Katalog

Dorota Pietrucha
Różne, Artykuły

Organizacja czasu wolnego ucznia

- n +

Organizacja czasu wolnego ucznia

Czas wolny ucznia to ta część czasu w ciągu dnia, która pozostaje mu po wypełnieniu wszystkich ciążących na nim obowiązków, a więc:
- obowiązków szkolnych,
- obowiązków domowych,
- czynności organizacyjno porządkowych.

Jest to czas, w którym dziecko może podejmować działania, według własnego upodobania, związane z wypoczynkiem oraz zaspokajaniem własnych zainteresowań.

Czas wolny dzieci różni się od czasu wolnego młodzieży i dorosłych przede wszystkim:
* dłuższym okresem trwania,
* mniej zróżnicowanymi formami i miejscami spędzania go,
* ograniczeniem swobody w doborze sposobów, form i miejsc wykorzystywania czasu wolnego,
* większą kontrolą i opieką ze strony dorosłych.
Rozróżnia się czas wolny:
- codzienny,
- na końcu tygodnia,
- wakacyjny.

Dzieci na ogół przeznaczają czas wolny na oglądanie telewizji, gry komputerowe, czytanie książek, gry i zabawy oraz wypoczynek bierny. W minimalnym stopniu wykorzystują go na spacery, wycieczki czy też uprawianie sportu.

Rzeczywiste wzory zachowań dzieci i młodzieży w czasie wolnym kształtowane są w pierwszej mierze przez rodzinę - w zależności od jej tradycji kulturowych, a następnie w dużym stopniu przez oddziaływanie nieformalnej grupy rówieśniczej.

Ponieważ zachowania człowieka w czasie wolnym związane są ze stosunkowo największą swobodą wyboru, świadczą one najlepiej o jego rzeczywistych dążeniach, postawach oraz systemie wartości. Stąd też zachowania dzieci i młodzieży w czasie wolnym mogą nam dużo powiedzieć o wartościach uznawanych faktycznie przez dzieci i młodzież. Równocześnie poprzez stwarzanie i kształtowanie motywów do najbardziej społecznie pożądanego spędzania czasu wolnego możemy wpływać pośrednio na kształtowanie się postaw oraz systemu wartości dzieci i młodzieży.

Z tego więc punktu widzenia czas wolny staje się sferą szczególnie ważną oddziaływań pedagogicznych zarówno rodziny, jak i szkoły oraz placówek wychowania przedszkolnego.

Aby jednak te oddziaływania mogły być efektywne, konieczne jest spełnienie kilku warunków. Do najważniejszych z nich należą:
- uznanie, że organizacja czasu wolnego dzieci i młodzieży jest z wychowawczego punktu widzenia równie ważna, jak dydaktyczna działalność szkoły,
- rozpoznanie rzeczywistych potrzeb poszczególnych grup dzieci i młodzieży w tym zakresie i dostosowanie form oraz metod pracy wychowawczej do tych potrzeb,
- stałe unowocześnianie form i metod pracy,
- rozwijanie samorządności młodzieży, tzn. nie tylko organizowanie jej czasu wolnego przez dorosłych, ale także kształtowanie u niej umiejętności samodzielnego organizowania czasu wolnego,
- preferowanie form aktywnego (np. turystyka) i twórczego spędzania czasu wolnego.

Za postawę wyjściową przy doborze i grupowaniu zadań wychowania i opieki można przyjąć następujące dziedziny aktywności:
- dziedziny aktywności dzieci i młodzieży związane z wszechstronnym ich rozwojem,
- dziedziny aktywności dorosłych zorientowane na zapewnienie pomyślnych warunków życia, rozwoju i wychowania młodej generacji.

Pożądane dziedziny aktywności dzieci i młodzieży można sprowadzić do następujących kategorii, w których chodzi o:
a) naukę (aktywność poznawczą),
b) aktywność kreatywną,
c) aktywność rekreacyjną,
d) aktywność społecznie użyteczną,
e) aktywność o charakterze opiekuńczym.

Zadania związane z organizowaniem nauki dzieci i młodzieży.


Chodzi przede wszystkim o to, aby uczniowie opanowali pewien zasób wiedzy.

Zadania związane z organizowaniem aktywności kreatywnej.

W zakresie rozwijania tego rodzaju aktywności dzieci i młodzieży to m.in. takie czynności jak:
- udział w organizowaniu zajęć o charakterze: poznawczo - oświatowym (np. czytelnictwo, kolekcjonerstwo, filmy oświatowe), artystycznym (np. formy zajęć plastycznych, muzycznych, tanecznych, inscenizacyjnych), sportowo - turystycznym (np. różne formy zajęć sportowych, imprezy sportowe, wycieczki) oraz techniczno - praktycznym (np. modelarstwo, szkutnictwo, zajęcia z elektrotechniki itp.);
- symulowanie dzieci i młodzieży do uczestnictwa w tego rodzaju zajęciach i rozwijanie ich motywacji w tym zakresie;
- inspirowanie form samorządności dzieci i młodzieży w toku zajęć kreatywnych.

Zadania związane z organizowaniem aktywności rekreacyjnej.

Aktywność rekreacyjna wiąże się z wypoczynkiem, zabawą i rozrywką. Powinny tu dominować czynne formy wypoczynku, które są o wiele skuteczniejsze od form wypoczynku biernego.

Do podstawowych zadań w tym zakresie należy:
- inicjowanie, i ewentualne prowadzenie, atrakcyjnych form zajęć o charakterze ruchowym (np. sport rekreacyjny, zabawy i gry ruchowe, gry terenowe, imprezy sportowe);
- inspirowanie różnych form aktywności towarzyskiej o charakterze rozrywkowym (np. spotkania towarzyskie, dyskoteki, gry towarzyskie);
- stymulowanie dzieci i młodzieży do uczestnictwa w zajęciach rekreacyjnych, organizowanych przez placówki kulturalno - oświatowe;
- wspieranie inicjatyw dzieci i młodzieży w zakresie samoorganizowania swego czasu wolnego.

Zadania odnoszące się do organizowania aktywności społecznie użytecznej.

Aktywność społecznie użyteczna może być podejmowana przede wszystkim na rzecz kogoś lub czegoś (może to być rodzina i jej domownicy, szkoła i społeczność uczniowska, placówka wychowania pozaszkolnego i jej uczestnicy, osiedle i jego mieszkańcy, całe miasto lub miejscowość).

Podstawowe zadania w tej dziedzinie to m.in.:
- rozbudzenie motywacji do podejmowania przez dzieci i młodzież działań na rzecz innych osób lub środowiska;
- inspirowanie działalności na rzecz otoczenia (np. utrzymywanie czystości i porządku, ochrona przyrody, rozbudowa urządzeń rekreacyjno - sportowych);
- inicjowanie działalności na rzecz środowisko- wych placówek i instytucji społecznych (np. propagowanie działalności tych instytucji, zbieranie niezbędnych im informacji, prace remontowe;
- inicjowanie pomocy ludziom samotnym, chorym, kalekim, starym.

Zadania dotyczące rozwijania aktywności o charakterze opiekuńczym.

Zaliczyć tu należy przede wszystkim następujące zadania:
* rozpoznawanie potrzeb występujących w środowisku w tej dziedzinie;
* inicjowanie i organizowanie różnych form pracy opiekuńczej związanej z:
- zapewnieniem bezpieczeństwa osobistego dzieciom i młodzieży;
- ochroną zdrowia dzieci i młodzieży;
- wyrównywaniem defektów organicznych dzieci i młodzieży (mikrouszkodzenia);
- zaspokajaniem podstawowych potrzeb biologicznych (np. pokarmu, odzieży);
- roztaczaniem nad dziećmi opieki w czasie pracy zawodowej obojga rodziców, a co za tym idzie - przebywania ich poza domem;
- udzielaniem rodzinie pomocy materialnej oraz pedagogicznej w rozwiązywaniu trudności wychowawczych;
- wspieraniu służb socjalnych, które wspomagają rodzinę w jej prawidłowym funkcjonowaniu.

Jak wynika z powyższych rozważań organizowanie czasu wolnego ucznia jest sprawą niezmiernie ważna, spoczywającą nie tylko na rodzinie, ale także na różnego rodzaju instytucjach, powołanych do tego celu.
 

Opracowanie: mgr Dorota Pietrucha

Wyświetleń: 2399


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.