oraz ich oznakowanie,
- Drogi dla pieszych i rowerzystów oraz ich oznakowanie,
- Strefa zamieszkania oraz jej oznakowanie,
- Drogi osiedlowe,
- Pobocze prawej strony jezdni ogólnodostępnej,
- Blisko krawędzi prawej strony jezdni.
8. Zasady bezpiecznego poruszania się rowerem w/w miejscach.
9. Zagrożenia w ruchu drogowym i sposoby ich zapobiegania.
10. Sposób zachowania w miejscu kolizji i wypadku.
11. Sposoby udzielania pierwszej pomocy.

Umiejętności:
1. Rozpoznawanie układów w rowerze, ich mechanizmów i części.
2. Prawidłowy dobór przełożenia przekładni do jazdy w określonych warunkach.
3. Zamocowanie elementów odblaskowych na kole roweru.
4. Dobór podstawowego zestawu narzędziowego.
5. Dobór środków opatrunkowych.
6. Przygotowanie roweru do bezpiecznej jazdy:
- Ustawienie kierownicy i siodełka,
- Sprawdzenie opon, działania świateł, działania hamulców, łańcucha.
7. Utrzymanie dobrego stanu technicznego roweru poprzez konserwację bieżącą i okresową.
8. Prawidłowe kierowanie rowerem:
- Utrzymanie równowagi i prostoliniowego toru jazdy przy zmianie prędkości i wykonywaniu manewrów,
- Utrzymanie prawidłowej postawy podczas kierowania.
9. Prawidłowe i bezpieczne wykonywanie manewrów przez rowerzystę.
10. Rozpoznawanie znaków i sygnałów na drodze dotyczących rowerzysty.
11. Rozpoznawanie rodzajów dróg i szczególnie niebezpiecznych miejsc, w tym rodzajów skrzyżowań.
12. Dobór właściwego miejsca do jazdy rowerem.
13. Czytanie mapy: rozpoznawanie ukształtowania terenu i dróg oraz ścieżek dla rowerów.
14. Planowanie trasy jazdy rowerem z uwzględnieniem dróg i ścieżek dla rowerów.
15. Rozpoznawanie szczególnie niebezpiecznych miejsc na drodze.
16. Rozpoznawanie zagrożeń na drodze wynikających z dużego natężenia ruchu, niedoświadczenia innych uczestników ruchu, takich jak dzieci, osoby niepełnosprawne.
17. Rozpoznawanie urazów i prawidłowe założenie opatrunku.

Zachowania:
1. Bezpieczna jazda rowerem z przestrzeganiem zasad i przepisów ruchu drogowego:
- Korzystanie w miarę możliwości ze ścieżek i dróg rowerowych, a w przypadku ich braku z pobocza prawej strony jezdni ewentualnie z jezdni,
- Zachowanie bezpiecznej odległości od pojazdów.
2. Zachowanie prawidłowej postawy podczas jazdy:
- Trzymanie co najmniej jednej ręki na kierownicy i dwóch nóg na pedałach.
3. Bezpieczne wykonywanie manewrów w ruchu drogowym, a przy skręcaniu w lewo i zawracaniu bezpieczniej zjechać na bok, zejść z roweru i przeprowadzić go na drugą stronę drogi:
- Zawsze upewnić się, czy manewr można bezpiecznie wykonać bez stwarzania zagrożenia,
- Zawsze sygnalizować zmianę kierunku jazdy.
4. Stosowanie się do znaków i sygnałów nadawanych przez innego uczestnika ruchu.
5. Ustępowanie pierwszeństwa pieszym znajdującym się drodze dla pieszych i rowerzystów, w strefie zamieszkania, na przejściu dla pieszych.
6. Zwiększenie własnego bezpieczeństwa i innych uczestników ruchu przez stosowanie dodatkowych elementów odblaskowych na kołach roweru i na ubraniu.
7. Zwiększenie własnego bezpieczeństwa podczas jazdy przez stosowanie kasku na głowę, ochraniaczy na kolana i łokcie, używanie ubrań w jasnych kolorach i właściwie dobranych do warunków atmosferycznych.
8. Zeskoczenie z roweru w przypadku zagrożenia.
9. Udzielanie pomocy słabszym i poszkodowanym uczestnikom ruchu drogowego.
10. Unikanie jazdy rowerem po drodze o dużym natężeniu ruchu, w trudnych warunkach, przy słabej i ograniczonej widoczności.

Przygotowanie uczniów do uzyskania karty rowerowej.
Rozkład materiału nauczania.
 

l.p.	Temat lekcji	Procedury osiągania celów	l. godz.
1.	Procedura uzyskania karty rowerowej.	omówienie zasad uzyskania karty rowerowej w klasie IV,	1
2.	Przypomnienie podstawowych pojęć z zakresu ruchu drogowego. Zasady bezpieczeństwa i porządku w ruchu drogowym.	określenie podstawowych pojęć (uczestnik ruchu, kierujący, pieszy, kierowca)	1
3.	Pieszy na drodze. Poznanie zasad porządku i bezpieczeństwa w ruchu drogowym.	analizowanie zachowań pieszego, - odczytywanie znaków drogowych dotyczących pieszego	1
4.	Hierarchia ważności norm, znaków, sygnałów i poleceń w ruchu drogowym.	określenie hierarchii ważności norm, znaków, sygnałów i poleceń w ruchu drogowych	1
5.	Bezpieczeństwo na przejazdach kolejowych i tramwajowych.	analizowanie zasad poruszania się pieszych w pobliżu przejazdów kolejowych i tramwajowych, - odczytywanie znaków drogowych dotyczących przejazdów kolejowych i tramwajowych	1
6.	Zasady prawidłowego zachowania się w środkach komunikacji.	analizowanie zasad jakie należy zachować jako pasażer pojazdów, - rozpoznawanie znaków drogowych	1
7.	Określenie budowy, warunków technicznych roweru.	Poznanie budowy, konserwacji oraz drobnych napraw roweru, - Główne części roweru, - Stan techniczny pojazdu, - Instrukcja obsługi, - Smarowanie części ruchomych roweru, - Naprawa przebitej dętki rowerowej, - dopasowanie wysokości siodełka i kierownicy do swojego wzrostu, - obowiązkowe wyposażenie roweru.	1
8.	Porównywanie przekładni łańcuchowych rowerów.	Budowa i zasada działania przekładni łańcuchowej, - Przekładnia łańcuchowa w rowerze turystycznym i górskim.	1
9.	Budowa, działanie instalacji elektrycznej roweru.	Budowa instalacji w rowerze, - Zasada działania instalacji, - Działanie prądnicy w rowerze.	1
10.	Przechodzimy przez jezdnię.	- Wskazanie miejsc bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię, - Rozpoznawanie miejsc niebezpiecznego przekraczania jezdni, - Rozpoznawanie znaków drogowych dotyczących przejść dla pieszych, - Poprawne rozpoznawanie sygnalizacji świetlnej na przejściach, - Wyjaśnienie postawy policjanta (bokiem, przodem), - Określenie stosunków przestrzennych w prawo, w lewo na wprost, - Prawidłowe ocenianie bezpiecznej odległości nadjeżdżających pojazdów.	1
11.	Włączanie się do ruchu. Ustalenie przepisów porządkowych.	Definicja włączania się do ruchu, -Sytuacje w których można włączać się do ruchu.	1
12.	Określenie manewrów wykonywanych przez kierujących.	Rozróżnianie manewrów: omijanie, wymijanie, wyprzedzanie, zawracanie, skręcanie. - Czynności wykonywane podczas podstawowych manewrów.	1
13.	Jak prawidłowo i bezpiecznie poruszać się po drogach najbliższej okolicy?	Poznanie podstawowych zasad ruchu drogowego i kształtowanie umiejętności bezpiecznego zachowania się na drodze, - Określenie położenia własnej miejscowości, - Ocena walorów przyrodniczo - turystycznych najbliższej okolicy, - Ocena stanu dróg w najbliższym otoczeniu, - Wymiana elementów drogi, - Podstawowe zasady ruchu drogowego dotyczące pieszych i rowerzystów, - Najbardziej niebezpieczne miejsca na drogach w naszej miejscowości.	1
14.	Wiemy, że poszkodowanym należy udzielić pomocy.	Zapoznanie ze sposobami udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadku, - Poznanie zawartości apteczki pierwszej pomocy, - Poznanie algorytmu działania podczas udzielania pierwszej pomocy, - Poznanie różnych technik udzielania pierwszej pomocy, - Rozróżnianie metod postępowania podczas wypadku drogowego, - Poznanie numerów telefonów alarmowych, - Przyczyny wypadków drogowych.	1
15.	Rowerzysta jako uczestnik ruchu drogowego. Rozróżnianie znaków: nakazu, zakazu, ostrzegawczych i informacyjnych obowiązujących rowerzystę.	Zdefiniowanie pojęć uczestnika ruchu drogowego, - Rozróżnianie znaków ostrzegawczych, nakazu, zakazu, informacyjnych obowiązujących rowerzystę, - Omówienie roli ww. znaków w ruchu drogowym, - Analiza miejsc i sytuacji w których obowiązują zasady szczególnej ostrożności i ograniczonego zaufania, - Ocena sytuacji drogowych, w których należy zachować ostrożność, szczególną ostrożność i ograniczone zaufanie.	1
16.	Zasady pierwszeństwa przejazdu przez skrzyżowanie.	Rozróżnianie rodzajów skrzyżowań, - Analiza różnych sytuacji na skrzyżowaniach.	1
17.	Ćwiczymy jazdę rowerem.	Jazda rowerem po wyznaczonej trasie z określonymi przeszkodami.	2

O czym musi wiedzieć i pamiętać rowerzysta oraz jego rodzice i opiekunowie?

Chciałabym poniżej przedstawić Państwu kilka punktów, na które powinniście zwrócić uwagę wyjeżdżając z dziećmi na rowerowe wycieczki, aby szczęśliwie z nich powrócić i jednocześnie zwiększyć bezpieczeństwo nasze i innych uczestników ruchu drogowego.

Przed wyjazdem w drogę rowerzysta powinien:
1. Sprawdzić stan techniczny roweru:
- Wysokość siodełka i kierownicy,
- Ogumienie,
- Naciąg łańcucha,
- Działanie świateł, hamulców i dzwonka.
2. Zaplanować trasę przejazdu rowerem z uwzględnieniem ścieżek i dróg rowerowych.

Rowerzysta podczas jazdy w ruchu drogowym powinien:
1. Jeździć rowerem zgodnie z obowiązującymi zasadami ruchu drogowego i korzystać przede wszystkim:
- Ze ścieżki lub drogi dla rowerów,
- Ścieżki lub drogi dla pieszych i rowerzystów,
- Strefy zamieszkania.
Jeżeli nie ma takich dróg to można korzystać z pobocza prawej strony jezdni, a w przypadku jego braku należy jechać blisko krawędzi prawej strony jezdni.
2. Zachować prawidłową postawę podczas jazdy:
- Jeździć z trzymaniem co najmniej jednej ręki na kierownicy i dwóch nóg na pedałach,
- Utrzymać prostoliniowy tor jazdy.
3. Stosować się do znaków drogowych i sygnałów nadawanych przez urządzenia techniczne oraz przez policjanta i osoby upoważnione.
4. Stosować się do sygnałów nadawanych przez innego uczestnika ruchu drogowego.
5. Bezpiecznie wykonywać manewry w ruchu drogowym:
- Przed zmianą kierunku jazdy najpierw powinien rozejrzeć się i upewnić, czy może bezpiecznie wykonać manewr bez stwarzania zagrożenia,
- Sygnalizować ręką zmianę kierunku jazdy,
- Utrzymać prostoliniowy tor jazdy przy zmianie prędkości,
- Przy skręcaniu w lewo lub zawracaniu bezpieczniej zjechać z jezdni, zejść z roweru i przeprowadzić go.
6. Dostosować prędkość jazdy do warunków ruchu i oznakowania na drodze.
7. Zachować bezpieczną odległość pomiędzy pojazdami.
8. Ustępować pierwszeństwa pieszym znajdującym się na przejściu dla pieszych, na drodze dla pieszych i rowerzystów, w strefie zamieszkania.
9. Zwiększyć własne bezpieczeństwo i innych użytkowników dróg przez stosowanie elementów odblaskowych na kołach roweru, na ubiorach rowerzysty, stosowanie oświetlenia, noszenie ubrań w jasnych kolorach.
10. Zwiększyć własne bezpieczeństwo podczas jazdy na rowerze przez stosowanie kasku ochronnego, ochraniaczy łokci i kolan.
11. Unikać jazdy rowerem po drodze o dużym natężeniu ruchu, w trudnych warunkach, przy słabej widoczności.

Do sporządzenia powyższego referatu wykorzystałam materiał Teresy Turkowskiej doradcy nauczycieli w gminie Warszawa-Bielany ("Karta rowerowa i zadania dla rodziców" - Wychowanie Komunikacyjne nr 4 kwiecień 2001).
 

Opracowanie: Magdalena Skwiecińska - Linosz

Wyświetleń: 2178