Regiony turystyczne polski, które stać się mogą atrakcją turystyczną Europy i świata

Każdy z nas lubi podróżować, odkrywać nieznane dotąd miejsca, poznawać nowych ludzi, a wraz z tym nowe kultury i sytuacje. Chęć poznawania świata to naturalna potrzeba człowieka, nic więc dziwnego, że rozwój turystyki międzynarodowej, choć rozpoczęty dopiero w połowie XX wieku, systematycznie przybiera na sile. Tym bardziej, że ciągłe ułatwienia, jakie przynosi nam postęp cywilizacyjny tylko sprzyja wyjazdom, podróżom i to nie tylko w obrębie własnego kraju, ale także poza jego granice. Współczesna turystyka ma charakter ruchu masowego społeczno - kulturowego. Obejmuje on podróże ludzi dla przyjemności, poznania świata, rozrywki, wypoczynku, uczenia, biznesu, z potrzeb kulturalnych, religijnych odbywane pieszo lub środkami lokomocji. Ruch ten jest celowy, dobrowolny i przebiega w określonym czasie.

Podstawowym kryterium podziału turystyki są zatem potrzeby człowieka i wynikające z nich motywy jego działania, stąd też wyróżniamy turystykę wypoczynkową, krajoznawczą, sportową, biznesową, religijno-pielgrzymkową, specjalistyczną. Turystyka jako zjawisko współczesnej kultury społeczeństw znajduje odzwierciedlenie w różnych sferach życia: psychologicznej, społecznej, przestrzennej i ekonomicznej i pełni wiele funkcji w społeczeństwie, jak i gospodarce wielu krajów.

Istotną rolę turystyka odgrywa także w Polsce. Według Światowej Organizacji Turystyki Polskę w 1998 roku odwiedziło 18,8 mln turystów, co plasuje nasz kraj na 8 miejscu. O atrakcyjności turystycznej Polski decydują zarówno różnorodne walory stanowiące podstawę do rozwoju wielu form turystyki, jak przebiegające przez jej terytorium szlaki komunikacyjne łączące Europę Wschodnią i Zachodnią oraz Północną i Południową. Do najważniejszych walorów turystycznych natomiast należą: atrakcyjne elementy środowiska naturalnego, czyli piękne, urozmaicone krajobrazy, piaszczyste plaże, ciepłe morze, lasy, jeziora oraz góry, po których latem można się wspinać, zimą zaś jeździć na nartach. Ważnym elementem środowiska przyrodniczego przyciągającym turystów są wody lecznicze (mineralne) - w miejscach ich występowania powstały uzdrowiska. Dodatkowym atrybutem są liczne i cenne zabytki kultury materialnej - zamki, pałace, budowle sakralne różnych religii, muzea, a ponadto dobrze rozbudowana i odpowiedniej jakości baza turystyczna - hotele, pensjonaty, pola campingowe i namiotowe, restauracje, bary, baseny, wyciągi, koleje linowe, zagospodarowane plaże itp.

Jednym z najważniejszych regionów turystycznych wykorzystywanym szczególnie w sezonie letnim jest pas Pobrzeża Południowobałtyckiego. Ze względu na różnorodność nadmorskich krajobrazów, liczne zabytki architektury oraz mnogość imprez artystycznych organizowanych w najważniejszych ośrodkach w sezonie letnim obszar ten stał się istotnym regionem turystycznym także dla obcokrajowców.

Wzdłuż całego wybrzeża rozsiane są mniejsze i większe miejscowości turystyczno- wypoczynkowe, spośród których największą popularnością cieszą się: Świnoujście, Międzyzdroje, Kołobrzeg, Mielno, Łeba, Jastarnia, Hel, Sopot i Kuźnica Morska. Dużym i licznie odwiedzanym centrum turystycznym pobrzeża jest Gdańsk. Znajdują się tu wprawdzie liczne piaszczyste plaże, lecz magnesem przyciągającym turystów są zabytki oraz niepowtarzalna uroda i atmosfera tego tysiącletniego miasta. Najcenniejszym obszarem zabytkowym Gdańska jest Główne Miasto. Góruje nad nim gotycki kościół Najświętszej Marii Panny - największy na świecie kościół wybudowany z cegły. Najpiękniejszą ulicą - placem Głównego Miasta jest Długi Targ, wzdłuż którego rozciągają się przepiękne kamieniczki, jak chociażby Złota kamienica oraz przylegający do niej Dwór Artusa z XIVw. - klub bogatych gdańskich kupców. Na placu stoi także, dobrze wszystkim znana, fontanna Neptuna - symbol Gdańska i jego związków z morzem. Długi Targ zamyka Zielona Brama, a za nią znajduje się stary gdański port nad Motławą, nad którym góruje wybudowany w połowie XV w. Stary Żuraw.

Obok Gdańska ważnym portem i miastem często odwiedzanym przez turystów jest Szczecin. Chlubą miasta jest Zamek Książąt Pomorskich, który jest obecnie jednym z najcenniejszych zabytków architektury gotyckiej i renesansowej w Polsce. Innymi ważnymi zabytkami Szczecina są również Stary Ratusz z przełomu XIV i XV w. oraz kościoły Franciszkanów oraz św. Piotra i św. Pawła.

Historie tych miast, niezwykle ciekawe, oraz zabytki z odległych czasów z pewnością stanowią więc niezwykły atut dla turystów nie tylko z Polski, ale i Europy.

Krajobraz nadmorski to jednak nie tylko atrakcyjne miasta i zabytki, ale także piękne krajobrazy. Zaliczyć do nich można wybrzeża klifowe powstające na skutek uderzeń fal o brzeg, najpiękniejsze przykłady tego typu wybrzeża podziwiać możemy w Gdyni - Orłowie oraz na wyspie Wolin, na zachód od miejscowości Międzyzdroje. Ciekawa jest zaś historia kościoła w Trzęsaczu, niewielkiej miejscowości położonej niedaleko Kołobrzegu. Na skutek niszczącej działalności fal morskich w 1910r. część murów kościoła osunęła się do morza, a kilka lat temu znikła ostatnia ściana tego budynku.

Niezwykłą atrakcją turystyczną polskiego wybrzeża jest także, położona na terenie Słowińskiego Parku Narodowego, Łeba, miejscowość przyciągająca turystów, nie tylko z kraju, piękną plażą, zagadkowymi ruinami gotyckiego kościoła zniszczonego przez wędrujące piaski oraz unikalną w tej części Europy atrakcją - ruchomymi wydmami. Na tym wąskim pasie wydmowym oddzielającym jezioro Łebsko od Bałtyku, znajdują się, bowiem największe w Europie Środkowej wzgórza wydmowe o wysokości do 42 m.n.p.m. tworząc prawdziwie pustynny krajobraz. Pod naporem zachodnich wiatrów mogą się one poruszać do ok. 10 m w ciągu roku i zasypywać nawet wysokie partie lasu.

Pobrzeże Południowobałtyckie bez wątpienia może się stać atrakcją turystyczną dla podróżnych i zwiedzających nie tylko z Polski, ale także z Europy, a nawet świata. To region o przepięknych, niespotykanych naturalnych formach przyrody, a także cudowne miasta z długą i ciekawą historią oraz unikalnymi zabytkami.

Równie atrakcyjne dla wypoczynku są pojezierza, a w szczególności Pojezierze Mazurskie, czyli kraina Wielkich Jezior - najczęściej odwiedzane przez turystów. Charakteryzuje się ona bogactwem jezior i lasów, dłuższym niż pas pobrzeży sezonem kąpielowym, co umożliwia uprawianie różnorakich form aktywności sportowej, w tym turystyki specjalistycznej, począwszy od żeglarstwa, wędrówek kajakowych latem po wyścigi bojerów zimą. Mazury to także obszar licznych ośrodków m.in. Olsztyn, Giżycko, Ruciane - Nida, Ełk, Golub - Dobrzyń, a w nich liczne zabytki architektury.

Centrum Mazur to przede wszystkim kraina o niepowtarzalnym krajobrazie zachwycającym harmonijnym połączeniem rozległych jezior o nieregularnych kształtach, wśród nich dwa największe jeziora Polski: Śniardwy i Mamry, kompleksów leśnych wyłaniających się zza licznych pagórków i malowniczej szachownicy pól. Miasta oddalone są od siebie o 20-30 km, co wynika z planowego ich rozmieszczenia przed kilkuset laty. W każdym można znaleźć ciekawe miejsca, zabytki. Olsztyn jest jedynym dużym miastem na Pojezierzu Mazurskim. Założony został w połowie XIV w. przez Krzyżaków. Z okresu średniowiecza powstały w mieście m.in. gotycki zamek, Stary Ratusz oraz Wysoka Brama. Okolice Mrągowa natomiast to środkowa część tego pojezierza, a zarazem także centrum sportów wodnych. Co roku odbywa się tutaj festiwal muzyki "Piknik Country", który ściąga fanów tej muzyki i turystów z całego świata.

Ważnym miejscem wycieczek turystycznych jest Giżycko nazwane stolicą krainy tysiąca jezior - w lecie staje się ruchliwym centrum sportów wodnych. Dla miłośników historii natomiast istotnym okaże się Gierłoż, a w nim największy zespół hitlerowskich bunkrów, tzw. Wilczy Szaniec; zamek krzyżacki i gotycki kościół św. Jerzego w Kętrzynie, twierdza Boyen we wspomnianym wcześniej Giżycku oraz Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Leśniczówce Pranie. Dla pielgrzymów z całej Europy jest natomiast barokowa Świątynia Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Świętej Lipce. Największe wrażenie na turystach robią jednak koncerty organowe, wykonywane na instrumencie pochodzącym z 1721 roku.

Tak, więc Kraina Wielkich Jezior stanowi niezwykłą atrakcję turystyczną, głównie ze względu na malownicze krajobrazy naturalnych jezior i lasów, które dają wielkie możliwości biernego jak i aktywnego wypoczynku ludziom z różnych zakątków świata.

Kolejnym regionem turystycznym Polski są obszary górskie, które w przeciwieństwie do wybrzeża i pojezierzy, przyciągają turystów przez cały rok. Szczególnie atrakcyjne są Tatry - jedyne w Polsce pasmo wysokogórskie o typowym alpejskim krajobrazie. U ich podnóża położony jest największy w Polsce ośrodek turystyczny - Zakopane zwane zimową stolicą Polski. Tym, co przyciąga ogromne rzesze turystów i kuracjuszy do Zakopanego i jego okolic jest przepiękny krajobraz Tatr, możliwość uprawiania aktywnych form wypoczynku, takich jak wędrówki, wspinaczka, narciarstwo, a także zachowany w strojach, muzyce, tańcach i architekturze niepowtarzalny górski folklor. W okresie zimowym największą atrakcją Zakopanego są z pewnością organizowane na Wielkiej Krokwi skoki narciarskie, na które zjeżdżają turyści i kibice, nie tylko z Polski, ale też Europy i świata. W celu ochrony niepowtarzalnej przyrody tatrzańskiej utworzono Tatrzański Park Narodowy, na terenie którego znajduje się najwyższy szczyt polskich Tatr - Rysy, Giewont, liczne jeziora zwane stawami, np. Morskie Oko, Czarny Staw, a także najgłębsza jaskinia Tatr Zachodnich -Jaskinia Śnieżna w Dolinie Małej Łąki. W łańcuchu karpackim dużą popularnością cieszą się również Beskid Śląski - jeden z lepiej zagospodarowanych turystycznie obszarów górskich, łatwo dostępny posiada gęstą sieć szlaków turystycznych, narciarskich tras zjazdowych i kilkadziesiąt wyciągów. Największymi centrami turystycznymi Beskidu Śląskiego są Ustroń, Wisła i Szczyrk.

Dla wielu jednak najpiękniejsze góry Polskie to Pieniny - pasmo górskie o niepowtarzalnym uroku. Na bardzo małej przestrzeni 30 km2 podziwiać można wiele rozmaitych form krajobrazowych i olbrzymie bogactwo przyrody - leniwym turystom wystarczy spływ przełomem Dunajca - atrakcja turystyczna na miarę europejską, na pozostałych czeka Orla Perć z Trzema Koronami i Sokolicą. Przejście tej drogi wymaga wysiłku, ale dostarcza niezapomnianych przeżyć. Ta najbardziej urozmaicona część Pienin objęta jest ochroną Pienińskiego Parku Narodowego. Atrakcję Pienin stanowią także liczne miejscowości: Szczawnica, a w niej Muzeum Pienińskie, kolej krzesełkowa na Polanicę oraz wodospad Zaskalnik, Czorsztyn i warte obejrzenia ruiny zamku oraz bacówka pasterska.

Kolejnym bardzo ważnym regionem turystycznym są Sudety. Jego atrakcyjność wynika z urozmaiconej rzeźby, korzystnych warunków klimatycznych, licznych źródeł wód mineralnych oraz wielu zabytków kultury materialnej - zabytkowych miast, zamków, pałaców, obiektów sakralnych.

Sudety są jednym z najlepiej zagospodarowanych turystycznie regionów Polski. Jest tu najwięcej pensjonatów i schronisk górskich oraz dobrze wytyczonych szlaków turystycznych. Ruch turystyczny koncentruje się przede wszystkim w dwóch sudeckich kotlinach: Jeleniogórskiej i Kłodzkiej. Są one znakomitymi bazami wypadowymi dla wycieczek w Karkonosze z najwyższym szczytem Śnieżką, Góry Izerskie, Góry Kaczawskie, Góry Złote, Masyw Śnieżnika oraz w Góry Stołowe.

Góry Stołowe to jedyne góry płytowe w Polsce, są więc dużą atrakcją. Błędne Skały i Szczeliniec Wielki utworzyły tu prawdziwe labirynty, przez które można przejść tylko znakowanym szlakiem. Na ich obszarze istnieje Park Narodowy Gór Stołowych. Sudety znane są także ze swych leczniczych źródeł, wokół których powstały liczne uzdrowiska. Najstarszym z nich jest XV-wieczne w Cieplicach Śląskich, a także młodsze w Świeradowie, Polanicy, Dusznikach Zdroju, Kudowie Zdroju, Szczawnie itd.

Przenosząc się z pięknych krajobrazów polskich gór w tereny wyżynne warto wspomnieć o Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. W jej wapiennych skałach wykształciły się różnorodne formy kresowe: doliny, żłobki, jaskinie, skałki, izolowane wzgórza. Krasowych jaskiń naliczono tu dotąd ponad tysiąc. Spośród wielu dolin krasowych tej wyżyny najpiękniejsza jest Dolina Prądnika, której przyrodę objęto ochroną tworząc Ojcowski Park Narodowy. Strome zbocza doliny są zalesione, a równe, płaskie dno pokrywają łąki. Z dna i zboczy wyrastają pojedyncze wapienne skały o różnorodnych kształtach - najbardziej oryginalną jest Maczuga Herkulesa. Na stromo opadającej ku Dolinie Prądnika Skale, zwanej Pieskową, wznosi się jeden z najpiękniejszych w Polsce gotycko -renesansowych zamków. Został on zbudowany w XIVw. przez króla Kazimierza Wielkiego.

Drugą polską wyżyną znaną wśród turystów jest Wyżyna Kielecka, a szczególnie znajdujące się w jej obrębie Góry Świętokrzyskie. Najwyższym ich pasmem są Łysogóry ze szczytem na Łysicy. Atrakcją turystyczną jest jedna z najpiękniejszych form zjawisk kresowych - jaskinia Raj - pełna stalaktytów, stalagmitów, stalagmatów, pereł jaskiniowych draperii. Ponadto Puszcza jodłowa w Łysogórach, stanowiąca część Świętokrzyskiego Parku Narodowego.

Wędrując dalej po Polsce warto zatrzymać się na Nizinie Podlaskiej w dolinie Biebrzy. Dziś coraz trudniej znaleźć tereny odludne, gdzie można rozkoszować się widokami przyrody nietkniętej ludzką ręką. Takimi wyjątkowymi miejscami są rezerwaty. Do największych, najciekawszych i możliwych do zwiedzenia pod opieką pracownika parku narodowego należy Czerwone Bagno, leżące właśnie w najbardziej niedostępnej części Doliny Biebrzańskiej. Bagna zajmują tutaj powierzchnię około 90 tysięcy ha, stanowiąc najcenniejszy w Europie Środkowej obszar torfowisk niskich. Aby uchronić ten niezwykle interesujący krajobraz bagienno - torfowiskowy utworzono tutaj w 1993r. Biebrzański Park Narodowy. Liczne ambony widokowe i drewniane pomosty pozwalają na obserwację przyrody w najbardziej niedostępnych miejscach. Brak tu osad ludzkich, więc bezpośrednie spotkania z leśnymi zwierzętami nie należą do rzadkości.

Obok tych wszystkich naturalnych krajobrazów, pięknych widoków równie istotną rolę w polskiej turystyce odgrywają zabytkowe miasta o bogatej przeszłości historycznej rozmieszczone w całym kraju. Szczególnie cenne obiekty zostały wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Należą do nich liczne zabytki jednego z najważniejszych i najstarszych miast Polski - Krakowa. Najstarszą dzielnicą Krakowa jest Stare Miasto. Zachowały się tu pozostałości murów obronnych, średniowieczny układ ulic, bogata, mieszczańska architektura, wiele kościołów, a przede wszystkim piękny krakowski rynek. Na jego środku stoją sukiennice, w których niegdyś mieściły się składy i kramy z suknem. Nad Starym Miastem góruje gotycki kościół Mariacki. A całą staromiejską część Krakowa otacza pas zieleni - stuletnie Planty. Inne atrakcje Krakowa to Wawel - dawna rezydencja władców polskich, obok Kaplica Zygmuntowska, poza tym Brama Floriańska oraz Collegium Maius - jeden z najstarszych gmachów Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Najważniejszym miastem Polski jest oczywiście stolica, czyli Warszawa, która także dzięki swej bogatej historii i licznym zabytkom ściąga co roku rzesze turystów z różnych części Europy, a nawet świata. W stolicy Polski godne zobaczenia są z pewnością: zrekonstruowane historyczne centrum miasta z Zamkiem Królewskim, Barbakanem oraz zespoły pałacowo - parkowe: Wilanów i Łazienki. Ponadto Nowe Miasto z gotyckim kościołem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, katedrą św. Jana, barokowym kościołem sióstr Sakramentek, a także pałace Radziwiłłów, Staszica, Belweder, zespół w Natolinie, liczne pomniki: Kolumna Zygmunta III, Kopernika, Chopina, Bohaterów Warszawy 1939-1945.

Inne godne zwiedzenia miasta polskie i ich zabytki to: w Toruniu średniowieczne miasto z ratuszem staromiejskim, w Malborku gotycki Zamek Krzyżacki z XIII-XIV w., w Zamościu renesansowa zabudowa Starego Miasta z ratuszem z końca XVI w., w Gnieźnie katedra gotycka z XIV w. i słynne Drzwi Gnieźnieńskie. Ważnym historycznym miejscem dla Polaków, ale także tysięcy turystów z Europy i świata jest Oświęcim - miejsce martyrologii z czasów II wojny światowej. W mieście tym istnieje możliwość zwiedzania obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu i Brzezince.

Wśród innych form turystyki ważną rolę odgrywa turystyka pielgrzymkowa. Główne katolickie ośrodki pielgrzymkowe to: Częstochowa, gdzie znajduje się zespół klasztorny Paulinów na Jasnej Górze. To najważniejsze miejsce kultu religijnego w Polsce rocznie odwiedza 2 miliony pielgrzymów. Kolejny ośrodek pielgrzymkowy to Kalwaria Zebrzydowska i mieszczący się w niej klasztor Bernardynów z początku XVII wieku oraz 42 obiekty sakralne drogi Męki Pańskiej. Inne ośrodki pielgrzymkowe to Góra Świętej Anny na wyżynie Śląskiej oraz Licheń - miejsce budowy największego kościoła w Polsce odwiedzonego przez papieża - Jana Pawła II, dające jednocześnie możliwość wypoczynku wśród lasów i jezior.

Tak, więc Polska jest krajem o znacznych, lecz - niestety - tylko w niewielkim stopniu wykorzystanych, możliwościach rozwoju turystyki. Naszymi atutami są m.in. urozmaicony krajobraz, zarówno górski jak i nadmorski, duża liczba jezior, liczne źródła wód leczniczych, znaczna liczba zabytków kultury materialnej, wiele muzeów oraz miejsc kultu religijnego. Od wielu lat stanowią one atrakcję turystyczną i to nie tylko dla Polaków, ale także dla turystów z Europy i całego świata. O tym, że Polska jest krajem atrakcyjnym turystycznie dla obcokrajowców, świadczy wciąż wzrastająca liczba osób odwiedzających nasz kraj oraz zyski, jakie Polska osiąga na turystyce zagranicznej.

Tym, co ogranicza rozwój turystyki, jest przede wszystkim słabo rozwinięta baza turystyczna, a także słaba znajomość języków obcych w Polsce.

Literatura:
1. Encyklopedia Powszechna tom II - Europa
2. "Geografia Polski", podręcznik do gimnazjum, moduł II, wyd. Nowa Era
3. "Przewodnik po krainach geograficznych Polski"
4. Internet
 

Opracowanie: Halina Leśniewska

Wyświetleń: 10879