Specyfika metod i form pracy w toku zajęć plastycznych

Wychowanie plastyczne w przedszkolu umożliwia dziecku aktywne obcowanie z różnymi rodzajami sztuki plastycznej i rozwija jego własną ekspresję, zgodnie z potrzebami i zainteresowaniami właściwymi dzieciom w tym wieku. W najwcześniejszych latach życia, dziecko poznaje plastykę przede wszystkim poprzez własną twórczość rysunkową i oglądanie obrazów. Zakres treści wychowania plastycznego w przedszkolu poszerza się i obejmuje rozwijanie percepcji dziecka w kontakcie z otoczeniem, obcowanie z różnymi dziedzinami plastyki i własną twórczością dziecięcą rozwijaną za pomocą różnych technik.

Plastyka w wychowaniu przedszkolnym spełnia przede wszystkim funkcję stymulującą ogólny rozwój dzieci. Kontakt z dziełami plastyki i własna działalność plastyczno-konstrukcyjna znacząco oddziaływuje na osobowość dziecka, przyczyniając się do kształtowania jego emocjonalnego i poznawczego stosunku do otaczającego świata. A przede wszystkim mają na celu rozwijanie:
- uczuć i wyobraźni
- samoekspresji i zdolności do działania
- potrzeby obcowania z plastyką w różnych formach

Plastyka wyrażając środkami artystycznymi otaczającą rzeczywistość, budzi u dzieci uczucia moralno-społeczne, poznawcze i estetyczne.

Działalność plastyczna zaspokaja potrzebę ekspresji i motywuje do działania. Bliski kontakt dzieci z plastyką, zacieśniony w przedszkolu, budzi zainteresowanie jej różnymi dziedzinami i zamiłowanie do zajęć plastyczno-konstrukcyjnych. Praca przedszkola w tym zakresie, oparta na rozwijaniu percepcji i ekspresji dziecka, umożliwia mu gromadzenie estetycznych i artystycznych doświadczeń.

Ponadto działalność plastyczno-konstrukcyjna będąca powszechną potrzebą dzieci, stwarza szerokie pole dla ich własnej ekspresji i samorealizacji możliwości twórczych. Daje dziecku zadowolenie i radość, wzmacnia poczucie własnej wartości, niezbędne dla kształtowania się jego osobowości w działaniu i współżyciu z otoczeniem. Rozwija inicjatywę, samodzielność, wytrwałość przyczyniając się do kształtowania postaw właściwych pracy. W toku tej działalności dzieci uczą się planowania zadań, a podejmując prace zespołowe wdrażają się do podziału tych zadań i odpowiedzialności za wykonaną przez siebie część.

Plastyka ma także duże znaczenie dla zdrowia psychicznego i rozwoju sprawności ruchowych dzieci zaspokajając ich potrzebę przeżyć, działania i manipulowania przedmiotami. Własna twórczość stanowi ujście dla energii dziecka, uspakaja, daje odprężenie, rozładowanie napięć emocjonalnych i mięśniowych.

W przypadku zaburzeń nerwowych lub motorycznych zajęcia plastyczne, a zwłaszcza malowanie palcami, stosuje się u dzieci jako środek terapii. Działalność plastyczno-konstrukcyjna wymaga operowania rękami, ale aktywizuje całą sferę kinestetyczną organizmu dziecka. Przyczynia się do rozwoju koordynacji wzrokowo-ruchowej, usprawnia czynności manualne. Daje pole ruchom ekspresyjnym przy kształtowaniu materiału plastycznego, przejawiających się w ramach: płynności, rytmie zmianie tępa i siły itp.

W procesie kierowania rozwojem działalności plastyczno-konstrukcyjnej dzieci w przedszkolu stosuje się dwie główne metody. Polegają one na stwarzaniu warunków dla samodzielnych doświadczeń dzieci, budzeniu ich aktywności, potrzeby działania i eksperymentowania oraz wyrażania swoich przeżyć.

- Pierwsza to metoda swobodnej ekspresji połączona z wykonywaniem przez dzieci prac plastycznych na dowolny temat.
- Druga jest metodą zadań inspirujących - koncentrująca ekspresję twórczą dziecka na tematyce proponowanej przez nauczycielkę [1].

Techniki plastyczne w wychowaniu przedszkolnym, służą pełniejszemu rozwijaniu twórczości dziecka, przyczyniając się do jego rozwoju. W zależności od swojej specyfiki, umożliwiają dzieciom kształtowanie tworów płaskich lub przestrzennych. Do podstawowych technik należą: rysowanie, malowanie, wycinanie, układanie elementów na płaszczyźnie, a także lepienie, budowanie z klocków i konstruowanie z różnego materiału. Dzieci zaznajamia się także z szyciem i tkaniem. Stwarza się też warunki do samodzielnych prób dzieci w stosowaniu różnych odmian tej samej techniki, równocześnie poszerzając pole ich doświadczeń artystycznych.

Bibliografia:
1. Kwiatkowska M.: Podstawy pedagogiki przedszkolnej, WSiP, Warszawa 1985
2. Kościelska S.: Współczesna koncepcja wychowania plastycznego, PWN, Warszawa 1977
3. Lam W.: Problemy wychowania plastycznego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974
4. Red H.: Wychowanie przez sztukę, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976
5. Trojanowska-Kaczmarska A.: Dziecko i twórczość, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa 1971

Przypisy:
M. Kwiatowska, Podstawy pedagogiki przedszkolnej, WSiP, Warszawa 1985, s. 322.
 

Opracowanie: Lucyna Lisowska

Wyświetleń: 3181