Katalog

Małgorzata Bajorek
Przyroda, Plany pracy

Program kółka przyrodniczego

- n +

Program kółka przyrodniczego

Program edukacji przyrodniczej do realizacji na kółku przyrodniczym opracowałam zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999r w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego.

Jest on przeznaczony do realizacji na drugim etapie kształcenia szkoły podstawowej. Proponowana tematyka przyrodnicza i ekologiczna stanowi uzupełnienie i rozszerzenie treści realizowanych w ramach edukacji przyrodniczej na lekcjach przyrody.

CEL OGÓLNY

Głównym zadaniem programu jest zachęcenie dzieci do pogłębienia wiedzy o otaczającym świecie przyrody oraz kształtowanie postaw proekologicznych.

Cele szczegółowe

Umiejętności

Uczeń:
* obserwuje zmiany zachodzące w środowisku - w najbliższej okolicy
* dobiera techniki obserwacji oraz urządzenia obserwacyjne w zależności od obiektu
* potrafi wyznaczyć kierunki świata za pomocą przyrządów oraz bez przyrządów
* posługuje się właściwą terminologią odnoszącą się do pozytywnych i negatywnych przejawów ingerencji człowieka w środowisko
* planuje i przeprowadza doświadczenia
* charakteryzuje podstawowe czynności organizmów i zależności pokarmowe w przyrodzie
* poznaje wpływ działalności człowieka na zmiany w krajobrazie
* potrafi wyjaśnić znaczenie wody dla życia
* bada zanieczyszczenie wód, powietrza, gleby
* potrafi uzasadnić, że lasy to jedno z największych bogactw naturalnych na Ziemi
* rozpoznaje najpospolitsze rośliny rosnące w lesie w najbliższej okolicy
* umie korzystać z planu i mapy
* odróżnia rodzaje map
* lokalizuje obiekty w terenie, kojarzy znaki na mapie z obiektami w terenie
* dostrzega rolę piękna przyrody i jej rolę w regeneracji sił człowieka
* potrafi ukazać jak żyć, aby zachować warunki ekologiczne dla siebie i następnych pokoleń
* przestrzega zasad ochrony środowiska
* wymienia przyczyny zanieczyszczenia przyrody najbliższej okolicy i sposoby poprawy stanu środowiska przyrodniczego
* wyszukuje artykuły ekologiczne w czasopismach
* rozpoznaje i odczytuje znaki i symbole ekologiczne
* wykonuje proste działania na rzecz ochrony środowiska
* stosuje zasady zdrowego żywienia
* określa, jak można ustrzec się przed spożywaniem niewłaściwych produktów żywnościowych
* wskazuje, na co wracać szczególną uwagę podczas zakupów produktów żywnościowych
* dostrzega wpływ zanieczyszczeń powietrza, wody, gleby, hałasu na zdrowie człowieka

Postawy

* ukazanie, że człowiek jest cząstką przyrody ożywionej
* przekonanie o konieczności poszanowania przyrody
* przekonanie, że środowisko należy tak wykorzystywać aby zachować je dla przyszłych pokoleń
* kształtowanie emocjonalnych więzi z przyrodą, wrażliwości na środowisko przyrodnicze, szacunek dla niego, wrażliwość na piękno przyrody
* tworzenie postaw proekologicznych
* kształtowanie postawy bacznego obserwatora przyrody
* rozwijanie cech dociekliwości poznawczych
* przekonanie o możliwości udziału w propagowaniu idei ochrony przyrody
* kształtowanie nawyków kulturalnego zachowania na wycieczce przyrodniczej
* wyrabianie pozytywnych cech charakteru, jak pracowitość, spostrzegawczość, systematyczność, dokładność, zdyscyplinowanie

Wiadomości

Zagadnienia programowe, zakres treści, ćwiczenia, wycieczki, gry dydaktyczne.

I Przyroda i jej elementy

1.Otaczająca przyroda, elementy ożywione i nieożywione.

KALAMBURY: uczniowie mają za zadanie narysować lub pokazać (nie używając słów) elementy przyrody ożywionej i nieożywionej. Rozwiązywanie krzyżówek.

2.Obserwacje przyrodnicze.

WYCIECZKA -właściwy dobór przyrządów i pomocy.

3. Przygotowanie i obserwacja preparatów mikroskopowych.

ĆWICZENIA: uczniowie przygotowują preparaty mikroskopowe z okazów przyrodniczych zgromadzonych podczas wycieczki jak również prowadzą obserwacje gotowych preparatów biologicznych i mikroskopowych

4. Określamy kierunki świata.

ĆWICZENIA:
* wyznaczanie kierunków głównych w sali za pomocą kompasu lub busoli
* wyznaczanie kierunków głównych na podwórku
* WYCIECZKA - wyznaczanie kierunków świata na podstawie obserwacji przyrodniczych

5. Jaką dziś mamy pogodę? - obserwacje meteorologiczne.

ĆWICZENIA:

* odczytywanie wskazań termometru i obliczanie różnicy temperatur
* obserwacja zachmurzenia nieba
* prowadzenie dzienniczka obserwacji pogody w różnych porach roku
* analiza prognozy pogody (na podstawie map pogody publikowanych w gazetach)

6.Obserwacja roślin i zwierząt.

ĆWICZENIA:
przygotowanie hodowli roślin takich jak: fasola, rzeżucha, zboża (pszenica, żyto )
* prowadzenie notatek w dzienniczkach obserwacji: jak rośliny reagują na światło,
jak rośliny reagują na intensywność podlewania
* hodowla roślin z pestek
* obserwacja zwierząt domowych np.; chomiki, papugi, kanarki, świnki morskie,
ryby akwariowe (wykonanie rysunków, fotografii, opisów)
* prezentacja i wystawa prac

II Życie na Ziemi

1.Ziemia w "Układzie Słonecznym"

ĆWICZENIA:

* prezentacja przeźroczy i ilustracji
* nazywanie planet Układu Słonecznego

2. Następstwo dnia i nocy.

ĆWICZENIA:

* obserwacje padania promieni świetlnych (np. z rzutnika na globus)

3. Widoma wędrówka Słońca.

ĆWICZENIA:

* obserwacja w terenie zmian długości i kierunku padania cienia na powierzchnię Ziemi
* doświadczenie z rzutnikiem, globusem i jabłkiem obrazujące zaćmienie Słońca i Księżyca

4. Barwy rzeczywistości.

ĆWICZENIA:

* obserwacja rozszczepienia światła przechodzącego przez pryzmat

5. Znaczenie wody jako nieodzownego składnika życia.

ĆWICZENIA:

* opis i wyjaśnienie na schemacie jak krąży woda w przyrodzie
* wskazywanie na mapie i nazywanie rzek oraz jezior najbliższego regionu

6. Czystość wód płynących i stojących.

ĆWICZENIA:

* doświadczenia nad zbiornikiem wodnym w najbliższej okolicy - których celem jest określenie czystości wód na podstawie załączników do pracy: "Zwierzęta wodne wskaźnikami czystości wód" (wg E.Tyrolska -Wojtycza, 1994) oraz "Rośliny wodne wskaźnikiem czystości wód" (wg E.Tyrolska - Wojtycza, 1994)
* wywiad nt. woda w gospodarstwie domowym; do jakich celów jest używana, jak można oszczędnie gospodarować jej zasobami
* doświadczenie - badanie czystości śniegu

7. Las jego mieszkańcy.

WYCIECZKA -wycieczka do lasu - obserwacja środowiska leśnego, nazywanie mieszkańców lasu

ĆWICZENIA:

* analizowanie mapy "Lasy w Polsce"
* wykonanie makiety "lasu" - wykorzystanie materiału przyrodniczego zgromadzonego podczas wycieczki

8. Las jako miejsce wypoczynku ludzi.

ĆWICZENIA:

* opracowanie kodeksu zachowań w lesie
* oglądanie filmu o rabunkowej gospodarce człowieka - przewidywanie skutków takich działań
* doświadczenie z mchem - znaczenie lasu w przyrodzie (ochrona przed powodziami )

9. Dlaczego giną lasy?

ĆWICZENIA:

* rozpoznawanie pospolitych gatunków drzew, krzewów i leśnych roślin zielnych
* badanie zanieczyszczeń dwutlenkiem siarki za pomocą skali porostowej
* analiza mapy "Parki Narodowe"

10. Co słychać w lesie?

ĆWICZENIA:

* ćwiczenia słowne - "Las to........."
* rozsypana obrazkowa: wybieranie spośród ilustracji zwierząt tych, które można spotkać w lesie, umieszczanie ich na makiecie lasu wraz z podpisami
* "zabawa z listkiem" - rozpoznawanie z jakiego drzewa spadł ten liść, nazywanie owocu tego drzewa
* naśladowanie głosów mieszkańców lasu

11. Gleba jako środowisko życia.

ĆWICZENIA:

* zbieranie próbek i okazów

* badanie składu gleby

* badanie odczynu gleby

* pomiar temperatury gleby
    trzy ostatnie podpunkty  wg przygotowanych kart pracy

III Poznajemy nasze otoczenie

1.Położenie i nazwa miejscowości.

ĆWICZENIA:

* określenie typu miejscowości (miasto, wieś) oraz jej położenia w stosunku do
miejscowości sąsiednich
* wyjaśnienie pochodzenia nazwy miejscowości na podstawie zgromadzonych informacji z literatury, rozmów z rodzicami i starszymi mieszkańcami

2. Krajobraz najbliższej okolicy.

ĆWICZENIA:

* wyszukiwanie elementów naturalnych przekształconych krajobrazu wokół szkoły
* opisywanie oglądanego krajobrazu i przedstawianie go za pomocą rysunku ( szkicu)

3. Skala na mapie.

ĆWICZENIA:

* rysowanie prostych przedmiotów w skali
* zamiana skali liczbowej na liniową i odwrotnie

4. Mapa i plan podstawowym źródłem informacji o okolicy.

ĆWICZENIA:
* opisywanie trasy wycieczki na podstawie otrzymanych planów:
a) miasta
b) wsi
* obliczanie za pomocą podziałki długości przebytej trasy
* charakterystyka miejsca zamieszkania na podstawie znaków znajdujących się na mapie turystycznej

5. Poziomice i kolory na mapie.

ĆWICZENIA:

* jak odróżnić na mapie góry od dolin - odczytywanie wysokości z mapy
* czytanie mapy hipsometrycznej Polski np.
- której części Polski leżą niziny, w której wyżyny,, a w której góry? (podać nazwy)
- odczytaj nazwy nizin,, wyżyn i gór w Polsce
- znajdź najwyższy szczyt w Polsce, odczytaj jego wysokość
- znajdź obszar najniżej położony w Polsce i odczytaj jego głębokość
- oblicz różnicę wysokości między depresją a najwyższym szczytem

IV Zagrożenia środowiska przyrodniczego.

1.Podstawowe pojęcia ekologiczne.

Ćwiczenia:

* samodzielne definiowanie następujących pojęć: ekologia, biodegradacja, dzikie wysypisko, makulatura, recykling, surowce wtórne.
* praca z encyklopedią, słownikami - porównywanie i uzupełnianie definicji

2. Czy zasypią nas śmieci?

Ćwiczenia:

* moja rodzina a śmieci - wg scenariusza z pakietu edukacyjnego "Śmieci mniej Ziemi lżej" aut. E.Tyrolska - Wojtycza
* sklep z drugiej ręki -j.w.

3. Czy twój dom jest ekologiczny?

Ćwiczenia:

* jak oszczędzać energie, wodę w domu - giełda pomysłów
* analiza opakowań produktów - wg scenariusza z pakietu "Śmieci mniej Ziemi lżej"

4. Zanieczyszczenie i ochrona powietrza atmosferycznego.

Ćwiczenia:

* badanie kwaśnego deszczu za pomocą papierka lakmusowego
* pyły w powietrzu - badanie obecności pyłów na liściach

WYCIECZKA - obserwujemy stan najbliższego otoczenia - przyczyny zanieczyszczenia przyrody (powietrza) najbliższej okolicy

5. Przyroda województwa małopolskiego.

Ćwiczenia:

* analiza mapki województwa -określanie lokalizacji rezerwatów przyrody (fauny i flora)

WYCIECZKA do rezerwatu Sucha Góra

V Człowiek i środowisko.

1. Składniki naszego pokarmu.

Ćwiczenia:

* analiza piramidy zdrowego żywienia
* przygotowanie zestawów na drugi śniadanie zgodnie z zasadą prawidłowego żywienia

2. Syntetyczne dodatki do żywności.

Ćwiczenia:

* analiza symbolu "E" z cyfrowym oznaczeniem na opakowaniach produktów spożywczych
* porównywanie etykiet z wody mineralnej i innych napoi - samodzielne wnioski
* układanie spisu zdrowej żywności - analiza ulotek inf. z targów zdrowej żywności

3. Wpływ hałasu na człowieka i środowisko.

Ćwiczenia:

* pomiar natężenia hałasu w różnych punktach (przy ulicy, na skrzyżowaniu dróg,
na boisku, w parku.....)

4. Wpływ alkoholu i nikotyny na zdrowie człowieka.
Ćwiczenia:

* przygotowanie inscenizacji pt. "Sąd nad papierosem" na podstawie scenariusza zawartego w miesięczniku "Blblioteka w Szkole" Nr 11-12/98
* przygotowanie plakatów o paleniu i jego szkodliwym działaniu na zdrowie człowieka - wystawa prac

5. Prezentacja programu multimedialnego pt. "EKOLOGIA" rozwiązywanie rebusów, krzyżówek, quizów.

VI Kiedy zachorujesz.

1. Przyczyny powstawania różnych chorób.

Ćwiczenia:

* uzupełnianie schematów i tabel dotyczących chorób cywilizacyjnych i społecznych

2. Metody zapobiegania chorobom zakaźnym i zwalczania ich.

Ćwiczenia:

* spotkanie z lekarzem medycyny

3. Jak postępować w razie wypadku.

Ćwiczenia:

* spotkanie z pielęgniarką
* ćwiczenia w udzielaniu pierwszej pomocy

4. Medycyna niekonwencjonalna.

Ćwiczenia:

* rozpoznawanie ziół dziko rosnących (w pobliskim lesie, na łące)
* sporządzenie zielników - przygotowanie wystawy

Bibliografia:

Przyroda dla kl. IV wyd. Nowa Era 1999
Geografia dla kl. IV wyd. WSiP 1996
Biologia dla kl. IV wyd. Żak 1997
AURA nr 3/98, 5/98, 12/98, 11/99, 2/2000
T. Umiński: Ekologia, środowisko, przyroda, WSiP, Warszawa 1995

Opracowanie: Małgorzata Bajorek

Wyświetleń: 14713


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.