Katalog

Janina Hływa
Edukacja europejska, Artykuły

Kształtowanie wrażliwości interkulturowej na przykładzie polsko-niemieckich wymian uczniowskich i działalności w ramach szkolnego klubu europejskiego

- n +

Kształtowanie wrażliwości interkulturowej na przykładzie polsko-niemieckich wymian uczniowskich i działalności  w ramach szkolnego klubu europejskiego

Czy warto uczyć się języków obcych? Każdy, kto obserwuje zmiany zachodzące wokół, zapewne odpowie na to pytanie twierdząco. Znajomość języków obcych jest niezbędna do funkcjonowania w wielojęzycznym i wielokulturowym współczesnym świecie.

Według mnie Polacy rozumieją potrzebę nauki języków obcych szczególnie w obliczu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Znajomość języków obcych zwiększa możliwość zdobycia ciekawej pracy za granicą. Mieszkańcy naszego kraju niedługo będą mogli podejmować legalną pracę w większości państw członkowskich Unii Europejskiej. Otwarty rynek pracy będzie przed tymi obywatelami, którzy nie tylko posiadają odpowiednie kwalifikacje, ale też znają język obcy.

Według Hanny Komorowskiej, znajomość języka obcego oznacza posiadanie przede wszystkim:
- kompetencji komunikacyjnej,
- kompetencji lingwistycznej,
- kompetencji interkulturowej.

Hanna Komorowska określa kompetencję komunikacyjną jako skuteczne zdobywanie i przekazywanie przez użytkownika języka informacji w mowie i piśmie w sposób poprawny i odpowiedni w danej sytuacji. Kompetencja lingwistyczna oznacza poznanie i doskonalenie podsystemów języka: fonicznego, graficznego, leksykalnego i gramatycznego.

Istotną rolę pełni kompetencja intrkulturowa - znajomość faktów i norm kulturowych rządzących komunikacją w danym języku.

Umiejętności interkulturowe to:
- umiejętności dostrzegania związku między kulturą własną a obcą,
- umiejętność pośredniczenia między kulturą własną a kulturą obcą oraz rozumienia zachowania i postępowania przedstawicieli innych kultur i unikania wynikających stąd sytuacji konfliktowych,
- umiejętność pokonywania stereotypów.

Interkulturowość określić można jako poznawanie tradycji, kultury, zwyczajów danego narodu. W dobie łączenia się krajów w jedną europejską wspólnotę jest to bardzo istotne. Zwolennicy Unii Europejskiej apelują o odrzucenie stereotypowego myślenia, otwarcie się na kulturową odmienność mieszkańców innych krajów, wzajemną chęć poznania i zrozumienia.

Wiedza, świadomość i rozumienie relacji: podobieństw i wyraźnych różnic tworzą wrażliwość interkulturową. Rozwijanie jej może zależeć między innymi od nas - nauczycieli.

Poza swoją pracą dydaktyczną podejmuję również działania służące poznawaniu innych kultur.

Jestem koordynatorem wymiany polsko-niemieckiej - od kilku lat zajmuję się prowadzeniem współpracy z niemiecką szkołą w Langenhagen oraz w ramach działań szkolnego klubu europejskiego przybliżam uczniom inne kraje - ich tradycje, obyczaje, kulturę.

Udział uczniów naszej szkoły w międzynarodowej wymianie stwarza możliwość poznania kraju sąsiada, jego kultury, historii, zwyczajów. Będąc opiekunem uczniów polskich wyjeżdżających do Niemiec zaobserwowałam większe zainteresowanie uczniów krajem naszego zachodniego sąsiada, sportem, muzyką, językiem co zaowocowało większym zaangażowaniem w naukę języka niemieckiego. Udział w międzynarodowej wymianie uczniowskiej stanowi motywację do nauki języka obcego oraz praktyczną naukę tolerancji, korzystnie wpływa na rozwój osobowości uczniów, dostarcza wiedzy o kulturze i życiu rówieśników. Uważam, że wymianę uczniów należy rozpoczynać jak najwcześniej ze względu na otwartość i spontaniczność charakteryzującą dzieci w tym wieku. Jest to jeden z powodów angażowania do wymiany polsko-niemieckiej dzieci już od II klasy szkoły podstawowej.

Przeprowadzając spotkania polsko-niemieckie przekonałam się, że dzieci bardzo chętnie uczestniczą w różnego rodzaju zabawach w grupach polsko-niemieckich. Są otwarte i serdeczne we wzajemnych kontaktach.

Organizując spotkania w Polsce możliwe było przybliżenie dzieciom niemieckim po części naszego kraju i polskich zwyczajów: dzieci niemieckie poznały polska kuchnię, zwiedziły nasze miasto, poznały tradycje i obyczaje panujące w polskich domach kiedyś (zwiedziły Muzeum Etnograficzne i brały udział w wyrabianiu masła metodą naszych przodków) i obecnie. Poznały najbliższe otoczenie naszych dzieci - szkołę, klasy lekcyjne, uczestniczyły wspólnie z naszymi dziećmi w zajęciach lekcyjnych oraz grach i zabawach.

Jestem przekonana, że dzięki spotkaniom w Polsce w oczach niemieckiego dziecka pozostał obraz serdecznego i wesołego rówieśnika z Polski, który podobnie spędza czas wolny i ma podobne zainteresowania.

Niezwykle ekscytujące dla naszych uczniów są spotkania organizowane w Niemczech. Ostatnie takie spotkanie zrealizowane w grudniu 2003r. (08.12. - 12.12. Bissendorf) miało na celu poznanie bożonarodzeniowych tradycji niemieckich, przybliżenie uczniom polskim środowiska szkolnego kolegów i koleżanek z Niemiec, poznanie kuchni niemieckiej, środowiska rodzinnego uczniów niemieckich, poznanie typowych zajęć i form spędzania czasu wolnego niemieckich koleżanek i kolegów. Poza tym spotkanie przyczyniło się do zacieśnienia kontaktów koleżeńskich między rówieśnikami z Polski i Niemiec, pogłębienia umiejętności językowych uczniów polskich w zakresie języka niemieckiego oraz kształtowania postawy otwartości i tolerancji.

Podczas tygodniowego spotkania w Niemczech uczniowie polscy i niemieccy wspólnie uczyli się i bawili się pod nadzorem opiekunów z Niemiec i Polski.

Po powrocie z Niemiec dokonałam ewaluacji spotkania. Każdy uczestnik wymiany brał udział w ocenie przedsięwzięcia wypełniając anonimowo ankietę "Jak podobało mi się w Niemczech?" Wyniki pozwoliły stwierdzić, że cele zostały osiągnięte, a wysoka ocena wszystkich komponentów spotkania wskazuje na ogromne zadowolenie uczniów.

Chociaż organizowanie wymiany z dziećmi w tym wieku (uczniowie II klasy szkoły podstawowej) nie jest łatwe i wymaga dużego zaangażowania, poświęcenia i czasu, to zachęcam do przeprowadzania takich spotkań, gdyż uczestnicy wynoszą wiele korzyści, a przede wszystkim mają możliwość w praktyce poznać inną kulturę, ucząc się w ten sposób zrozumienia i szacunku do niej. Poprzez realizację omawianego spotkania udało się przybliżyć dzieciom polskim kraj i zwyczaje niemieckie. Nasi uczniowie mieli okazję przekonać się, jak smakują tradycyjne potrawy charakterystyczne dla kuchni niemieckiej, poznali rzeczywistość dnia codziennego rówieśników z Niemiec, byli razem z nimi w szkole, uczestniczyli w zajęciach, odwiedzili niemieckie rodziny. Wspólnie wykonywali ozdoby choinkowe, stroiki, kartki świąteczne, pisali życzenia w obu językach, śpiewali kolędy. Zabawy integracyjne i zadania wykonywane wspólnie przez dzieci sprawiły, że nie było podziału wśród uczestników na grupę polską i niemiecką, lecz nastąpił naturalny proces integracji. Ponadto wspólne śpiewanie kolęd polskich i niemieckich oraz wspólna nauka wierszy połączyły uczestników. Organizacja takich przedsięwzięć poprzez wspólną zabawę, naukę, zajęcia, projekty zachęca uczestników do intensywniejszej konfrontacji z krajem sąsiada. Mobilizuje do nauki języka partnera, a rozwijające się po spotkaniu kontakty listowne zachęcają do pogłębiania swojej wiedzy o kraju kolegi.

Jestem przekonana, że prowadzenie współpracy z niemiecką szkołą sprzyja rozwijaniu kompetencji interkulturowej u uczniów. Nie wszystkie szkoły jednak posiadają partnerów zagranicznych. W takim przypadku zachęcam do prowadzenia działań w ramach szkolnego klubu europejskiego, które mają na celu m.in. promowanie wiedzy o krajach europejskich w zakresie różnych dziedzin (historia, gospodarka, turystyka) oraz rozwijanie tolerancji i szacunku dla innych ludzi, kultur, narodów.

Działania podejmowane w ramach szkolnego klubu europejskiego służą pokazaniu uczniom nie tylko cech wspólnych, ale i różnic między państwami europejskimi. Prowadzą do uświadomienia uczniom, że poszczególne państwa różnią się nie tylko językiem narodowym, historią, położeniem geograficznym, ale także obyczajami (tradycyjnymi świętami, potrawami, sposobami spędzania czasu wolnego, tańcami), osiągnięciami kulturowymi czy wyglądem mieszkańców.

Przykładowo 06.05.2004r. zorganizowałam z członkami szkolnego klubu europejskiego "Dzień Europy". Dzięki audycji nagranej z uczniami klasy VI w szkolnym studio telewizyjnym i wyemitowanej w tym dniu w szkole dla

wszystkich uczniów klas IV - VI przybliżone zostały symbole narodowe państw europejskich, ważniejsze zabytki, atrakcje turystyczne. Zorganizowanie z członkami szkolnego klubu europejskiego wystawy "Kuchnie Europy" przybliżyło tradycyjne potrawy państw europejskich. Przeprowadzone konkursy wiedzy i quizy w ramach "Dnia Europy" ("Czy znasz Europę?" dla klas V, "Krzyżówka o Europie" dla klas IV, "Quiz o nowych krajach unijnych" dla klas VI) mobilizują uczniów do poszerzenia wiedzy o innych krajach i narodach.

Działania podejmowane przez klub, podobnie jak prowadzenie współpracy z niemiecką szkołą i organizowanie wymian uczniowskich nie tylko sprzyjają rozwijaniu osobowości uczniów, ale przyczyniają się do kształtowania wrażliwości interkulturowej. W dobie jednoczącej się Europy nabycie tej umiejętności pozwoli naszym uczniom zostać prawdziwymi Europejczykami, którzy będą zwolennikami demokracji, poszanowania innych, poszanowania praw człowieka, wolności i tolerancji.
 

Opracowanie:

Wyświetleń: 1462


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.