Co rozumiesz pod pojęciem uzależnienie

Jakie są najczęstsze przyczyny sięgania dzieci po narkotyki lub inne środki uzależniające. Jednym z najistotniejszych powodów pojawienia się i rozwoju uzależnienia jest utrata kontaktu człowieka z własnym organizmem. Brak czy niedobór świadomości ciała, czy też "mądrości organizmu", powoduje, że nie otrzymuje on odpowiednich informacji o istniejącym zagrożeniu lub o pojawiającej się już dysfunkcji. Zwykle nie zdajemy sobie sprawy z tego, że tendencja do pojawienia się reakcji uzależnieniowej odnosi się nie tylko do pewnej wydzielonej grupy, np. narkomanów czy alkoholików, ale do każdego z nas i to w sytuacjach, których bynajmniej nie jesteśmy skłonni kojarzyć z uzależnieniami. Ważnym powodem jest przeżywanie nudy oraz odbieranie otaczającej rzeczywistości jako szarej, jałowiej, pozbawionej głębszego sensu. Inne motywy próbowania to chęć wejścia w dorosłe życie, poczucie się dorosłym, zaimponowanie kolegom, bunt przeciw dorosłym, pokazywanie swojej niezależności, a także chęć rozluźnienia się, pozbycia napięcia, poczucia się pewniej, odurzenia się- Innym powodem sięgania dzieci po narkotyki jest brak kontaktu, ciepła, wsparcia ze strony rodziny - pozostawia młodego człowieka samotnego wobec własnych problemów. Nie ma on w tej sytuacji sit na poszukiwanie alternatywy wobec szybkiej i łatwej ucieczki od problemów. Do przyczyn sięgania dzieci po narkotyki i inne środki uzależniające zalicza się również dwa motywy:

Motyw mobilizacji - pobudzenia wywołane nieadekwatnymi nadmiernymi wymaganiami stawianymi przez szkołę, studia, pracę lub samemu sobie. Potrzeba aktywności- fizycznej i psychicznej u nastolatków ulega często zaburzeniu. Wielu z nich nie ma naturalnych pól dla własnej aktywności i samorealizacji, stąd nuda i potrzeba mocnych wrażeń. Motyw wytłumienia negatywnych przeżyć, zapomnienia spełniają środki tłumiące, hamujące czynności mózgu; alkohol, leki uspokajające i nasenne, kleje i rozpuszczalniki.

Fazy wchodzenia w uzależnienie. W jaki sposób można przeciwdziałać uzależnieniom.

1. Pierwszy raz. Pierwszy kontakt z narkotykiem następuje z różnych powodów. Najczęstszymi motywami są ciekawość nowych wrażeń oraz chęć zrobienia tego samego co inne-według mnie- atrakcyjne osoby. Częstowanie, namowa znajomych są bezpośrednią pobudką do spróbowania. Dzieje się to na imprezie, wyjeździe, wspólnym wyjściu. Starsze nastolatki w wieku 15-16 lat najczęściej próbują marihuany lub alkoholu. Młodsze 10-12 łatki zaczynają od alkoholu lub kleju albo rozpuszczalnika.
2. Faza eksperymentowania. W fazie eksperymentowania głównym motywem bywa chęć powtórzenia dobrych doświadczeń z narkotykiem oraz-zazwyczaj później-próbowania innych przyjemnych (lub-jak z amfetaminą- pożytecznych) efektów. Najczęściej jednak pozostaje się przy tym pierwszym, który przyniósł dobre doświadczenie. Młodsi przy kleju, starsi przy marihuanie. Młodzi ludzie nabierają też odwagi do eksperymentowania, mając na razie ze znanymi sobie narkotykami tylko pozytywne doświadczenie. W tym okresie bowiem nie odczuwa się jeszcze negatywnych skutków. W tej jednak fazie zaczynają już mieć znaczenie problemy emocjonalne, życiowe, rodzinne i szkolne osób biorących. To one w znacznej mierze nakręcają motywacje do brania.
3. Faza rozwijającego się uzależnienia. Dla większości osób biorących narkotyki w fazie rozwijającego się uzależnienia rozstrzyga się ich przyszłość- czy uzależnią się, czy uda im się uniknąć tego losu. Starają się zatrzymać na etapie sporadycznego brania. Robią przerwy, wracają do brania, nie zwiększają częstotliwości- trzymają kontrolę nad narkotykiem. Niektórzy wycofują się w ogóle z brania, inni pozostają dłużej lub nawet na zawsze na tym kontrolowanym poziomie-przyjemność od czasu do czasu.
4. Faza uzależnienia.' Jest to etap, w którym człowiek biorący narkotyki jest już chory. Chorobą tą jest destrukcyjny wpływ narkotyku na cały organizm: na ciało i psychikę. Istotną częścią tej choroby jest nałóg, czyli niemożność przerwania przyjmowania narkotyków, zależność fizyczna i psychiczna od niego. Potrzeba narkotyku jest dominująca- nie do odparcia. Nie służy on już wchodzeniu w barwny świat czy polepszaniu nastroju, służy odsunięciu cierpienia związanego z narkotycznym głodem. W tej fazie osoba uzależniona całe swoje życie organizuje wokół narkotyków. Jak przeciwdziałać uzależnieniom?
Ważną zasadą jest traktowanie profilaktyki jako część wychowanie- a wiec uczenia dzieci uczciwości, mówienia prawdy, dbania o siebie i o innych, odpowiedzialności za swoje działania. Już małe dzieci można wprowadzić w wiedzę o tym, co dla nich jest korzystne, a co szkodliwe. Dziecko w sposób naturalny przyjmie oczywistą prawdę, łatwo sobie uświadomi, że jego organizm potrzebuje tylko tego, co jest dobre. Uczymy dziecko odczytywać i poważnie traktować zamieszczane na opakowaniach ostrzeżenia o szkodliwych właściwościach różnych środków chemicznych używanych w gospodarstwie domowym.
W okresie, gdy wielkiego znaczenia nabierają przyjaźnie około 10 roku życia i gdy nasila się tendencja do naśladownictwa, trzeba uczyć dziecko nie urażającego odmawiania, uniezależniania się od nacisków grupy. Kilkunastoletnie dziecko powinno już umieć uargumentować swoje poglądy, także te związane z abstynencją, znając konsekwencje brania, i umieć też rozpoznawać narkotyki najczęściej używane w jego środowisku. Większości ludzi uzależnienie kojarzy się z alkoholizmem, narkomanią, nikotynizmem. Tymczasem liczba elementów, bodźców, substancji, od których ludzie się uzależniają jest znacznie większa. Przedmiotem wnikliwych badań stają się: uzależnienie od pracy, od seksu, uzależnienie od telewizji, od grupy społecznej i innych, a w ostatnich latach tę listę uzupełnia uzależnienie od komputera i Internetu.
 

Opracowanie: Renata Aust

Wyświetleń: 1423