Edukacja olimpijska w mojej szkole

"Europejski Rok Edukacji poprzez Sport - 2004", to hasło szerokie w każdej grupie dzieci i młodzieży a nawet w grupach osób dorosłych (czynni zawodowo, bezrobotni, renciści i emeryci w tym ludzie niepełnosprawni). Większość entuzjastów sportowych zbiera swe siły emocjonalne na letnie igrzyska odbywające się co 4 lata w tak zwanym okresie przemiennym. W sumie co 2 tata mamy do czynienia z emocjami olimpijskimi, raz z letnimi, drugi raz z zimowymi i znów letnimi. Historia ta dzieje się od 1994 roku, kiedy to po raz pierwszy wprowadzono wyżej wspomnianą przemienność (1992 zimowe Igrzyska Olimpijskie w Albertville i latem letnie Igrzyska Olimpijskie w Barcelonie - tak było od 1924 roku, kiedy to pierwszy raz odbyły się zimowe I.O w Chamonix i letnie IO w Paryżu). W tym roku czekają nas emocje związane z Igrzyskami Olimpijskimi- Ateny 2004 a za 2 lata zimowe Igrzyska Olimpijskie -Turyn 2006. Będzie to miało niewątpliwie szeroki wpływ na postawy młodych ludzi. Wielu z nich będzie chciało naśladować znanych sportowców i być może rozpocznie swoją przygodę ze sportem. Takie przykłady mamy z lat 70-tych kiedy to polscy piłkarze świętowali sukcesy na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium - 1972 zdobywając złoty medal, 2 lata później już na Mistrzostwach Świata też w Monachium w bardziej prestiżowej imprezie plasując się na III miejscu na świecie. W ślad za tym szczególnie dzieci masowo uprawiają dyscyplinę sportową jaką jest piłka nożna. Wszędzie, nie tylko na boiskach ale i na podwórkach modna jest forma kopania piłki. Powstają ligi podwórkowe, szkoły rozszerzają program tej dyscypliny na lekcjach wychowania fizycznego. Podobna historia miała miejsce w kolarstwie szosowym podczas Wyścigu Pokoju Warszawa - Berlin - Praga. Każdy dzieciak chciał być Królakiem, Szurkowskim, Szozdą czy Piaseckim. Ostatnio duży wpływ na dzieci i młodzież mają sukcesy Adama Małysza w skokach narciarskich. Wprawdzie masowość uprawiania tej dyscypliny jest ograniczona, ale postawa sportowca Małysza i młodszego kolegi Rutkowskiego wpływa pozytywnie na dzieci i młodzież. Wszystko to obraca się wokół terminu "olimpizm nowoczesny". Pojęcie to oznacza nie tylko to co się dzieje na właściwych igrzyskach olimpijskich raz na 4 lata - lecz cały kierunek sportu, który dąży do wytwarzania atletów i zawodników we wszelkich dziedzinach sportowych tak wysoko wyspecjalizowanych, przygotowanych aby - biorąc udział w konkurencji wszech narodowej - mogli się ubiegać o zwycięstwo (tygodnik "Stadion" nr 34, 21.08.1924, str. 2-3). Pojęcie to zostało bardziej unowocześnione i sprowadza się do pojęcia idea olimpijska, którą często wymienia się na pojęcie olimpizm.

Najbardziej trafnie zdefiniował to określenie prof. Nicolaos Nissiotis, prezydent Międzynarodowej Akademii Olimpijskiej w latach 1978-1986.
- Idea olimpijska jest tym, co określa ogólny charakter sportu jako środka edukacji pełnego człowieka i obywatela świata [...] poprzez zgodę na stosowanie zasad etycznych w uniwersalnym wymiarze i każdej epoce. Idea olimpijska jest tym Pryncypium [...], które wyraża głębszą istotę sportu jako autentycznego procesu wychowawczego poprzez nieustanne usiłowania, by stworzyć zdrowego i pełnego cnót człowieka w najwyższym możliwym wymiarze (kalos kagathos) reprezentowanego przez sportowca i olipmijskiego zwycięzcę.

W innym miejscu Nissiotis pisał:
- Idea olimpijska jest [...] wysiłkiem, by pochwycić ukrytą, wyższą rzeczywistość życia i jednocześnie umożliwić ludziom jej doświadczenie i kontemplację. Jej wpływ odnawia człowieka przez inspirowanie go do próby osiągnięcia najwyższych możliwych celów egzystencji.

Wynika z tych definicji, że idea olimpijska i olimpizm to te same dążenia z tym, że olimpizm określa raczej filozoficzne i pedagogiczne normy postępowania a idea olimpijska zakreśla ogólny obszar, w którym normy olimpizmu winne być realizowane.

We wspomnianych tekstach dostrzegamy wartości związane z aktualnym hasłem "edukacji poprzez sport". Są to:
- Środek edukacji pełnego człowieka i obywatela świata
- Autentyczny proces wychowawczy
- Stworzenie zdrowego i pełnego cnót człowieka
- Osiągnięcie najwyższych możliwych celów egzystencji
- Filozoficzne i pedagogiczne normy postępowania

Trzecim, bardziej stonowanym społecznie jest pojęcie Rodzina Olimpijska, która ustawia społeczeństwo do wdrażania wyżej wymienionych celów bez względu na uprawianie sportu ale zachęcających ludzi i organizacje społeczne zainteresowaniem osiągnięciem ideałów olimpijskich a niekoniecznie uprawiających sport wyczynowy.

W tym miejscu zaczyna się moje doświadczenie związane z tematem Rodzina Olimpijska. Pracując w Szkole Podstawowej Nr 4 w Strzelcach Krajeńskich rok rocznie od 1992-2001 organizowano w kwietniu Dzień Olimpijczyka. W tym dniu zawieszano zajęcia teoretyczne a wszystkie dzieci, nauczyciele i obsługa włączała się do różnych zawodów sportowych i rekreacyjnych. Prowadzono to z pełnym ceremoniałem olimpijskim: flaga olimpijska, znicz olimpijski, dostojne czytanie apelu olimpijskiego oraz hasła sportowe między innymi: "Ze szkolnego boiska na olimpijskie igrzyska", "Dbajmy o piękno sportu", czy też gazetki ścienne o tematyce olimpijskiej. Imprezy były radosne i dobrze zorganizowane. Do szkoły uczęszczali również olimpijczycy i laureaci ówczesnego woj. gorzowskiego w takich przedmiotach jak: biologia, historia,
j. polski, j. angielski, j. niemiecki, chemia a koło LOP i Uczniowski Klub Sportowy "EKOL" to czołowe organizacje tego województwa. Aktualny V-ce Mistrz Świata w kolarstwie przełajowym młodzieżowców Mariusz Gil tu zaczął się ścigać w 1995 roku i aktywnie trenował w sekcji kolarskiej. Nim powstał Klub Olimpijczyka przy UKS "Ekol" była sekcja olimpizmu, którą kierował dyrektor Jan Sagan a działaczami wspomagającymi byli nauczyciele: Zbigniew Nowik, Iwona Małecka, Wojciech Suchowera, Joanna Grochała. Wspomagali nas rodzice naszych uczniów: Piotr Mikołajewski, Jan Chmara, Roman Borysowski oraz wiele strzeleckich firm.

Na tej bazie powstał Klub Olimpijczyka "Grot" w 1995 r. a w 2001 roku uzyskał osobowość prawną klubu środowiskowego w naszym mieście i gminie. Inicjuje szereg działań olimpijskich na szczeblu powiatu. "Rodzina Olimpijska" rozszerzyła się w powiecie Strzelecko - Drezdeneckim poprzez organizację konkursów wiedzy olimpijskiej pt. "Na olimpijskim szlaku". Obecnie liderem tych konkursów jest Maciej Kuś. Dzieci szkolne mogły też zobaczyć olimpijczyków, dowiedzieć się od nich ciekawych rzeczy o życiu sportowca oraz zdobyć autografy. Podobne spotkania organizowano dla rodziców i mieszkańców Strzelec. Olimpijczycy dzielili się swą wiedzą i doświadczeniami. Wśród zaproszonych sportowców byli min.: Tomasz Kucharski - mistrz olimpijski Sydney 2000, Zenon Licznerski, Wojciech Michunos, Beata Słowska.

Klub Olimpijczyka "Grot" Strzelce Krajeńskie organizuje już od 3 lat powiatowe Dni Olimpijczyka. Zawsze przybywa dużo dzieci i młodzieży, które obserwują ceremoniał olimpijski ale najważniejsze jest to, że większość z nich chętnie uczestniczy w zawodach sportowych takich jak biegi przełajowe, liga kolarska czy piłka nożna. Ludzie tu działają jako wolontariusze. Do pomocy przy organizacji włączają się nauczyciele przede wszystkim wychowania fizycznego, personel szkół oraz samorządowcy. Ta karuzela się kręci, jest mocno oliwiona ludzkim zaangażowaniem, nie skrzypi. Oby tak dalej, a pojęcie edukacji olimpijskiej rozszerzy się i niech razi pozytywnym działaniem na rzecz szerszej i bogatszej w doświadczenie Rodziny Olimpijskiej.
 

Opracowanie: Joanna Grochała

Wyświetleń: 883