Katalog

Grażyna Czerny
Różne, Referaty

Mierzenie jakości pracy szkoły

- n +

Cel i zakres mierzenia jakości pracy szkoły

Głównym celem mierzenia jakości jest dostarczenie szkole pełnej, rzetelnej informacji o jej silnych i słabych stronach, o jej efektach na tle innych szkół podobnego typu, działających w porównywalnym środowisku społeczno- ekonomicznym. Informacja ta powinna stanowić podstawę planowania rozwoju szkoły.

Należy się zastanowić czym jest obecnie szkoła, odpowiedzieć na następujące pytania:

co edukacja daje w zamian za włożone w nią pieniądze. co szkoła oferuje.

czy wyrównuje szanse w dostępie do edukacji. "Jak zatem szkoły mają stosować zasadę, że cała młodzież powinna być poddana wspólnemu działaniu kulturowemu i mieć zapewniony dostęp do wyższych szczebli systemu edukacji? Jak można spełnić wymagania przetrzymania młodych ludzi coraz dłużej w szkołach, nie zaniedbując ambicji tych bardziej zdolnych i bez utraty możliwości uczenia się szerokiej rzeszy uczniów o przeciętnych zdolnościach i tych, którzy zyskują najmniej?"

czy wywiązują się odpowiednio z zadań takich jak nauczanie, socjalizacja, opieka.

Co rozumiemy poprzez jakość


1.Jakość jest to zgodność z przyjętymi standardami

2.Jakość to skupienie się na wytwarzaniu coraz lepszych wyrobów i usług po coraz bardziej konkurencyjnych cenach, prawidłowe wykonanie wszystkiego od początku do końca, zamiast poprawiania błędów, poczucie, że coś jest lepsze od czegoś innego (J. Stooner, E. Freeman

3.Jakość staje się wypadkową istniejącej sytuacji i problemów, podstawowych założeń wynikających z zasadniczej misji instytucji, realnie istniejących możliwości finansowych

4.Jakość szkoły to zadowolenie klientów edukacji ze spełniania przez tę edukację standardów (S. Wlazło 1999)

- wszystkie, lub niemal wszystkie szkoły, w których wyniki są dobre, odznaczają się pewną liczbą łatwych do zauważenia cech.

Dziesięć takich cech zdaje się odgrywać ważną rolę w osiąganiu pożądanych wyników:
1. Zaangażowanie do jasnych i powszechnie przyjętych norm i celów.
2. Wspólne planowanie, podejmowanie decyzji i kolegialna praca w zakresie eksperymentów i ich ewaluacji.
3. Pozytywne przywództwo w inicjowaniu i dokonywaniu udoskonaleń.
4. Stabilność kadry.
5. Strategia ciągłego doskonalenia kadry skorelowana z pedagogicznymi i organizacyjnymi potrzebami szkoły.
6. Praca nad starannie zaplanowanym i skoordynowanym programem, który zapewnia wszystkim uczniom zdobycie niezbędnej wiedzy i umiejętności.
7. Wysoki stopień zaangażowania i pomocy rodziców.
8. Dążenie do utrwalania wartości szkolnych, a nie indywidualnych.
9. Maksymalne wykorzystanie czasu uczenia się.
10. Aktywne i konkretne wspieranie przez odpowiedzialne władze lokalne.

Czym jest doskonalenie jakości pracy szkoły? Literatura przedmiotu wyjaśnia, że jest to:
- systematyczny, ciągły wysiłek w celu zmienienia warunków uczenia się w jednej lub kilku szkołach po to, aby osiągać założone cele edukacyjne bardziej efektywnie (van Velzen 1985),
- takie podejście do zmiany w edukacji, które zapewnia zarówno osiąganie wyższych wyników przez uczniów jak i podniesienie umiejętności kierowania zmianą przez szkołę (Hopkins, Ainscow i West, 1994).

Definicje te podkreślają, jak ważne jest mierzenie osiągnięć szkolnych uczniów jako wyników działań zmierzających do doskonalenia pracy szkoły.

Szkoła rozpoczynająca wędrówkę ku poprawie jakości musi wziąć pod uwagę następujące warunki, określone przez MacGichrist, Myers i Reed (1997):
- zmiana wymaga czasu, nie można jej wprowadzić z dnia na dzień,
- szkoły różnią się między sobą ze względu na otwartość na zmianę,
- zmiana nie jest sprawą prostą,
- zmiana powinna być dobrze przygotowana i kierowana,
- osobami odpowiedzialnymi za wprowadzanie zmiany w szkole powinni być przede wszystkim nauczyciele,
- korzyści z wprowadzonej zmiany powinni odnieść uczniowie.

Przez poprawę jakości pracy szkoły należy rozumieć systematyczne działania prowadzące do rozwoju na poziomie szkoły, zespołu nauczycieli i jednostek (nauczycieli i uczniów)w zakresie określania celów, planowania, kultury i klimatu, kierowania i organizacji, procesów nauczania i uczenia się.


Mierzenie jakości dokonuje się na trzech poziomach:
1. w szkole - dyrektor i nauczyciele
wspólnie badają elementy pracy szkoły, punktują problemy, tworzą plany rozwoju,
2. kurator oświaty
- dostarcza szkole i organom prowadzącym obiektywnych, rzetelnych informacji o silnych i słabych stronach szkoły. Informacje te służyć muszą poprawie jakości,
3. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu
- dostarcza kuratorowi oświaty obiektywnych i rzetelnych informacji o efektach i o procesach prowadzących do ich uzyskania. Ta informacja służyć musi usprawnieniu pracy kuratorium.

Mierzenie jakości pracy szkoły to procedura, której celem jest zebranie informacji o wszystkich obszarach działania szkoły:

1. o wskaźnikach jakości kształcenia, takich jak:
- losy absolwentów szkoły, w tym wyniki uzyskiwane na progach edukacyjnych - od roku 2002 istotną informacją są rezultaty sprawdzianów i egzaminów po każdej szkole,
- wyniki uzyskiwane przez uczniów na konkursach i olimpiadach,
- programy nauczania,
- metody nauczania,
- metody oceniania ucznia,
- i wiele innych,
2. o wskaźnikach jakości wychowania, wśród których można wymienić:
- profilaktykę szkolną,
- kontakty uczniów z nauczycielami i kolegami,
3. o wskaźnikach dotyczących spraw opiekuńczych w szkole:
- dzieci specjalnej troski,
- działań szkoły na rzecz uczniów w trudnej sytuacji losowej lub materialnej,
4. o wskaźnikach jakości zarządzania, w tym:
- spraw kadrowych w szkole, doskonalenia nauczycieli,
- planów strategicznych i operacyjnych szkoły,
- sposobu sprawowania nadzoru,
- bazy, wyposażenia i finansów szkolnych.
Cztery kroki na drodze do mierzenia jakości:
1. Ustalenie wskaźników jakości pracy szkoły.
2. Dobór lub przygotowanie odpowiednich narzędzi mierzenia jakości.
3. Zbieranie danych i analiza wyników.
4. Tworzenie planów rozwoju szkoły.


O ile cel mierzenia jakości jest dokładnie określony, to zakres prowadzonych badań może być różny w zależności od potrzeb szkoły i uzgodnień z dyrektorem. Najczęściej, w trakcie pierwszego badania, warto poznać wszystkie czynniki wpływające na jakość szkoły. W powtórnych badaniach można ograniczyć się do diagnozowania jednego tylko lub kilku wybranych problemów. I tak może się zdarzyć, że w pierwszym mierzeniu jakości jako słaby punkt strony został określony problem przestrzegania praw ucznia. Ponowne badania po upływie ustalonego czasu, po działaniach naprawczych szkoły, mogą dotyczyć już jedynie tego jednego problemu.

Zasady mierzenia standardów.

1. Powinny dotyczyć wszystkich uczniów i pracowników szkoły.
2. Powinny dotyczyć spraw naprawdę istotnych dla funkcjonowania szkoły.
3. Powinny być realistyczne.
4. Wybór standardów monitorowanych w danej szkole należy do rady pedagogicznej.
5. Powinny być dynamiczne i elastyczne.
6. Powinny posiadać kryteria oceniania - najważniejsze jest osiągnięcie standardów a nie ich tworzenie.
7. W procesie tworzenia standardów, oprócz nauczycieli, mogą uczestniczyć uczniowie i inni członkowie lokalnej społeczności.
8. Standardy musza być rozumiane przez uczniów i ich rodziców.

Wskaźnik standardu
jest swego rodzaju dowodem osiągnięcia określonego poziomu standardu.Wskaźnik standardu powinien być mierzalny, a preferowana forma zapisu wskaźnika to pytanie, na przykład:
- Czy uczniowie podczas egzaminów zewnętrznych uzyskują wyniki lepsze od wyników uczniów innych szkół?
- Jakie są wyniki egzaminów?
- Czy rodzice rozumieją i potrafią korzystać z obowiązujących kryteriów oceniania?
- W jaki sposób szkoła utrzymuje kontakt z rodzicami?
- Jak często szkoła jest obecna w lokalnych mediach?

Istotny jest sposób postępowania, który pozwala określićpoziom wskaźnika w konkretnej szkole, na przykład:
- Badanie dokumentacji, analiza wyników uczniów szkoły w stosunku do wyników innych szkół (analiza porównawcza).
- Ankieta przeprowadzona wśród uczniów, rodziców, nauczycieli.
-będąca powodem naszego spotkania
- Obserwacja. Arkusz obserwacyjny.
- Wywiad kwestionariuszowy.
- Badania statystyczne.

Przykładowe obszary i podobszary badań

EFEKTY KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA
1. Wyniki nauczania.
2. Rozwój osobisty i społeczny.
3. Losy absolwentów.

NAUCZANIE I UCZENIE SIĘ (procesy na poziomie klasy)
1. Proces nauczania i uczenia się.
2. Pomoc w pokonywaniu trudności.
3. Wykorzystanie czasu wolnego.

SZKOŁA (procesy na poziomie szkoły)
1. Szkoła jako miejsce nauki.
2. Szkoła jako środowisko społeczne.
3. Szkoła jako miejsce pracy.

ŚRODOWISKO ZEWNĘTRZNE
1. Szkoła a dom.
2. Szkoła a społeczność lokalna.
3. Szkoła i świat pracy.

Po zebraniu materiałów zbiorczych z przeprowadzonych diagnoz następuje ich dalsza obróbka. Finalnym jej etapem jest raport o pracy szkoły, w którym zamieszczone zostaną wyniki wszystkich przeprowadzonych analiz, ankiet, wywiadów itp. Skrót raportu, opisujący główne wyniki oraz silne i słabe strony szkoły powinien być udostępniony każdemu z rodziców, każdemu nauczycielowi i wszystkim potencjalnym klientom szkoły. Także uczniowie muszą mieć zapewniony dostęp do pełnej informacji o szkole, w której się uczą.

Należy pamiętać, że raport jest dokumentem publicznym przeznaczonym dla:
- rodziców i uczniów szkoły;
- dyrekcji i całego personelu;
- władz oświatowych;
- wszystkich zainteresowanych pracą szkoły.
Referat przygotowany z myślą o rodzicach, będących
podmiotem mierzenia jakości pracy szkoły i wygłoszony
5 kwietnia 2004 r podczas zewnętrznego mierzenia jakości
pracy szkoły przez Grażynę Czerny
.
 

Opracowanie: Grażyna Czerny

Wyświetleń: 3752


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.